قازاقپارات كۇنتىزبەسى: 4- اقپان

اتاۋلى كۇندەر
قاتەرلى ىسىككە قارسى كۇرەس كۇنى
«حالىقارالىق ونكولوگيالىق اۋرۋلارعا قارسى كۇرەس جونىندەگى وداق» (UICC) جاريالاعان. بۇل حالىقارالىق كۇننىڭ ماقساتى - وبىردىڭ قازىرگى زامانداعى ەڭ قاۋىپتى اۋرۋلاردىڭ ءبىرى ەكەندىگى تۋرالى جۇرتشىلىقتى حاباردار ەتۋ، وسى كەسەلدىڭ الدىن الۋعا، انىقتاۋعا جانە ەمدەۋگە نازار اۋدارۋ.
حالىقارالىق ازاپتاۋعا قارسى كۇرەس كۇنى
بۇل كۇن 1985-جىلدان بەرى اتالىپ كەلەدى. ادامدى ازاپتاۋدىڭ سان الۋان تۇرلەرىنە قارسى كۇرەس رەتىندە بەلگىلەنگەن. قازىرگى كۇنى كونۆەنتسيانى الەمنىڭ 145 مەمەلكەتى راتيفيكاتسيالاعان.
ەستە قالار وقيعالار
1854-جىلى كىشى الماتى وزەنىنىڭ جاعاسىندا، كونە الماتى قونىسىنىڭ ماڭىندا زايليسكي اسكەري بەكىنىسى سالىنىپ، كەيىن ونىڭ اتى ۆەرنىي دەپ وزگەرتىلدى.
1867 -جىلى قالا جەتىسۋ وبلىسىنىڭ اكىمشىلىك ورتالىعىنا اينالدى. 1921-جىلى قالاعا بايىرعى الماتى اتاۋى قايتارىلدى.
1927 -جىلدان قالا قازاق ا ك س ر- ءىنىڭ، 1936 -جىلدان قازاق ك س ر- ءىنىڭ، 1991-1997 -جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى بولدى. 2016 -جىلى الماتى 1000 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ ءوتتى.
1972 -جىلى ارقالىق قالاسىندا تورعاي وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۇراجايى (قازىرگى وبلىستىق دالا ولكەسى تاريحىنىڭ مۇراجايى) قۇرىلدى. العاشقى ەكسپوزيتسيا 1973 -جىلدىڭ 28- شىلدەسىندە اتى اڭىزعا اينالعان قازاق باتىر ا. يمانوۆتىڭ 100 جىلدىعى قارساڭىندا اشىلدى.
1992 -جىلى فرانسيانىڭ تۋر قالاسىندا وتكەن حالىقارالىق كينوفەستيۆالدە رەجيسسەر ەرمەك شىناربايەۆتىڭ «كەك» فيلمى ءبىرىنشى ورىندى يەلەنسە، سەرگەي ءازىموۆتىڭ «ءولى تەڭىز حرونيكاسى» اتتى فيلمى ەكىنشى جۇلدەگە يە بولدى.
1992 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن بانگلادەش حالىق رەسپۋبليكاسى اراسىندا ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناتۋ تۋرالى حاتتاما قابىلداندى.
1993 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن مالتا رەسپۋبليكاسى اراسىندا ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناتىلدى.
1993 -جىلى رەسپۋبليكانىڭ مۇناي-گاز سالاسىنداعى ءبىرىنشى بىرلەسكەن كاسىپورىن - «قازاق تۇرىك مۇناي» قازاقستاندىق-تۇرىك كاسىپورنى قۇرىلدى.
2010 -جىلى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ۇلتتىق اككرەديتاتسيادان وتكەن ءبىرىنشى وتاندىق ج و و اتاندى.
2011 -جىلى بەرليندە وتكەن «World Money Fair» حالىقارالىق كورمەسىندە ق ر ۇلتتىق بانكىنىڭ «ۇلى قولباسشىلار» سەرياسىنان «اتتيلا» ەسكەرتكىش كۇمىس مونەتاسىنا «تاريحي تاقىرىپ بويىنشا ەڭ ۇزدىك مونەتا» نوميناتسياسىندا «جىلدىڭ ەڭ ۇزدىك مونەتاسى» ناگراداسى بەرىلدى.
2011 -جىلى فرانسيانىڭ استاناسى پاريج قالاسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى وبىرعا قارسى كۇرەس حارتياسىنا قوسىلدى.
2016 -جىلى استانادا «قاز ترانس گاز ايماق» اكتسيونەرلىك قوعامىنا ەۋروپالىق ساپانى باسقارۋ قورىنىڭ (European Foundation for Quality Management، EFQM) «تانىلعان كەمەلدىلىك» 4- دەڭگەيدەگى سەرتيفيكاتىن سالتاناتتى تۇردە تابىستاۋ ءراسىمى ءوتتى. كاسىپورىن الەمگە ايگىلى BMW، BOSCH، Coca-Cola سەكىلدى برەندتەر قۇرامىنا كىرەتىن ۇزدىك ەۋروپالىق ۇيىمداردىڭ تىزىمىنە ەنگىزىلدى.
2018 -جىلى يران استاناسى تەگەران قالاسىندا جەڭىل اتلەتيكادان جابىق كەشەندەگى VIII ازيا چەمپيوناتىندا قازاقستاندىق اتلەتتەر جالپى ەسەپتە ءبىرىنشى ورىندى جەڭىپ الدى. قۇرلىق بىرىنشىلىگىندە قازاقستان قۇراماسى جالپى 12 مەدال يەلەندى. ونىڭ جەتەۋى التىن، تورتەۋى كۇمىس، بىرەۋى قولا.
2019 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى قازاقستان ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى الەمنىڭ ۇزدىك ورتالىقتارىنىڭ قاتارىنا ەندى.
بۇل رەيتينگ «اناليتيكالىق ورتالىقتار جانە ازاماتتىق قوعام» باعدارلاماسى اياسىندا پروفەسسور دجەيمس ماكگاننىڭ جەتەكشىلىگىمەن قۇرىلادى، الەمدەگى بەدەلدىلەرىنىڭ ءبىرى. ق س ز ي - پەنسيلۆانيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «Global Go To Think Tank Index Report» نەگىزگى رەيتينگىنە ەنگەن جالعىز قازاقستاندىق ورتالىق.
2020-جىلى بريتان جازۋشىسى جوان روۋليڭنىڭ الەمگە ايگىلى حارري پوتتەر شىعارماسى قازاق تىلىندە جارىق كوردى. «حارري پوتتەر مەن پالساپا تاس» كىتابىن دينارا مازەن، سايات مۇحامەديار جانە ناركەز بەرىكقازى اۋداردى. جوبانىڭ جاۋاپتى رەداكتورى - نازگۇل قوجابەك.
بريتان جازۋشىسى جوان روۋليڭ ويلاپ تاپقان سيقىرشى بالا حارري پوتتەر جانە ونىڭ الەمى تۋرالى ەڭبەكتەردى قازاق تىلىندە شىعارۋ قۇقىعى «Steppe WORLD Publishing» باسپاسىنا تيەسىلى.