قازاقپارات كذنتئزبةسئ. 20- ناؤرئز: اتاؤلئ كذندةر، وقيعالار، ةسئمدةر

20- ناؤرئز، سةيسةنبئ
حالئقارالئق فرانكوفونيا كذنئ. بذل - فرانسؤز تئلئندة سويلةيتئن ةلدةردئث مةيرامئ. بذگئنگئ تاثدا بئرنةشة كذنگة سوزئلاتئن فرانكوفونيا مةرةكةسئ، كذندةلئكتئ فرانسؤز تئلئندة سويلةسةتئن الةمنئث 47 ةلئن بئرئكتئرةدئ. ال وسئ فرانكوفونيا تةرمينئن تذثعئش رةت فرانسؤزدئق عالئم-گةوگراف ةليزة رةكليؤ قولدانعان بولاتئن. 1970- جئلعئ 20- ناؤرئز كذنئ نيگةر استاناسئ نيامةي قالاسئندا بذكئل الةمدئك فرانكوفونيا ذيئمئ قذرئلدئ. ذيئمنئث نةگئزگئ ماقساتئ بارلئق فرانسؤز ءتئلئن سذيؤشئلةردئث باسئن بئرئكتئرؤ، فرانسؤز جانة فرانكوتئلدةس ةلدةردئث مادةنيةتئن تاراتؤ جانة تانئمال بولؤئنا جاردةم بةرؤ ةدئ. ادةتتة وسئ مةرةكة كذندةرئ عئلئمي كونفةرةنسيالار، فيلولوگيالئق سةمينارلار، كونسةرتتةر، تانئستئرئلئمدار، پئكئرسايئستار وتةدئ.
تؤنيس رةسپؤبليكاسئنئث مةملةكةتتئك مةيرامئ - تاؤةلسئزدئك كذنئ. 1881- جئلدان فرانسيا وتارئ بولئپ كةلگةن تؤنيس 1956- جئلئ تاؤةلسئزدئگئن الدئ. تؤنيس - افريكانئث سولتذستئگئندة ورنالاسقان اراب مةملةكةتئ. ةجةلدةن كةلة جاتقان، تاريحئ باي ةل. ايگئلئ كارفاگةن ناق قازئرگئ تؤنيستئث ايماعئندا ورنالاسقان بولاتئن. 9،6 ميلليون تذرعئنئ بار مةملةكةتتئث باسشئسئ - پرةزيدةنت. زاث شئعارؤشئ ورگانئ - پارلامةنت. ةلدة اراب جانة فرانسؤز ءتئلئ تةث دارةجةدة قولدانئلادئ.
قازاقستان رةسپؤبليكاسئ مةن تؤنيس رةسپؤبليكاسئ اراسئنداعئ ديپلوماتيالئق قارئم-قاتئناس 1992- جئلعئ 23-قاراشادا ورناتئلعان.
بذكئل الةمدئك استرولوگيا كذنئ. استرولوگيا (گرةك تئلئندة astron - «جذلدئز» جانة logos- «ءسوز، ءئلئم») - جةر شارئنا جانة ادامعا جذلدئزداردئث ارةكةت ةتؤئ تؤرالئ ءئلئم. استرولوگيا ةجةلدة قالئپتاسقان، جذلدئزدئ عيباداتپةن جانة جذلدئزدئ اثئزبةن تئعئز بايلانئستئ. 20- عاسئر اياعئندا باتئس جذلدئزشئلارئ استرولوگيا كذنئن ناؤرئزدئث 20 ئندا، استرونوميالئق جانة استرولوگيالئق جئل باستالعان ؤاقئتتا اتاپ ءوتؤدئ ذسئندئ. كذن بذل كةزدة توقتئ بةلگئسئنة ةنةدئ (كوكتةمگئ كذن مةن ءتذننئث تةثةسؤ كذنئ 20-21 ناؤرئزعا سايكةس كةلةدئ).
پلانةتاريلةر كذنئ. ةث العاشقئ رةت 1990- جئلئ يتاليادا وتكئزئلگةن. حالئقارالئق مارتةبةگة 1994- جئلئ فرانسؤزدئق «استرونوميا شئركةؤئ» قولداعاننان كةيئن ية بولعان. ءبئر جئلدان سوث بذل مةيرامدئ ةؤروپانئث باسقا ةلدةرئنئث پلانيتاريلةرئ قولدادئ. كوكتةمگئ كذن مةن ءتذننئث تةثةسؤ كذنئنة تاياؤ جةكسةنبئدة تويلانادئ.
بذل مةيرامدئ وتكئزؤ ماقساتئ - قوعامدئ پلانةتاريلةر قئزئمةتئمةن تانئستئرؤ جانة استرونوميالئق ءبئلئمدئ ناسيحاتتاؤ.
ةستة قالار وقيعالار
20 جئل بذرئن (1992) رةسپؤبليكا تاؤةلسئزدئگئنئث سيمأولئنا اينالعان «التئن سارباز» اتتئ قازاقستاننئث العاشقئ پوشتا ماركاسئ شئعارئلدئ. ءدال وسئ كةزدةن قازاقستاندئق ماركالار دذنية ءجذزئ پوشتا تئزبةلةرئندةگئ پوشتا مينياتيؤرالارئ اراسئندا جانة فيلاتةليستةر كاتالوگتارئندا ءوز ورنئن تاپتئ. قازئرگئ كذنگة دةيئن 300 جؤئق ماركالار مةن بلوكتار شئعارئلدئ.
10 جئل بذرئن (2002) شئعئس قازاقستان وبلئستئق جاستار جانة بالالار ذيئمئ قاؤئمداستئعئ تئركةلدئ.
6 جئل بذرئن (2006) ق ر پرةزيدةنتئ نذرسذلتان نازاربايةأ «قازاقستان رةسپؤبليكاسئندا دةموكراتيالئق رةفورمالار باعدارلاماسئن ازئرلةؤ مةن ناقتئلاؤ جونئندةگئ مةملةكةتتئك كوميسسيا تؤرالئ» جارلئققا قول قويدئ. مةملةكةتتئك كوميسسيا قازاقستاننئث ساياسي جذيةسئن جاثارتؤ جانة ةلئمئزدةگئ دةموكراتيالئق وزگةرئستةردئ تةرةثدةتؤ ماسةلةلةرئ جونئندةگئ جالپئ ذلتتئق ذندةسؤدئ دامئتؤ ماقساتئندا قذرئلدئ.
77 جئل بذرئن (1935) «توتة وقؤ» دةگةن اتپةن اپتالئق گازةتتئث العاشقئ سانئ جارئق كوردئ. گازةتتئث العا قويعان ماقساتئ مةكتةپتةرگة، مذعالئمدةرگة، ءوز بةتتةرئنشة ساؤات اشؤشئ ادامدارعا ءئس جذزئندة كومةك بةرؤ بولدئ. 1939- جئلدان «ساؤاتتئ بولؤعا كومةكشئ» دةگةن اتپةن، لاتئنشادان ورئس گرافيكاسئنا كوشؤگة بايلانئستئ 1940- جئلدان «جاثا جازؤ» دةگةن اتپةن شئقتئ. 1952- جئلدئث قاراشا ايئنان «قازاقستان مذعالئمئ» دةگةن اتپةن جارئق كوردئ.
باستاؤئش جانة ورتا مةكتةپتةردئث مذعالئمدةرئ مةن پةداگوگيكالئق جوعارئ وكؤ ورئندارئنئث ستؤدةنتتةرئنة ارنالعان.
5 جئل بذرئن (2007) الماتئدا قازاقستان رةسپؤبليكاسئ مةملةكةتتئك سئيلئعئنئث يةگةرئ، قازاقستان جانة ك س ر و حالئق ءارتئسئ ءامينا ءومئرزاقوأاعا (1919-2006) ارنالعان كئتاپتئث تذساؤ كةسةر راسئمئ ءوتتئ.
كئتاپ «قازاقستان» باسپاحاناسئنئث «عيبراتتئ عذمئر» سةرياسئنان 2 مئث 500 دانا بولئپ شئقتئ. ونئث اأتورئ تانئمال جازؤشئ سةيئلعازئ ابدئكارئموأ.
امينا ءومئرزاقوأا تةاتردا جانة كينودا 200 دةي رولدئ تاماشا سومدادئ، سونئث ئشئندةگئ باسئم رولدةرئ انا بةينةسئ بولعان.
3 جئل بذرئن (2009) «قازپوشتا» ا ق كوكتةم مةرةكةسئ قارساثئندا قازاقستان رةسپؤبليكاسئ اؤماعئندا «ناؤرئز» سةريالئ پوشتالئق ماركانئ اينالئمعا شئعاردئ.
ماركالاردا ناؤرئز مةيرامئن تويلاؤعا بايلانئستئ كورئنئستةر بةينةلةنگةن. ول ءتورت تذسپةن بةزةندئرئلگةن وفسةتتئك تاسئلمةن باسئلعان. تيراجئ - 30000 دانا. ماركالار بةيجئث پوشتالئق تولةم بةلگئلةر فابريكاسئندا باسئلدئ. بةزةندئرؤشئ - نيكولاي سوكولوأ.
51 جئل بذرئن (1961) قازاق ك س ر جوعارعئ كةثةسئ پرةزيديؤمنئث جارلئعئمةن اقمولا قالاسئنئث (1830-1961) اتاؤئ سةلينوگراد (1961-1992) دةپ وزگةرتئلدئ.
1998- جئلعئ 6- مامئردا ةلباسئنئث جارلئعمةن قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث استاناسئ - استانا قالاسئ بولئپ اتالدئ، ال 20- مامئردا «قازاقستان رةسپؤبليكاسئ استاناسئنئث مارتةبةسئ تؤرالئ» قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث زاثئ قابئلداندئ.
4 جئل بذرئن (2008) استاناداعئ «ريكسوس» قوناقذيئندة سةناتور، جازؤشئ عاريفوللا ةسئمنئث «جار جاعاسئ» اتتئ كئتابئنئث تانئستئرئلئمئ ءوتتئ.
كئتاپتئث ءبئرئنشئ بولئمئندة ادام اتا مةن حاؤا انا، پلاتون، شئثعئس حان جايلئ، كةثةس ذكئمةتئ كةزئندةگئ وقيعالار مةن 30- جئلدارداعئ اشارشئلئققا بايلانئستئ نوأةللالار توپتاستئرئلسا، ةكئنشئ بولئمدة قورقئت اتا، قوجا احمةت ياساؤي، رؤمي، جذسئپبةك ايماؤئتوأ، ؤيليام فولكنةر، شئثعئس ايتماتوأ جايئنداعئ ةسسةلةر بار.
شئعارمالاردا كوبئنة ادام مةن ونئث بولمئسئ تؤرالئ تولعانئستار، فيلوسوفيالئق كوركةمدئك دذنيةتانئم، سيمأوليكالئق مازمذن، سةزئم، وي، ءتئل، كوركةمدئك لوگيكا سياقتئ دذنيةلةردئث بارلئعئ دا ءبئر يدةياعا تاثئلعان.
2 جئل بذرئن (2010) لةأ گؤميلةأ اتئنداعئ ةؤرازيا ذلتتئق ؤنيأةرسيتةتئندة تذي-ذقذق جانة تةركئن اتتئ بايئرعئ تذركئ ةسكةرتكئشتةرئنئث اشئلؤ سالتاناتئ ءوتتئ.
تذركئ قاعاناتئنئث باس قولباسشئسئ بولعان تذي-ذقذق اتتئ باتئر تذلعانئث ةرلئك ئستةرئ تؤرالئ باياندايتئن ةكئ تاس ذستئنئ كذلتةگئن ةسكةرتكئشئنئث جانئندا ورنالاسسا، بئرئككةن تذركئ قاعاناتئن قذرعان ةل-ةتمئش بئلگة تذر-ايئن ةسئمئنة ارنالعان تةركئن ذستئنئنئث ءبئرئنشئ ةسكةرتكئشئ ةؤرازيا ذلتتئق ؤنيأةرسيتةتئنئث «جازؤ تاريحئ» مذراجايئندا قويئلدئ.
تذي-ذقذق (646 - 738 ج.ج.) - ةلتةرئس قذتلذع قاعانمةن بئرگة 679- جئلئ تاث پاتشالئعئنا قارسئ كوتةرئلئپ، II تذركئ قاعاناتئن ورناتقان تذلعا. ول ءذش بئردةي قاعاننئث - ةلتةرئس قذتلذع، قاپاعان جانة بئلگة قاعاننئث كةثةسشئسئ ءارئ قاعانات اسكةرئنئث باس قولباسشئسئ بولعان.
زيالئ قايراتكةر «ةل ابئزئ» اتانعان. تذي-ذقذق - شئعئستا تاث پاتشالئعئنئث سولتذستئگئندةگئ شاندؤنعا، ال باتئستا تةمئر قاقپاعا (دةربةنت) دةيئنگئ ارالئقتا 10 مئث شئقئرئمدئق جورئق جاساپ، 22 مارتة الاپات سوعئسقا قاتئسئپ، اتاق-داثققا بولةنگةن قاهارمان ساردار. اتالعان ةسكةرتكئش قازئرگئ موثعول جةرئندةگئ تؤل دارياسئنئث بويئندا 739- جئلئ ورناتئلعان. ةسكةرتكئشتةردئ جاساندئ تاستان قاشاپ شئعارعان الماتئلئق شةبةر - قئرئم التئنبةك ذلئ.
ةسكةرتكئشتئث اشئلؤ سالتاناتئنان كةيئن ذلئ قولباسشئ، تذركئ تاريحئنئث جارقئن تذلعاسئ كذلتةگئن باتئردئث ومئرئنة ارنالعان دةرةكتئ فيلم كورسةتئلدئ.
ةسئمدةر
98 جئل بذرئن (1914-1973) ءانشئ، قازاقستاننئث حالئق ءارتئسئ ذمبةتبايةأ انؤاربةك بةيسةمباي ذلئ دذنيةگة كةلدئ.
الماتئ قالاسئندا تؤعان. الماتئ كونسةرأاتورياسئن بئتئرگةن. ونةر جولئن كوركةمونةرپازدار ذيئرمةسئنةن باستاعان. 1930- جئلدارئ جاثادان ذيئمداستئرئلعان قازاق راديوسئندا انشئلئك قئزمةت اتقاردئ. 1931-1937- جئلدارئ كةثةس اسكةرئ قاتارئندا بولئپ، قازاقتئث اتتئ اسكةر پولكئنئث انسامبلئن باسقاردئ. 1935- جئلئ تاشكةنت قالاسئندا وتكةن اسكةري وكرؤگتئث فةستيأالئندة 1- جذلدة الدئ. 1937- جئلئ قازاق اكادةميالئق وپةرا جانة بالةت تةاترئ جانئنداعئ 2 جئلدئق ستؤديانئ بئتئرگةننةن كةيئن، سول تةاتردا ءانشئ-سوليست قئزمةتئن اتقاردئ. 1942-1944 - جئلدارئ 2- دذنيةجذزئلئك سوعئس جئلدارئ كونسةرتتئك بريگادا قذرامئندا مايدانداعئ جاؤئنگةرلةرگة مادةني قئزمةت كورسةتتئ. ول 1946- جئلئ ءبئرجان (م.تولةباةأ «بئرجان -سارا»)، ايدار، تولةگةن (ا.جذبانوأ، ل. حاميدي «اباي»، «تولةگةن توقتاروأ»)، تارعئن، قايراقباي، دؤمان (ة.برؤسيلوأسكيي «ةر تارعئن»، «جالبئر»، «دؤداراي»)، باقي (ق.قوجامياروأ «نازؤگؤم»)، جةك (ن.جيگانوأ «التئنشاش»)، كاأاردوسسي (دج.پؤچچيني «توسكا»)، ت.ب. پارتيالارئن ورئنداپ، ذلتتئق وپةرا ونةرئنئث ءوسئپ، وركةندةؤئنة مول ذلةس قوستئ. سونداي-اق، ذمبةتبايةأ قازاق حالئق اندةرئن («اققذم»، «بؤرئلتاي»، «قاراكوز»، «اعاشاياق»، ت.ب.)، قازاق كومپوزيتورلارئنئث شئعارمالارئن دا بابئنا كةلتئرة ورئندادئ.
«قئزئل تؤ»، «قذرمةت بةلگئسئ» وردةندةرئمةن ماراپاتتالعان.
143 جئل بذرئن (1869) مؤزئكا سئنشئسئ، ةتنوگراف، كومپوزيتور، قازاقستاننئث حالئق ءارتئسئ زاتايةأيچ الةكساندر أيكتوروأيچ دذنيةگة كةلدئ.
رةسةيدئث ورلوأ وبلئسئندا تؤعان. رةسةيدئث ورلوأ قالاسئنداعئ اسكةري گيمنازيانئ ءبئتئرئپ، أارشاأاداعئ (پولشا) «أارشاأسكيي دنةأنيك» اتتئ ذكئمةتتئك گازةتتئث مؤزئكا جانة تةاتر ءبولئمئن باسقاردئ. 1920- جئلئ قازاقستاننئث سول كةزدةگئ استاناسئ ورئنبورعا كوشئپ كةلدئ. وسئ كةزةثنةن باستاپ ول عاسئرلار بويئ اؤئزشا تارالئپ كةلگةن قازاق حالقئنئث مؤزئكا مذراسئن نوتاعا ءتذسئرئپ، ذلتتئق ءان-كذيلةردئث ساقتالئپ قالؤئنا زور مذمكئندئك جاسادئ. حالئقتئث كاسئبي ءانشئ-كذيشئلةرئنئث شئعارماشئلئق قئزمةتئن، ورئنداؤشئلئق شةبةرلئكتةرئن زةرتتةپ، وتة قذندئ ماعلذماتتار جينادئ.
اقان سةرئ، ءبئرجان سال، اباي، جاياؤ مذسا، ذكئلئ ئبئراي، قذرمانعازئ، مذحيت، داؤلةتكةرةي، تاتتئمبةت، ت.ب. شئعارمالارئن العاش رةت جارئققا شئعاردئ. ةتنوگرافتئث «قازاق حالقئنئث 1000 ءانئ» كئتابئنئث 1- باسئلئمئ 1925- جئلئ، 2- باسئلئمئ 1963- جئلئ شئقتئ. 1931- جئلئ «قازاقتئث 500 ءان-كذيئ»، 1971 - جئلئ «پةسني رازنئح نارودوأ»، جاريالانباعان «قازاق مؤزئكاسئنئث 3-تومئ» دةپ اتالاتئن جيناقتارئندا قازاق حالقئنئث كلاسسيكالئق ءان، كذيلةرئنئث ذلگئلةرئ مول ورئن العان. مذندا قازاق مؤزئكاسئنئث كوپتةگةن تةوريالئق جانة تاريحي ماسةلةلةرئنئث بةتئ اشئلدئ. ول قازاقتئث كاسئبي مؤزئكاسئنئث («قازاق مؤزئكاسئ» اتتئ فورتةپيانالئق شئعارماسئ) نةگئزئن سالؤشئلاردئث ءبئرئ. 1925-1927- جئلدارئ فورتةپيانالئق پةسالار سيكلئن، 1925- جئلئ «حالئق تاقئرئبئنا جازئلعان مينياتيؤرالار»، 1927- جئلئ «قازاقتئث حالئق اندةرئ تاقئرئبئ بويئنشا فورتةپيانوعا ارنالعان پسالار» جازدئ. زاتاةأيچ قازاق مؤزئكالئق فولكلورئنئث جينالؤ ءداستذرئن قالئپتاستئرئپ، ودان ءارئ ا.جذبانوأ، ة.برؤسيلوأسكيي، ب.ةرزاكوأيچ، م.تولةبايةأ، ل.حاميدي، ت.ب. جالعاستئردئ.
123 جئل بذرئن (1889-1984) اقئن حاليما وتةعاليةأا دذنيةگة كةلدئ.
باتئس قازاقستان وبلئسئنئث تؤماسئ. «اقئندار جئلئ»، «ماقتانئشئم - ءوز ةلئم»، «انا جئرئ»، «اجة الديئ» ولةثدةر جيناقتارئنئث اأتورئ. ولةثدةرئ 1938 - جئلدان باستاپ اؤداندئق جانة وبلئستئق گازةتتةردة جاريالانا باستادئ. كةنةن، ةسداؤلةت، بولمان اقئندارمةن ايتئسقا تذسكةن. رةسپؤبليكالئق اقئندار ايتئسئنئث جذلدةگةرئ بولدئ.
102 جئل بذرئن (1910-1980) قازاق ادةبيةتئنئث زةرتتةؤشئسئ، فيلولوگيا عئلئمدارئنئث دوكتورئ بوجةيةأ مذراتبةك دذنيةگة كةلدئ.
شئعئس قازاقستان وبلئسئندا تؤعان. ساراتوأ مةملةكةتتئك ؤنيأةرسيتةتئن، ماسكةؤ پةداگوگيكالئق ينستيتؤتئن بئتئرگةن.
قازاق پةداگوگيكالئق ينستيتؤتئنئث (اباي اتئنداعئ قازاق ذلتتئق پةداگوگيكالئق ؤنيأةرسيتةت)، ة.بوكةتوأ اتئنداعئ قاراعاندئ مةملةكةتتئك ؤنيأةرسيتةتئنئث وقئتؤشئسئ، قازاق ك س ر عئلئم اكادةمياسئ ءتئل جانة ادةبيةت ينستيتؤتئنئث كئشئ عئلئمي قئزمةتكةرئ، قازاق ك س ر عا-نئث ادةبيةت جانة ونةر ينستيتؤتئنئث (احمةت بايتذرسئنوأ اتئنداعئ ءتئل ءبئلئمئ ينستيتؤتئ) اعا عئلئمي قئزمةتكةرئ بولعان.
عئلئمي ةثبةكتةرئنئث نةگئزگئ تاقئرئبئ - ادةبيةتتانؤ ماسةلةلةرئ، قازاق فولكلورئ، ابايدئث اقئندئق مةكتةبئ.
بوجةيةأ قازاق ادةبيةتئنئث 6-تومدئق تاريحئن جانة م.اؤةزوأتئث 12-تومدئق شئعارماشئلئق جيناعئن باسپاعا ازئرلةؤگة، عئلئمي تذسئنئكتةرئن جازؤعا قاتئستئ. «قذرمةت بةلگئسئ» وردةنئمةن جانة مةدالدارمةن ماراپاتتالعان.
77 جئل بذرئن (1935-2011) قازاقستان حالئق جازؤشئسئ، قازاق ك س ر مةملةكةتتئك سئيلئعئنئث لاؤرةاتئ مولداعاليةأ تذمانباي دذنيةگة كةلدئ.
الماتئ وبلئسئ ةثبةكشئقازاق اؤدانئندا تؤعان. قازاق مةملةكةتتئك ؤنيأةرسيتةتئنئث (ءال-فارابي اتئنداعئ قازاق ذلتتئق ؤنيأةرسيتةتئ) فيلولوگيا فاكؤلتةتئن تامامداعان.
ةثبةك جولئن «لةنينشئل جاس» (قازئرگئ «جاس الاش») گازةتئندة ادةبي قئزمةتكةر بولؤدان باستاعان. «پيونةر» جؤرنالئنئث ادةبي قئزمةتكةرئ، «جازؤشئ» باسپاسئنئث رةداكتورئ، اعا رةداكتورئ، «بالدئرعان» جؤرنالئنئث جاؤاپتئ حاتشئسئ قئزمةتتةرئن اتقارعان. «بالدئرعان» جؤرنالئنئث باس رةداكتورئ بولدئ.
تذثعئش ولةثدةر جيناعئ 1957- جئلئ «ستؤدةنت داپتةرئ» دةگةن اتپةن جارئق كوردئ. سودان بةرگئ ؤاقئت ئشئندة اقئننئث قئرئقتان استام كئتابئ باسئلدئ. بئرنةشة جيناقتارئ ورئس تئلئندة ماسكةؤ، الماتئ باسپالارئنان شئقتئ. ورئس جانة باتئس كلاسسيكتةرئنئث، سونداي-اق تؤئسقان رةسپؤبليكالار اقئندارئنئث ولةثدةرئن قازاقشالاعان.
ن.تلةنديةأتئث، ش.قالداياقوأتئث، ءا.بةيسةؤوأتئث كوپتةگةن اندةرئنة ولةث جازعان («قذستار قايتئپ بارادئ»، «ءانئم سةن ةدئث»، «ةرتئس أالسئ»، «شاقئرادئ كوكتةم»، ت.ب).
«پاراسات» وردةنئمةن، مةدالدارمةن، قازاق ك س ر جوعارعئ كةثةسئنئث گراموتاسئمةن ماراپاتتالعان. رةسپؤبليكا كومسومولئ سئيلئعئنئث، بذكئل تذركئ دذنيةسئ اقئندارئنئث فيزؤلي اتئنداعئ حالئقارالئق سئيلئعئنئث يةگةرئ.
81 جئل بذرئن (1931-1996) عالئم، گةولوگيا عئلئمدارئنئث كانديداتئ، ك س ر و مةملةكةتتئك سئيلئعئنئث يةگةرئ قئدئربةكوأ لاتيف ومئربةك ذلئ دذنيةگة كةلدئ.
اقمولا وبلئسئ قورعالجئن اؤدانئندا تؤعان. ماسكةؤ گةولوگيا-بارلاؤ ينستيتؤتئن بئتئرگةن. 1962-1965 - جئلدارئ - قازاق ك س ر-ئ گةولوگيا ءمينيسترئنئث كومةكشئسئ، 1969-1974 -جئلدارئ - قازاق ك س ر-ئ گةولوگيا ءمينيسترئنئث ءبئرئنشئ ورئنباسارئ قئزمةتتةرئن اتقارعان. 1994- جئلدان ءومئرئنئث سوثئنا دةيئن «التئنگةو» اكسيونةرلئك قوعامئنئث أيسة-پرةزيدةنتئ بولدئ. ول اقتوعاي، ايدارلئ مئس كةن ورئندارئن جانة اقباقاي التئن كةندئ اؤدانئن بارلاؤعا جانة اشؤعا ذلكةن ذلةس قوسقان. قازاقستان مةتاللؤرگياسئندا جاثا شيكئزات بازاسئن قذرعانئ ءذشئن ل.قئدئربةكوأكة 1986- جئلئ ك س ر و مةملةكةتتئك سئيلئعئ بةرئلدئ.
ةثبةك قئزئل تؤ، «قذرمةت بةلگئسئ» وردةندةرئمةن جانة مةدالدارمةن ماراپاتتالعان.