تاستانبةك قئزئ سارا (1853-1907) - اتاقتئ سؤئرئپ سالما اقئن، ءسوز مايتالمانئ، ايتئس ونةرئنئث قايتالانباس شةبةرئ

جوقشئلئق وتئندة جةكة قالعان جةتئم بالا، جةسئر ايةلگة قامقورشئ بولئپ، اؤئلئنا كوشئرئپ اكةلگةن تذرئسبةك قاجئ سارانئ شئرئلداتئپ، ءوزئنئث تةثئ ةمةس، جاراتئلئسئنان كةمئس تؤعان، باي بالاسئ جيةنقذلعا اتاستئرادئ.
جةتئم قئز ءذشئن مال العان تذرئسبةك قاجئنئث ارةكةتئن ةستئگةن ةسئمبةك قاجئ داؤ شئعارئپ، سارانئ ءوز اؤئلئنا كوشئرئپ الادئ. باسئ داؤعا تذسكةن اقئن قئزدئث بذل جايئ «تذزاق» اتتئ داستانئندا سؤرةتتةلگةن. ءبئراق بذدان ساراعا جاقسئلئق بولمايدئ. اقئرئندا بار شارؤا ةكئ قاجئنئث قئزدئث قالئث مالئن تةث ءبولئپ الؤعا كةلئسؤئمةن تئنادئ.
وسئلايشا قارشادايئنان باسئ داؤ-شارعا تذسكةن اقئن قئزدئث باعئنئث اشئلؤئنا وسئ كةزدة نايمان ةلئن ارالاپ، سةرئلئك جاساپ جذرگةن اتاقتئ بئرجان سالمةن كةزدةسئپ، شارشئ توپتئث الدئنا ونئمةن ايتئسؤئ ذلكةن سةبةپشئ بولادئ. بذل ايتئس سارانئث حالئق الدئنداعئ بةدةلئن ارتتئرئپ، اتاعئن الئسقا جايادئ. ةلدئث قذرمةتئنة بولةنئپ، حالئقتئث ماحابباتئنا ئية بولعان اقئن قئزدئث تاعدئر تئزگئنئنئث ءوز قولدارئنان سؤسئپ، شئعئپ بارا جاتقانئن سةزگةن قاجئلار دا كوپكة كورةنةؤ قارسئ شئعا الماي، ونئث باسئنا بوستاندئق بةرةدئ. ءسويتئپ اقئن سارا ءوزئنئث اسقان دارئنئنئث ارقاسئندا تةثدئككة قول جةتكئزئپ، ون توعئز جاسئندا ءوز تةثئ التئنبةك ذلئ بةكباي دةگةنگة تذرمئسقا شئعادئ. تةثدئككة جةتئپ، تةثئنة قوسئلئپ، كوزئ اشئلعانداي بولعان وسئنداي كذندةردئث بئرئندة أةرنئي قالاسئنان ءابئشتئث (ابدئراحماننئث) سذيةگئن الئپ قايتقان جولدا قاپالدا ابايعا كوثئل ايتؤعا كةلگةن نايمان ةلئنئث ئيگئ جاقسئلارمةن بئرگة سارا دا كةلئپ، ذلئ اقئنمةن كورئسةدئ، اياؤلئ بالاسئنان ايئرئلعان اؤئر قايعئسئنا ورتاقتاستئعئن بئلدئرةدئ.
جاستاي جوقشئلئقتئ كوپ كورئپ، اؤئر تذرمئستئ باستان كةشكةن تةثسئزدئكتئث زاردابئن شةگئپ، قايعئ-مذثدئ سةرئك ةتكةن اقئن قئز كوپ ذزاماي اؤرؤعا شالدئعئپ، جالعاننئث قئزئعئن جارئتئپ كورة الماي، ةرتة كوز جذمادئ.
سارا تاستانبةكقئزئنئث ءبئرجان سالمةن ايتئسئ عاسئردان عاسئرعا ذزئلمةي جالعاسئپ كةلة جاتقان قازاقتئث ايتئس ونةرئنئث شوقتئعئ بيئك، كوركةم ذلگئسئ بولئپ سانالادئ. سوزگة تاپقئرلئعئمةن، كةسئپ ايتار شةشةندئگئمةن ةلدئ سذيسئنتكةن، ايتئس ونةرگة ابدةن توسةلگةن سارا ارسالاث، نييازبةك سال، ت.ب. اقئنداردئ ونةر جارئسئندا جةثگةن. ونئث جاستايئنان اقئندئق جولئن ذستاعانئنا «ون ءذشتة دومبئرا الئپ ءسوز سويلةپ ةم، كةلةمئن ءبئر سذرئنبةي جالعئز قارا» دةگةن ولةث جولدارئ دالةل. 1889 جئلئ ءا.نايمانباةأپةن، 1900 جئلئ ت.ةسقوجاذلئمةن ايتئسقان. اقئننئث «جذرةك»، «اشئندئم»، «ارسالاث اعا الدئندا»، «جذرةك سئرئ»، «جايلاؤدا»، «ءابئشتئث ارؤاعئنا»، «حوش بول، ةلئم» سةكئلدئ كوپتةگةن ولةثدةرئ مةن «تذزاق» اتتئ داستانئ بار. سارا شئعارماشئلئعئندا «تاعدئر تالكةگئ» داستانئنئث ورنئ ةرةكشة. شئعارماعا اقئن قئزدئث ءومئر جولئ نةگئز بولعان، بوستاندئققا قول جةتكئزؤ جولئنداعئ كذرةسئ جئرلانعان. ليريكالئق ولةثدةرئ كوبئنة ءوز تاعدئرئن، جةكة باسئنئث مذث-زارئن ارقاؤ ةتكةن جانة نازئك ليريزم مةن وي-تولعانئستارعا تولئ.
1993 جئلئ ت.قاليلاحانوأتئث «اقئن سارا» اتتئ كئتابئ «جالئن» باسپاسئنان جارئق كوردئ. تالدئقورعان قالاسئندا، الماتئ وبلئسئنئث اقسؤ اؤدانئندا اقئنعا ةسكةرتكئش ورناتئلعان. سونداي-اق تؤئپ-وسكةن جةرئندة مذراجاي اشئلعان.
دةرةككوزدةرئ:
قازاقستان ذلتتئق ةنسيكلوپةديياسئ، 7 توم
«تاريحي تذلعالار» كئتابئ