ءشامشىنىڭ سوڭعى ءانى

  استانا. قازاقپارات - بۇگىن داڭقتى كومپوزيتور، قازاق ءۆالسىنىڭ كورولى، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى ءشامشى قالداياقوۆتىڭ تۋعان كۇنى.

ءار قازاقتىڭ جۇرەك تۇكپىرىنەن ورىن الىپ، تەلەگەي تەڭىزدەي سەزىم سىيلاعان، كوڭىل پەرنەسىن ءدوپ باسىپ، ىستىق ىنتىزارلىقتىڭ، شەكسىز سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ءتولقۇجاتىنداي بولعان اندەرى بۇگىندە ءار قازاقتىڭ كوكەيىندە سايراپ- اق تۇر. ءشامشى قالداياقوۆ 1930 -جىلى 15 - تامىزدا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، وتىرار اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. قازاق مۋزىكا ونەرىنە مول مۇرا قالدىرعان تۇلعا. ەلگە، جەرگە، وتانعا، اتا- اناعا، جارعا، دوس- جارانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك -  ءشامشى شىعارمالارىنىڭ باستى تاقىرىبى بولدى. كەي دەرەكتەردە كومپوزيتور 300 گە جۋىق ءان جازعان دەپ ايتىلادى. دەگەنمەن 2014 -جىلى سازگەردىڭ ۇلى مۇحتار قالداياقوۆ مۇنداي دەرەك شىندىققا جاناسپايتىنىن ايتا كەتتى. سازگەر 300 گە جۋىق ءاندى جاتقا بىلگەن ەكەن. ءشامشىنىڭ حالىق اراسىندا تاراپ كەتكەن اندەرى دە جەتەرلىك.

 - كوزى تىرىسىندە اكەم «جاقسى كومپوزيتور بولۋ ءۇشىن كوپ ءان ءبىلۋ كەرەك» دەپ ايتىپ وتىراتىن. ءوزى دە 300 گە جۋىق ءاندى جاتقا ءبىلدى. سوندىقتان 300 دەي ءان جازدى دەپ ايتۋعا كەلمەيدى، ول وسىنشاما ءاندى بىلگەن، - دەيدى ۇلى.

 سازگەر جايلى قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، پۋبليتسيست، ادەبيەت زەرتتەۋشىسى مۇزافار الىمبايەۆ ءوز ەستەلىگىندە: «ءشامشى بەرتىنگى اندەرىمەن عانا ەمەس، العاشقى قادامدارىندا- اق قالىڭ كوپشىلىكتى بىردەن جالت قاراتىپ، شىرقاۋ تالانتىن شىنداپ تانىتتى. باسقانى بىلاي قويعاندا، الەمگە ايگىلى كەمەڭگەر مۇحتار اۋەزوۆ جاس كومپوزيتوردىڭ جايدارمان اندەرىنە وزگەدەن بۇرىن نازار اۋداردى. ءوزىنىڭ سوڭعى رومانى «وسكەن وركەندە» ءشامشىنىڭ «اقماڭدايلىم» ۆالسىنە بايلانىستى ەستەن كەتپەس ەپيزود قوسىپ، كومپوزيتوردىڭ اتىن اتاپ، ءان- ولەڭىنەن ءۇزىندى كەلتىرگەن»، - دەپ جازادى.

 ال قىرعىز جۇرتىنىڭ حالىق جازۋشىسى شىڭعىس ايتماتوۆ بولسا: «ءشامشى قالداياقوۆ -  ءان پاديشاسى، ول ءبىر قازاققا ەمەس، بۇكىل ادامزاتقا ءان سالدىرعان اسا تالانت يەسى» - دەپ باعالاعان.

ءشامشى قالداياقوۆتىڭ ەڭ سوڭعى ءانى - «وتىرارداعى توي». وتىرار اۋدانىنىڭ 60  جىلدىق تويى بولعان كەزدە سازگەر توسەك تارتىپ جاتقان. اۋىر دەرتىنە قاراماستان ءان جازىپ، ءوزىنىڭ وڭتۇستىگىن، قازاقتىڭ وتىرارىن انگە قوستى. تۋعان جەرىنە دەگەن ىستىق ىقىلاسىن، ءمولدىر ماحابباتىن انمەن جەتكىزدى، راقمەتىن ايتقانداي بولدى. ءشامشى اندەرى عاجايىپ سازدىلىعىمەن، سىلدىراپ اققان بۇلاق سۋىنداي تاپ- تازا سىڭعىرىمەن، ليريكالىق نازدىلىعىمەن ەرەكشەلەنەدى. ونىڭ شىعارماشىلىق جاعىنان سىڭىرگەن ەڭبەگى قازاق ەسترادالىق اندەرىنىڭ اۋەنىن ۇلتتىق ناقىشپەن قۇنارلاندىرۋىندا، حالىقتىق قاينارمەن قابىستىرۋىندا جاتىر. 

 

Massaget.kz