قازاقستانداعى تۇڭعىش عىلىمي قالاشىق: ۇكىمەتتە تەحنوقالا قۇرۋ تالقىلاندى
استانا. KAZINFORM - ۇكىمەتتە ۆيتسە-پرەمەر - ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعاريننىڭ توراعالىعىمەن قازاقستانداعى تۇڭعىش عىلىمي قالاشىق - تەحنوقالا تۇجىرىمداماسى تالقىلاندى. بۇل تۋرالى ۇكىمەتتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى ءمالىم ەتتى.
بۇل جۇمىس مەملەكەت باسشىسىنىڭ ناۋرىزدا ۇلتتىق قۇرىلتايدا ۇكىمەتكە بەرگەن تاپسىرماسى بويىنشا جۇرگىزىلىپ وتىر.
جوبانى جۇمىس توبىنىڭ جەتەكشىسى، پروفەسسور، ە. ع. ك. جاقسىبەك قۇلەكەيەۆ تانىستىردى.
تەحنوقالا - وزىق تەحنولوگيا، عىلىم، ۋنيۆەرسيتەتتەر مەن بيزنەس شوعىرلاناتىن ەرەكشە مارتەبەسى بار بولاشاق قالا. نەگىزگى ماقساتى - باستى نازار قولدانبالى اسەر مەن كوممەرتسيالىق قايتارىمىنا اۋدارىلاتىن، قىسقا مەرزىمدە وندىرىستەگى عىلىمدى قاجەت ەتەتىن ازىرلەمەلەردى جاساپ، ەنگىزۋ. بۇل رەتتە جاڭا ەنەرگەتيكا مەن ەنەرگيا ۇنەمدەۋگە، بيوتەحنولوگيا مەن ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە، جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالار جانە ج ي- ءدى دامىتۋعا ءمان بەرىلەدى.
تەحنوقالانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىندە الماتى وبلىسىنىڭ اۋماعىندا الماتىعا جاقىن جەردە 500 گ ا الاڭدا ورنالاستىرۋ ۇسىنىلادى. ورىن «يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالار پاركى» مەن «الاتاۋ» ا ە ا، يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتىنىڭ جانىندا ورنالاسۋى ەسكەرىلە وتىرىپ تاڭدالدى. اۋماقتىڭ شامامەن 0- ى ۋنيۆەرسيتەتتەرگە، ع ز ي- عا جانە تەحنوپارككە ءبولىنىپ، ولار كادر دايارلاۋ مەن جاڭا ازىرلەمەلەر جاساۋعا نەگىز بولماق.
تۇجىرىمدامانى دايىنداۋ شەڭبەرىندە حالىقارالىق تاجىريبە زەرتتەلدى. مىسالى، جاپونيادا «سۋكۋبا» تەحنوپوليسى توكيودان 56 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان. وندا 45-تەن استام جوعارى تەحنولوگيالىق كومپانيا بار. عىلىمي سۇيەمەلدەۋدى 20 مەملەكەتتىك جانە 40 كورپوراتيۆتىك ينستيتۋت، 2 ۋنيۆەرسيتەت، 13 مىڭنان استام زەرتتەۋشى جۇرگىزەدى. مۇندا عارىشتىق تەحنولوگيا، مەديتسينا، بيوتەحنولوگيا مەن ماتەريالتانۋ سالاسى ازىرلەمەلەرى جۇرگىزىلەدى. ق ح ر- دا بەيجىڭ ماڭىندا Z- Park جوعارى تەحنولوگيالار ەرەكشە ايماعى جۇمىس ىستەيدى. 488 شاقىرىم اۋماقتا 23 مىڭعا جۋىق كومپانيا بار. ءبىر ميلليونعا جۋىق ادام جۇمىس ىستەيدى. كادر دايارلاۋ بەيجىڭ سينحۋا ۋنيۆەرسيتەتىندە جۇرگىزىلەدى. عىلىمي قولداۋدى 200 ينستيتۋت قامتاماسىز ەتەدى. مۇندا اقپاراتتىق تەحنولوگيا، جاساندى ينتەللەكت؛ زاتتار ينتەرنەتى، ەلەكترونيكا، بيومەديتسينا، ينتەللەكتۋالدى ءوندىرىس جانە باسقا دا سالالار دامىتىلادى.
تۇجىرىمدامانى تالقىلاۋ بارىسىندا عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى تاراپىنان تەحنوقالا پەريمەترىنە كىرە الاتىن ج و و مەن كاسىپورىندار، دامۋدىڭ قوسىمشا باعىتتارى بويىنشا ۇسىنىستار ايتىلدى. ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى يمپورتتى جانە سىرتقى جەتكىزۋشىلەرگە تەحنولوگيالىق تاۋەلدىلىكتى تومەندەتۋ ماقساتىندا ع ز ت ك ج- عا ينۆەستيتسيانى ىنتالاندىرۋ مەن تەحنولوگيالار ترانسفەرىنىڭ اۋقىمىن كەڭەيتۋ بويىنشا ۇسىنىس جاسادى. ولاردىڭ پايىمداۋىنشا، عىلىمي قالاشىق قۇرىلىمى «مەملەكەت جانە بيزنەس — ع ز ي (عىلىم) — ج و و (كادرلار) — تەحنوپارك (شاعىن ونەركاسىپتىك كاسىپورىندار)» مودەلى بويىنشا قۇرىلۋى ءتيىس. باسىم باعىت - روبوتوتەحنيكا، ەلەكترونيكا، مەديتسينالىق تەحنيكا، بيوتەحنولوگيا، سونىڭ ىشىندە ا و ك جانە تاماق ونەركاسىبى، اتوم ەنەرگەتيكاسى، جاڭا ماتەريالدار جانە حيميا سالاسى. ياعني، تەحنوقالا بازاسىندا عىلىمي- زەرتتەۋ جۇمىستارى مەن ازىرلەمەلەردەن باستاپ، ونەركاسىپتىك شىعارىلىمعا دەيىنگى تولىق سيكلى بار سالالىق كلاستەرلەر قالىپتاستىرىلماق.
ءوز كەزەگىندە ۇلتتىق ەكونوميكا ۆيتسە-ءمينيسترى ارمان قاسەنوۆ تابىسقا جەتۋدىڭ ەكى نەگىزگى فاكتورىن - بىلىكتى كادرلاردى دايارلاۋ مەن ءىرى تابىستى كومپانيالار قولدانبالى عىلىمي جانە تەحنولوگيالىق مىندەتتەردى ۇسىناتىن ەكوجۇيە قالىپتاستىرۋدى اتاپ ءوتتى. ول مىسال رەتىندە ماماندار دايارلاۋ جانە ءارتۇرلى سالادا وزىق ازىرلەمەلەر قورىن قۇرۋ ارقىلى تابىسقا جەتكەن Yozma مودەلىن كەلتىردى. سوندىقتان بولاشاق تەحنوقالا ءۇشىن قولدانبالى مىندەتتەر گەنەراتورى ءرولىن ەلدىڭ ءىرى ونەركاسىپتىك كومپانيالارى اتقارۋى ءتيىس.
- عىلىم قولدانبالى بولۋى كەرەك. ءبىز قازاقستاندا العاش رەت عىلىمي قالاشىق قۇرىپ جاتىرمىز. ءبىز جاڭالىق جاساپ جاتقان جوقپىز. الەمدە ءساتتى مىسالدار بار. ەڭ باستىسى - بيزنەستىڭ قايسىسىمەن اينالىساتىنىمىزدى بىردەن انىقتاپ الۋ. عىلىمعا كىم مىندەت قويادى. بىزگە جۇزەگە اسىرۋدى ءوز قولىنا الاتىن باسقارۋشى كومپانيا قاجەت، - دەپ تۇيىندەدى سەرىك جۇمانعارين.