حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا بولىنگەن قاراجات ماقساتسىز جۇمسالىپ جاتىر - دەپۋتات

استانا. KAZINFORM - ءماجىلىس دەپۋتاتى نارتاي سارسەنعاليەۆ حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ تۋرالى رەسمي ستاتيستيكاعا كۇمان كەلتىردى.

- ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى بيىل ءبىرىنشى توقسان بويىنشا قازاقستان حالقىنىڭ 4,6 پايىزى، ياعني 451515 ازامات جۇمىسسىز دەپ كورسەتەدى. بۇعان كىم سەنەدى؟ ءار قالاداعى جۇمىسسىز جاندار جينالاتىن جەتىم بۇرىشتى، تاباقتاي ديپلوممەن جۇمىس تاپپاي تابانىن تاۋسىلعان جاس مامانداردى ءبارىمىز كورىپ ءجۇرمىز عوي. مەنىڭ قولىمدا 16-مامىردا باسىلعان رەسمي دەرەك بار، مۇندا قازاقستان حالقىنىڭ سانى 20261486 ادام دەپ كورسەتىلگەن. سونىڭ 11496447 ءسى ەڭبەككە قابىلەتتى دەپ جازىلعان، ياعني ولار جۇمىس ىستەۋى قاجەت. ءبىراق، قازاقستاندا زەينەتاقى جيناعىنا كوك تيىن اۋدارىلماعان جانە الەۋمەتتىك اۋدارىمدارى مۇلدەم جوق حالىق سانى 5244664 ادامعا جەتكەن. ەندەشە قازاقستاندا 11,5 ميلليون ادام ەڭبەككە قابىلەتتى بولسا، ونىڭ 5,2 ميلليونىندا الەۋمەتتىك اۋدارىم مۇلدەم جوق بولسا، دەمەك ازاماتتارىمىزدىڭ تەڭ جارتىسى جۇمىسسىز دەمەسكە امال بار ما؟ جۇمىسسىزدار سانى 4,6 پايىز دەگەن دەرەكتىڭ شىندىققا سايكەس كەلمەيتىنىنە وسى دالەل ەمەس پە؟ - دەپ نارتاي سارسەنعاليەۆ ۇكىمەت باسشىسى ولجاس بەكتەنوۆتىڭ اتىنا ساۋال جولدادى.

وسىلايشا حالىق قالاۋلىسى ەلدەگى جۇمىسسىزدىقتى جويامىز دەسەك، الدىمەن جالعان مالىمەت بەرۋدى توقتاتۋ كەرەك دەپ وتىر.

- سونىڭ سالدارىنان حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا ارنالعان باعدارلامالارعا بەرىلگەن قاراجات ماقساتسىز جۇمسالىپ جاتىر. جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ ەسەبى دالەل. دەرەك كەلتىرەيىن، 2024-جىلدىڭ 10 ايىندا حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا ارنالعان سۋبسيديالىق 6 باعدارلاماعا 180031 ادام قاتىسىپتى. ولاردىڭ ءارقايسىسىنا اي سايىن بيۋجەتتەن اقشا تولەدىك! سوڭىندا سونىڭ تەك 26194 ءى عانا تۇراقتى جۇمىسقا ورنالاسقان. تاعى ءبىر دالەل، «جاستار پراكتيكاسى» باعدارلاماسىنا 2024-جىلى 33300 جاس قازاقستاندىق قاتىسقان. باعدارلاما تارتىبىنە سايكەس ولاردىڭ ءارقايسىسىنا ايىنا 117960 تەڭگە تولەندى. سوعان قاراماستان تەك 7400 جاس ازامات قانا جۇمىسقا ورنالاسىپتى، - دەيدى ول.

دەپۋتات كەلتىرگەن مالىمەتكە سۇيەنسەك، ءقازىر ەلىمىزدە 5,7 ميلليون جاس ازامات بار، سونىڭ 3,7 ميلليونى ەڭبەككە قابىلەتتى.

- ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى وتكەن جىلى جاستاردى جۇمىسپەن قامتۋعا ارنالعان باعدارلامالار ارقىلى 236037 جاس قازاقستاندىقتى قىزمەتكە تۇرعىزدىق دەپ ەسەپ بەردى. ءبىراق بىلتىر تەك 203607 جاس ازامات قانا زەينەتاقى قورىنا اۋدارىم جاساعان. قالعان 33 مىڭ جاستىڭ الەۋمەتتىك تولەمدەرى قايدا؟ راسىندا ولار جۇمىسقا تۇردى ما، جوق پا؟ الدە جاستار جالعان ستاتيستيكانىڭ قۇربانىنا اينالدى ما نەمەسە مەملەكەتتىك باعدارلاما ارقىلى جاستاردى الەۋمەتتىك اۋدارىمدار جاسالمايتىن كۇماندى جۇمىسقا تۇرعىزدى ما جاۋاپتى ورگاندار؟ مۇنىڭ بارلىعى جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ ەسەبىمەن دالەلدەنگەن دەرەكتەر. تاعى ءبىر مىسال، «ماڭگىلىك ەل جاستارى - يندۋسترياعا» باعدارلاماسىنا قاتىسقان 1415 تۇلەكتىڭ 471 ءى عانا جۇمىسقا ورنالاسقان. ال تۇلەكتەردى وڭىرلەرگە ءبولۋ ولاردى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارىنا تىركەۋمەن اياقتالعان. ءبىز ءوزى كىمدى الداپ ءجۇرمىز سوندا؟ - دەيدى ن. سارسەنعاليەۆ.

وسى ورايدا ءماجىلىس دەپۋتاتى ۇكىمەتتىڭ نازارىنا كەلەسى جايتتاردى ۇسىنادى:

1. قازاقستانداعى جۇمىسسىزداردىڭ سانىن ەسەپتەۋ مەتوديكاسىن قايتادان جاساۋ قاجەت؛

2. حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا ارنالعان باعدارلامالارعا جۇمسالعان قاراجاتقا تولىق تەكسەرۋ وتكىزۋ كەرەك؛

3. كاسىپكەرلىككە ىنتالى جاستارعا ميكروكرەديت بەرۋگە ارنالعان باعدارلامانى قايتادان ىسكە قوسىپ، ميكروكرەديت الۋ ءۇشىن كەپىلدىك قۇنىن قايتا قاراۋ كەرەك، سەبەبى اۋىلدىق جەرلەردە جىلجىمايتىن مۇلىك كەپىل رەتىندە جارامسىز بولىپ قالادى؛

4. جۇمىس بەرۋشىلەرگە «جاستار پراكتيكاسى» باعدارلاماسى ارقىلى جۇمىسقا ورنالاسقان جاس مامانداردى تۇراقتى جۇمىسقا قابىلداۋدى مىندەتتەۋ قاجەت؛

5. «جاستار پراكتيكاسىنا» قاتىسۋشىلاردىڭ ايلىق جالاقىسىن 30 ا ە ك- تەن 40 ا ە ك- كە، اۋىلدىق جەرلەردە 45 ا ە ك- كە دەيىن كوبەيتۋ كەرەك؛

6. «العاشقى جۇمىس ورنى» باعدارلاماسىمەن جۇمىسقا ورنالاسۋ كەزىندە «جاسىل ەل» سىندى ماۋسىمدىق جۇمىستاردان نەمەسە قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنداعى جۇمىستاردان زەينەتاقى قورىنا تۇسكەن قاراجاتتى ەسەپكە الماۋ قاجەت.

ەسكە سالساق، وتكەن جىلى ءماجىلىس دەپۋتاتى اسحات ايماعامبەتوۆ «جۇمىسپەن قامتۋدا «تىزەسى شىققان» شارالاردى قولدانىپ جاتىرمىز» دەپ، ۇكىمەتتى سىنعا العان ەدى.