بەكتەنوۆ «جىبەك جولى» ەكونوميكالىق ايماعىنداعى جوبالاردىڭ ىسكە اسىرىلۋ بارىسىمەن تانىستى
تاراز. KAZINFORM - جامبىل وبلىسىنا جۇمىس ساپارىمەن بارعان ولجاس بەكتەنوۆ بىرنەشە جوبا اياسىندا پرەزيدەنتتىڭ ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ، ونەركاسىپ ءوندىرىسى كولەمىن ۇلعايتۋ جانە ەكونوميكانىڭ ءتۇرلى سالاسىندا قايتا وڭدەۋ قارقىنىن ارتتىرۋ جونىندەگى تاپسىرمالارىنىڭ ورىندالۋىن تەكسەردى.
پرەمەر-مينيسترگە Jibek Joly ارنايى ەكونوميكالىق ايماعىنىڭ اۋماعىندا حيميا، وڭدەۋ ونەركاسىبى، ماشينا جاساۋ، ەنەرگەتيكا، مەتاللۋرگيا سالالارىنداعى ينۆەستيتسيالىق جوبالاردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋ بارىسى، سونداي-اق قاجەتتى ينفراقۇرىلىمنىڭ دامۋى تۋرالى باياندالدى. مۇندا بارلىعى 18 قاتىسۋشى تىركەلگەن. 2024 -جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا وڭىرگە سالىنعان ينۆەستيتسيالار كولەمى 506 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى، 2025 -جىلى 9 جوبانى سالۋ ناتيجەسىندە شامامەن 850 ميلليارد تەڭگەگە دەيىن ارتادى دەپ كۇتىلىپ وتىر.
جامبىل وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ءابىلحايىر تامابەك ا ە ا ينفراقۇرىلىمىن، ونىڭ ىشىندە گاز جانە ەلەكترمەن جابدىقتاۋدى، سۋ قۇبىرىن، تەمىرجول كىرمە جولدارىن دامىتۋ تۋرالى باياندادى. قابىلدانعان شارالار سالىنىپ جاتقان ءوندىرىس ورىندارىنىڭ قاجەتتىلىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى جانە جاڭا ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا نەگىز قالىپتاستىرادى.
سونىمەن قاتار پرەمەر-مينيستر جاڭادان قولعا الىنعان ونەركاسىپ نىساندارىنىڭ، اتاپ ايتقاندا، تولىق سيكلدى مەتاللۋرگيالىق كەشەن مەن جۇگەرىنى تەرەڭ وڭدەيتىن زاۋىت قۇرىلىسىنىڭ بارىسىمەن تانىستى. اتالعان جوبالار بىلتىرعى قاراشا ايىندا ولجاس بەكتەنوۆتىڭ ق ح ر- عا جۇمىس ساپارى اياسىندا وتكەن كەزدەسۋلەر مەن قول جەتكىزىلگەن ۋاعدالاستىقتار شەڭبەرىندە جۇزەگە اسىرىلۋدا.
قىتايلىق ينۆەستور Fujian Hengwang Investment Co.، Ltd كومپانياسىنىڭ قاتىسۋىمەن جالپى قۇنى شامامەن $1,2 ميللياردتى قۇرايتىن ەلىمىزدەگى ەڭ ءىرى مەتاللۋرگيا زاۋىتتارىنىڭ ءبىرىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى. جوبانى قارجىلاندىرۋ ينۆەستوردىڭ ءوز قاراجاتى ەسەبىنەن جۇزەگە اسىرىلادى. كاسىپورىن ارماتۋرا، سوزبا سىمدار، جولاق جانە پروفيلدى بولات، سونداي-اق مەتالل ونىمدەرىنىڭ باسقا دا تۇرلەرىن شىعارادى. 2027 -جىلى ءبىرىنشى كەزەڭدى ىسكە اسىرۋ اياسىندا زاۋىتتىڭ ءوندىرىس قۋاتى جىلىنا 1 ميلليون تونناعا جەتەتىنىن باياندادى. 2027- 2029 -جىلدار ارالىعىنداعى ەكىنشى كەزەڭدە ءوندىرىس كولەمىن جىلىنا 3 ميلليون تونناعا دەيىن جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سونداي- اق كاسىپورىننىڭ قاجەتتىلىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن گاز تۋربينالى ەلەكتر ستانساسىنىڭ قۇرىلىسى قاراستىرىلعان. 2,5 مىڭ جۇمىس ورنىن اشۋ جوسپارلانىپ وتىر. سيكلدىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتى - تەمىردى تىكەلەي توتىقسىزداندىراتىن قورشاعان ورتاعا زيانسىز تەحنولوگيا قولدانۋ.
قازاقستان تەمىر رۋداسىنىڭ قورى بويىنشا الەمدە 9- ورىن الادى. وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسىنا سايكەس، ءوندىرىس كولەمى 37 ميلليون تونناعا جەتتى. تولىق سيكلدى مەتاللۋرگيا كەشەنىنىڭ جاڭا جوباسى وتاندىق مەتاللۋرگيانىڭ دامۋىنا ايتارلىقتاي ۇلەس قوسىپ، ەكولوگيالىق تازا تەحنولوگيالاردى قولدانۋدىڭ ۇلگىسىنە اينالادى.
- اتالعان جوبا ەلىمىزدەگى تەمىر رۋداسىن تەرەڭ وڭدەۋدىڭ تولىق سيكلى بار قارا مەتالدار مەن مەتالل ونىمدەرىن شىعاراتىن ءىرى وندىرۋشىلەردىڭ بىرىنە اينالادى. ۇكىمەت بۇل زاۋىتتىڭ قۇرىلىسىنا جان- جاقتى قولداۋ جاساپ، ونىڭ ءساتتى ىسكە قوسىلۋىنا قاجەتتى كومەك كورسەتەدى، - دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس بەكتەنوۆ.
سونداي-اق پرەمەر-مينيستر جۇگەرىنى تەرەڭ وڭدەۋ زاۋىتىن سالۋ جونىندەگى ينۆەستيتسيالىق جوبانىڭ قۇرىلىس الاڭىنا باردى. ينۆەستيتسيا كولەمى $800 ميلليوندى قۇرايدى. جانە وندىرىستىك قۋاتتىلىعىن جىلىنا 1 ميلليون توننا جۇگەرىدەن ءارى قاراي 3 ميلليون تونناعا دەيىن ۇلعايتا وتىرىپ، تىگىنەن ينتەگراتسيالانعان ونەركاسىپ پاركىن قۇرۋ جوسپارلانۋدا.
جوبانى بيوفەرمەنتاتسيا يندۋسترياسىنداعى الەمدىك كوشباسشى - قىتايلىق Fufeng Group كومپانياسى جۇزەگە اسىرۋدا. ونەركاسىپ كەشەن قۇرامىنا كراحمال زاۋىتى جانە ءۇش بيوفەرمەنتاتسيا كاسىپورنى كىرەدى. زاۋىتتان: ليزين، گلۋتامين، گلۋتامين قىشقىلى، لەيتسين، ترەونين، جەم جانە تاعى دا باسقا جوعارى قوسىلعان قۇنى بار ونىمدەر شىعارىلادى دەپ كۇتىلۋدە.
ونەركاسىپ پاركىنىڭ قاجەتتىلىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ينۆەستور كومىر جىلۋ ەلەكتر ستانساسى مەن اعىندى سۋلاردى تازارتۋ ستانساسىن سالۋدى دا جوسپارلاپ وتىر. ارى قاراي تۇز قىشقىلى مەن سۇيىق اممياكتى قوسا العاندا، حيميالىق كومپونەنتتەر شىعاراتىن زاۋىتتى ىسكە قوسۋ قاراستىرىلعانى اتاپ ءوتىلدى. نەگىزگى نىسانداردى پايدالانۋعا بەرۋ 2026 -جىلعا جوسپارلانعان. 1,5 مىڭعا دەيىن جۇمىس ورنىن اشۋ كوزدەلۋدە.
ولجاس بەكتەنوۆ بۇل جوبانى جۇزەگە اسىرۋ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋدا، ەكسپورتتىق الەۋەتتى دامىتۋدا جانە زاماناۋي اگروتەحنولوگيالاردى تارتۋدا ماڭىزدى قادام بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.
پرەمەر- مينيستر سارىسۋ اۋدانىندا «Qazaq Soda» ج ش س كالتسيلەنگەن سودا شىعاراتىن زاۋىت قۇرىلىسىنىڭ بارىسىن تەكسەردى. Yildirim Holding اتقارۋشى ديرەكتورى يسمايل دجەيلان مەن «Qazaq Soda» ج ش س ديرەكتورى رامازان يبرايموۆ جوبا تۋرالى باياندادى. 42 گەكتار القاپتا ءبىرىنشى كەزەڭدە قۋاتتىلىعى جىلىنا 500 مىڭ توننا ءونىم وندىرەتىن ءوندىرىس كەشەنى ىسكە اسىرىلىپ، كەيىننەن 1 ميلليون تونناعا دەيىن ۇلعايتىلادى. جەرگىلىكتى شيكىزات پايدالانىلاتىن بولادى. ءوندىرىس ۇدەرىسىندە قالدىقتاردى نولدىك دەڭگەيدە قامتاماسىز ەتەتىن تەحنولوگيالاردى قولدانۋ جوسپارلانۋدا.
كالتسيلەنگەن سودا مەتاللۋرگيا، شىنى، تاماق، توقىما جانە حيميا ونەركاسىبىندە، سونداي- اق تۇرمىستىق حيميا وندىرىسىندە قولدانىلادى. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ سوداعا دەگەن قاجەتتىلىگى جىلىنا 350-400 مىڭ توننانى قۇرايدى. جوبانى جۇزەگە اسىرۋ يمپورتتى تولىق الماستىرۋدى قامتاماسىز ەتۋگە جانە ت م د ەلدەرى مەن قىتايعا ەكسپورتتى باستاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قازىرگى ۋاقىتتا قۇرىلىس- مونتاجداۋ جۇمىستارى 0- عا ورىندالدى، نەگىزگى جابدىقتاردى جەتكىزۋ جۇزەگە اسىرىلۋدا. زاۋىتتى پايدالانۋعا بەرۋ 2026 -جىلدىڭ تامىز ايىنا جوسپارلانعان. جوبا اياسىندا 1 مىڭ جۇمىس ورنى، ونىڭ ىشىندە 400 تۇراقتى جۇمىس ورنى اشىلادى. ينۆەستيتسيالاردىڭ جالپى كولەمى شامامەن $400 ميلليوندى قۇرايدى.
پرەمەر-مينيستر قازاقستاندى الەمدەگى جەتەكشى كالتسيلەنگەن سودا وندىرۋشىلەردىڭ قاتارىنا قوساتىن، يمپورتقا تاۋەلدىلىكتى تومەندەتەتىن جانە ەلىمىزدىڭ حيميا ونەركاسىبىن دامىتۋ ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەر تۋعىزاتىن جوبانى ۋاقتىلى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. اتالعان جوبانى جۇزەگە اسىرا وتىرىپ، ەلىمىز قىتاي، تۇركيا، ا ق ش جانە رەسەي سياقتى الەمدەگى جەتەكشى سودا وندىرۋشىلەرىنىڭ قاتارىنا قوسىلادى.