الەمدىك ب ا ق-تاعى قازاقستان: ەۋروپالىق ۆيزا، كيىكتىڭ كوبەيۋى جانە اتوم ونەركاسىبىنىڭ جاي-كۇيى

استانا. KAZINFORM - بۇل اپتادا جاھانداعى ينتەرنەت- باسىلىمدار قازاقستانعا قاتىستى جاڭالىقتى قالىس قالدىرمادى. قازاقستان ءۇشىن ەۋرووداقتىڭ ۆيزالىق رەجيمى جەڭىلدەيتىنى، گرۋزيامەن لوگيستيكالىق بايلانىستىڭ ارتاتىنى ايتىلعان. ەلدەگى كيىك پوپۋلياتسياسىنىڭ كۇرت ءوسۋى مەن اتوم ونەركاسىبىن دامىتۋدىڭ جوسپارى دا تالقىلانىپتى.

تاسس: قازاقستان مەن ە و ۆيزالىق رەجيمدى جەڭىلدەتۋ بويىنشا كەلىسسوز وتكىزدى

بريۋسسەلدە قازاقستان مەن ەۋروپالىق وداق اراسىنداعى ۆيزالىق رەجيمدى جەڭىلدەتۋ تۋرالى كەلىسىم جانە رەادميسسيا تۋرالى كەلىسىم بويىنشا العاشقى كەلىسسوز ءوتتى. بۇل جيىن ەل ازاماتتارىنىڭ ەۋروپاعا كىرۋىن ەداۋىر جەڭىلدەتۋى ىقتيمال. كەلىسسوز تۋرالى اقپاراتتى رەسەيلىك ت ا س س اقپارات اگەنتتىگى جاريالادى.

تالقىلاۋ بارىسىندا تاراپتار پىكىر الماسىپ، باستاپقى باعداردى كەلىسكەن. سونىڭ ىشىندە ساپارلاردى جەڭىلدەتۋگە، قوعام اراسىنداعى بايلانىستاردى نىعايتۋعا، ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋگە ىقپال ەتەتىن زاماناۋي قۇقىقتىق بازا قالىپتاستىرۋ جايى قوزعالدى.

ق ر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، كەلىسسوزدەر - ەۋروپالىق وداق پەن ورتالىق ازيا مەملەكەتى اراسىنداعى العاشقى پروتسەسس ءارى تاريحي قادام.

«وتىرىستا قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى الىبەك باقايەۆ پەن ەۋروپالىق كوميسسيانىڭ ميگراتسيا جانە ىشكى ىستەر جونىندەگى باس ديرەكتوراتى باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى يوحاننەس لۋحنەر تەڭ ءتوراعالىق ەتتى. كەلىسسوزدەردىڭ باستالۋى سيمۆولدىق ءارى ماڭىزدى وقيعا بولدى. جەلتوقسان ايىندا قازاقستان مەن ەو اراسىنداعى كەڭەيتىلگەن سەرىكتەستىك پەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلعانىنا 10 جىل تولادى. جاڭا كەلىسسوزدەر ترەگىنىڭ ىسكە قوسىلۋى ون جىل بويى جۇيەلى تۇردە دامىپ كەلە جاتقان قاتىناستاردىڭ جەتىلگەنىن، مازمۇندىلىعىن جانە ستراتەگيالىق باعىتتىلىعىن كورسەتەدى»، - دەلىنگەن مينيسترلىك مالىمەتىندە.

قازاقستان مەن ەۋروپالىق وداق كەلىسسوزدەردى جالعاستىرۋعا جانە كەلەسى راۋندتى 2026 -جىلى استانادا وتكىزۋگە ۋاعدالاستى.

Report: مۇناي- گاز حيميا ءوندىرىسى ارتادى

الەمدىك مۇناي نارىعىنداعى احۋال قازاقستاننىڭ سالاداعى ستراتەگياسىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتكەنىن بىلەمىز. الداعى ۋاقىتتا ۇكىمەت مۇناي- گاز حيميا ءوندىرىسىنىڭ قۋاتىن قايتا قاراۋدى جوسپارلاپ وتىر. وسى ورايدا Report ينتەرنەت باسىلىمى بىرنەشە بولجام مەن ەلدەگى ءوندىرىس ساياساتىنا قاتىستى جاڭالىقتى حابارلادى. مالىمەتتى تارقاتىپ كورەيىك.

قازاقستاندا مۇناي- گاز حيمياسىن دامىتۋ ەرەكشە نازاردا. قازىر ارنايى زاڭ جوباسى ازىرلەنىپ جاتىر. ول 1- جانە 2- قايتا وڭدەۋ جوبالارىن جەدەلدەتۋگە، ال 3- جانە 4- قايتا وڭدەۋ جوبالارى ءۇشىن جاڭا قولداۋ قۇرالدارىن قۇرۋعا باعىتتالعان. جىل سوڭىنا دەيىن ەلدەگى مۇناي- حيميا ءوندىرىسى 589 ميلليون تونناعا جەتەدى دەگەن بولجام بار.

ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، 2024 -جىلى ءوندىرىس كولەمى 540 مىڭ توننا بولعان (2023 -جىلمەن سالىستىرعاندا 1,5 ەسە كوپ) . ءونىمنىڭ باسىم دەنىن «KPI» ج ش س، «كومپانيا نەفتەحيم ltd» ج ش س، «شىمكەنت حيميا كومپانياسى» ج ش س، اتىراۋ ءموز سەكىلدى سالانىڭ ءىرى كاسىپورىندارى قامتاماسىز ەتكەن-دى.

سونداي-اق بۇعان دەيىن ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگى 2032 -جىلى وڭدەۋ كولەمىن جىلىنا 30 ميلليون تونناعا دەيىن ۇلعاياتىنىن ايتقان.

- 2040 -جىلعا قاراي زاماناۋي وتىن- مۇناي- حيميالىق كونفيگۋراتسيادا قۋاتى 10 ميلليون توننا مۇناي وڭدەيتىن جاڭا ۇلكەن سىيىمدىلىقتاعى ءىرى زاۋىتتى ىسكە قوسۋ مەن وڭدەۋ قۋاتىن 30 دان 40 ميلليون تونناعا دەيىن ارتتىرۋ جوسپارلانىپ جاتىر. جاڭا زاۋىتتىڭ وڭدەۋ تەرەڭدىگى � دى قۇرايدى. بۇل جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ىشكى نارىقتىڭ جانار- جاعارماي ماتەريالدارىنا ءوسىپ كەلە جاتقان سۇرانىسىن 0 قامتاماسىز ەتۋگە، سونداي-اق مۇناي ونىمدەرىن كورشىلەس ەلدەرگە ەكسپورتتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، - دەدى ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيستر ە. اقكەنجەنوۆ.

بەلگىلى بولعانداي، قازاقستان 2040 -جىلى مۇناي ونىمدەرىنىڭ ساپاسى ەكولوگيالىق ك4 ستاندارتىنان ك5+ ستاندارتىنا كوشىرەدى جانە ءونىمىن سىرتقى نارىققا ەكسپورتتاماق.

Trend: قازاقستان- گرۋزيا لوگيستيكالىق بايلانىستى نىعايتادى

اپتا باسىندا ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرداۋلەت قيلىباي گرۋزيانىڭ ق ر-داعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى ليەۆان دياساميدزە باستاعان دەلەگاتسيامەن كەزدەستى. تاراپتار ماڭعىستاۋ وبلىسى مەن گرۋزيا اراسىنداعى ەكونوميكالىق، كولىك- لوگيستيكالىق، تۋريستىك جانە مادەني باعىتتار بويىنشا ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلاعان. اقپاراتتى Trend تاراتتى.

وبلىس اكىمى ماڭعىستاۋدىڭ ينۆەستيتسيالىق مۇمكىندىكتەرىنە توقتالىپ، ءوڭىردىڭ گەوگرافيالىق ورنالاسۋى، كولىك ينفراقۇرىلىمى جانە قولايلى ينۆەستيتسيالىق احۋالى ەكى جاقتى سەرىكتەستىك ءۇشىن ماڭىزدى فاكتور ەكەنىن ايتقان.

كەزدەسۋدە كاسپيي تەڭىزى ارقىلى قۇرىق - اليات (ازەربايجان) باعىتىندا تۇراقتى تەڭىز پاروم قاتىناسىن ۇيىمداستىرۋ جوباسى تالقىلاندى. «Georgian Industrial Group» باستاماسىمەن ىسكە اسىرىلىپ جاتقان جوبا اياسىندا 2026 -جىلدىڭ العاشقى جارتىجىلدىعىندا ەكى پارومدى ىسكە قوسۋ جوسپارلانۋدا. 2027 -جىلعا قاراي پاروم فلوتى التى كەمەگە دەيىن ۇلعايماق. بۇل كاسپيي باعىتىنداعى جۇك تاسىمالى كولەمىن ارتتىرۋعا، پورت ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا جانە «ترانسكاسپيي حالىقارالىق كولىك باعىتىنىڭ» تيىمدىلىگىن كوتەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

ايتا كەتەيىك، ماڭعىستاۋ وبلىسى مەن گرۋزيا اراسىنداعى 2025 -جىلدىڭ قاڭتار- قازان ايلارىنداعى سىرتقى ساۋدا اينالىمى 1,9 ميلليون ا ق ش دوللارى كولەمىندە بولدى. بۇگىندە وڭىردە گرۋزين كاپيتالىنىڭ قاتىسۋىمەن 51 كاسىپورىن جۇمىس ىستەيدى.

The Times Of Central Asia: كەلەر جىلى كيىك سانى 5 ميلليونعا جەتەدى

قازاقستانداعى كيىكتەردىڭ سانى 4 ميلليوننان استى. بۇل - ەل ءۇشىن رەكوردتىق دەڭگەي. ال كەلەسى جىلى تولدەۋدەن كەيىن 5 ميلليونعا جەتۋى مۇمكىن. مەملەكەت كيىك پوپۋلياتسياسىن رەتتەۋ قانداي شەشىم قابىلدايتىنىن The Times Of Central Asia ينتەرنەت باسىلىمى جازدى.

كيىك پوپۋلياتسياسىنىڭ دۇنيەجۇزى بويىنشا 98 پايىزى قازاقستاندا. 2003 -جىلى قازاق دالاسىنداعى بوكەندەر 21 مىڭعا دەيىن ازايىپ كەتكەن ەدى. ارادا 20 -جىلدان اسا ۋاقىت وتكەندە جاعداي وڭالدى، ءتىپتى كيىك سانى شامادان تىس ۇلعايىپ كەلەدى.

ۇكىمەت مالىمەتىنشە، وسى جىلى 1-شىلدەدەن 30-قاراشاعا دەيىن 196 مىڭعا جۋىق كيىك تاركىلەندى، ۇشالارى وتاندىق ەت وڭدەۋ كاسىپورىندارىنا بەرىلدى. جۇمىستار عىلىمي ۇسىنىمدارعا سايكەس قاتاڭ تۇردە جۇرگىزىلدى.

«دەريۆاتتاردى ەسەپكە الۋعا جانە ساقتاۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلادى. كيىكتەردىڭ بارلىق ءمۇيىزى تاڭبالانىپ، مينيسترلىككە ۆەدومستۆولىق باعىنىستى «وحوتزووپروم» ءو ب» ر م ق ك ۇيىمىندا كۇشەيتىلگەن كۇزەت جانە مامانداندىرىلعان ينفراقۇرىلىم جاعدايلارىندا ساقتالادى.

دەريۆاتتاردى سيفرلىق تاڭبالاۋ جانە حالىقارالىق رەتتەۋ ماسەلەلەرى جەكە قارالدى. «قازاقتەلەكوم» ا ق-مەن بىرلەسىپ تولىق قاداعالاۋدى جانە زاڭدى اينالىمدى قامتاماسىز ەتەتىن كيىك مۇيىزدەرىن تاڭبالاۋ جوباسى جۇزەگە اسىرىلۋدا»، - دەپ جازىلعان اقپاراتتا.

ۇسىنىلعان جۇيە CITES حالىقارالىق كونفەرەنتسياسىندا قولداۋ تاپتى جانە قازاقستاندىق دەريۆاتتاردىڭ ەكسپورتىنا شەكتەۋلەردى كەزەڭ- كەزەڭىمەن الىپ تاستاۋ ءۇشىن نەگىز رەتىندە قاراستىرىلادى.

Euronews: قازاقستان يادرولىق جوبالار مەن عىلىمي ورتالىقتاردى دامىتىپ جاتىر

Euronews باسىلىمى ەلدەگى اتوم سالاسىنىڭ دامۋىنا قاتىستى كولەمدى اقپارات جاريالادى. وندا ۋران قورى، ا ە س-كە قاجەتتى وتىن، شەتەلدىك كومپانيالارمەن بايلانىس تاقىرىپتارى قامتىلعان.

ۇكىمەت تاياۋ ونجىلدىقتا بىرنەشە اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋدى جوسپارلاپ وتىر - بىرەۋى رەسەيلىك «روساتوممەن» جانە تاعى ەكەۋى قىتايلىق سەرىكتەستەردىڭ قولداۋىمەن جۇزەگە اسپاق. قىتايلىق جوبالاردىڭ ەگجەي- تەگجەيى ازىرگە بەلگىسىز، الايدا جوبا قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكا سالاسىن ءارتاراپتاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنى ءسوزسىز.

«روساتوم» ءبىرىنشى ستانتسيانى 2035 -جىل اياقتاۋى ءتيىس. جاقىندا وعان رەسمي تۇردە «بالقاش» اەس اتاۋى بەرىلدى. بۇل ا ە س-تە ءى ءى ءى+ بۋىنىنداعى ەكى رەاكتور جۇمىس ىستەيدى. جيىنتىق قۋاتى - 2,4 گ ۆت. 2025 -جىلدىڭ تامىزىندا ا ە س ورنالاساتىن جەر ەسەبىندە الماتى وڭىرىندەگى ۇلكەن اۋىلىنىڭ ماڭى تاڭدالدى.

قازاقستان ۋران مەن يادرولىق وتىن وندىرىسىنە جانە سالاداعى تەحنولوگيالاردى ەكسپورتتاۋ كۇش سالىپ كەلەدى. قازىرگى ۋاقىتتا «قازاتومونەركاسىپ» ۇلتتىق وپەراتورى يادرولىق وتىن سيكلىنىڭ باستاپقى سيكلىن باسقارادى، ياعني وتىن كومپونەنتتەرىن بارلاۋدى، ءوندىرۋدى جانە دايىنداۋدى جۇرگىزەدى. كومپانيا يادرولىق وتىن سيكلىنىڭ بارلىق كەزەڭىن جۇرگىزۋگە نيەتتەنىپ وتىر، بۇل ەلدىڭ جاھاندىق جەتكىزۋ تىزبەگىندەگى پوزيتسياسىن نىعايتادى.

اۆتور

ەرسىن شامشادين