ىستانبۇلداعى ايا-سوفيا مەشىتى ورتەنىپ كەتە جازدادى
استانا. KAZINFORM - ىستانبۇلداعى ايا-سوفيا مەشىتىنە كەلۋشىلەردىڭ قىراعىلىعىنىڭ ارقاسىندا مەشىتتى ورتەۋگە نيەتتەنگەندەردىڭ ارەكەتى جۇزەگە اسپاي قالدى، دەپ حابارلايدى Kazinform ءتىلشىسى.
ىستانبۇلداعى ايا-سوفيا مەشىتىندە اقشام نامازىنان كەيىن ءورت قويۋ ارەكەتىنىڭ الدى الىندى. ءتۇتىندى بايقاپ، دەر كەزىندە حابارلاعان ايەل بولماعاندا، وقيعا قايعىلى اياقتالۋى مۇمكىن ەدى.
تۇرىك اقپارات قۇرالدارىنىڭ حابارلاۋىنشا، وقيعا نامازدان كەيىنگى ۋاقىتتا مەشىتتىڭ بوس كەزىندە بولعان. كامەرالاردى تەكسەرگەندە بەتىن جاسىرىپ، مەشىتكە قىزىل قالپاق، قارا كويلەك كيگەن ەر ادام كىرگەن. ۇستىندە مەتالل بولماعاندىقتان، ول مەتالل ىزدەگىشتەردەن ەش قيىندىقسىز ءوتتى. كەيىن ونىڭ قالتاسىندا ۇساق قاعاز قيىندىلارى بولعانى انىقتالدى.
باستاپقىدا مۇناراعا قاراي بەت العان شابۋىلشى كۇرت بۇرىلىپ، باعانداردىڭ بىرىنە جاسىرىنادى. سول جەردە وزىمەن بىرگە الىپ كەلگەن كىتاپ پاراقتارىن ورتەپ جىبەردى. وسىدان كەيىن كۇدىكتى ەشبىر ۇرەي تۋدىرماي، وقيعا ورنىنان سابىرلى تۇردە كەتىپ قالعان.
سول مەزەتتە مەشىتتە بولعان ايەل كۇيىكتىڭ ءيىسىن سەزىپ، دەرەۋ يمامدى شاقىردى. ول ءورتتى سوندىرۋگە تىرىستى، ءبىراق ناتيجە بولمادى - ايەلدىڭ ءوزى جانە باسقا ادام كومەككە كەلدى. ەدەندى دەر كەزىندە جۇلىپ العاندىقتان، جانىپ جاتقان كىلەم جالىننىڭ تارالۋىنا جول بەرمەدى.
پوليتسيانىڭ ايتۋىنشا، اقشام نامازىنان كەيىن مەشىتتە ادام بولمايتىنى الدىن الا جوسپارلانعان. شابۋىلشىنىڭ عيماراتتى اۋقىمدى ورتتەن ساقتاپ قالۋى مۇمكىن ماتەريالدار جوق ورىندى تاڭداعانى دا باسا ايتىلادى.
قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىلمىسكەردى ۇستادى. ول مەسۋت گيۋلچيۋ بولىپ شىقتى. ول بۇعان دەيىن ىستانبۇلدىڭ باكىركوي اۋدانىندا ورنالاسقان پسيحياتريالىق ەمحانادا ەمدەلگەن.
وقيعادان كەيىن ايا-سوفيادا قاۋىپسىزدىك شارالارى ايتارلىقتاي كۇشەيتىلدى.
بۇعان دەيىن اۋقىمدى جوبا اياسىندا الەمگە ايگىلى ىستانبۇلداعى ايا-سوفيا مەشىتىنىڭ باس كۇمبەزى التى عاسىردان كەيىن العاش رەت قالپىنا كەلتىرىلەتىنىن جازعان بولاتىنبىز.
ايا سوفيا ۇلكەن مەشىتى - ىستانبۇلداعى مۇراجاي عيماراتى. كونە ساۋلەت ونەرىنىڭ ۇلگىسى. ىرگەتاسى يمپەراتور ۇلى كونستانتيننىڭ بۇيرىعى بويىنشا 325 -جىلى قالانعان. ونى 10 مىڭ جۇمىسكەر 5 جىلدا سالىپ بىتىرگەن. سودان بەرى ءتۇرلى جاعدايلاردا تالاي رەت قيراپ، تالاي رەت قالپىنا كەلتىرىلگەن. عيمارات 2020 -جىلى مەشىت مارتەبەسىنە قايتارىلدى.
ايا-سوفيا - الەمدەگى ەڭ ماڭىزدى تاريحي جانە ارحيتەكتۋرالىق ەسكەرتكىشتەردىڭ ءبىرى. بۇل عيمارات عاسىرلار بويى كوپتەگەن تاريحي وقيعالاردىڭ كۋاگەرى بولدى جانە ءتۇرلى دىندەر مەن مادەنيەتتەردىڭ ورتالىعى رەتىندە تانىمال.
1453 -جىلى وسمان يمپەرياسى كونستانتينوپولدى جاۋلاپ العاننان كەيىن ايا-سوفيا مەشىتكە اينالدىرىلدى.
ايا-سوفيا مەشىت رەتىندە 481 جىل بويى قىزمەت ەتتى.
1935 -جىلى مۇستافا كەمال اتاتۇرىك بۇيرىعىمەن ايا-سوفيا مۋزەيگە اينالدىرىلدى.
2020 -جىلى تۇركيانىڭ سوت شەشىمىمەن عيمارات قايتادان مەشىتكە اينالدى.
ايا- سوفيانىڭ كۇمبەزى الەمدەگى ەڭ ۇلكەن كۇمبەزدەردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى، ونىڭ بيىكتىگى 55,6 مەترگە جەتەدى.
عيماراتتىڭ ىشكى كەڭىستىگى شامامەن 7500 شارشى مەتردى قۇرايدى.
ايا-سوفيانىڭ ينتەرەرىندە ۆيزانتيالىق موزايكالار، اسىرەسە يسا پايعامباردىڭ بەينەسى ەرەكشە ورىن الادى.
عيماراتتىڭ اتى گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا «قاسيەتتى دانالىق» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
ايا-سوفيا عاسىرلار بويى الەمنىڭ ەڭ ۇلكەن حريستيان شىركەۋى بولىپ سانالدى.
عيماراتتىڭ بىرەگەي اكۋستيكالىق جۇيەسى عيبادات كەزىندە داۋىستى ەرەكشە ەتىپ ەستۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
عيماراتتىڭ ىشكى قابىرعالارىندا يسلامنىڭ قاسيەتتى سوزدەرى جازىلعان كالليگرافيالىق جازۋلار بار.
ايا-سوفيانىڭ باستى كىرەبەرىسى مەن ىشكى اشەكەيلەرى ونى عاجايىپ مادەني مۇرا رەتىندە تانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
