يران مەن قىتايدان ورالعان قانداستاردىڭ تەرىسكەيدەگى تىنىس-تىرشىلىگى
پەتروپاۆل. KAZINFORM -سوڭعى جىلدارى جۇمىس كۇشى كوپ وڭىرلەردەن كەلگەندەرگە، سونداي-اق اتامەكەندى اڭساپ، شەتتەن ساعىنا جەتكەن قانداستار ءۇشىن اۋىل -جاڭا باستامانىڭ مەكەنىنە اينالدى.
«ەڭبەك» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا كوپتەگەن وتباسى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا قونىس اۋدارىپ، ءومىردىڭ جاڭا پاراعىن وسى جەردە باستاپ وتىر.
نادجيب قازاق 2021-جىلى يراننان اتامەكەنگە ورالدى. قازىر وتباسى اۋىل تىرشىلىگىنىڭ ناعىز بەل ورتاسىندا ءجۇر.
1,5 ميلليون تەڭگە قايتارىمسىز گرانت الىپ، بۇگىندە قوراداعى سيىر سانىن 30 عا جەتكىزگەن. سونداي-اق اۋىلدىڭ مالىن باعادى. 12 جاسار تۇڭعىشى پارسى - اكەسىنىڭ قولعاناتى.
- اۋا رايىنا ۇيرەندىك. العاش كەلگەندە تاڭەرتەڭ تۇرساق قار جاتىر. كەيىن ايازىن دا، بوراندى دا كوردىك. جازبەن بىرگە جانىمىز دا جادىراپ سالا بەردى. سودان كەيىن ىسكە كىرىستىك. مىنا قورانى ءوزىم قۇيعان كىرپىشپەن، ەكى اعايىننىڭ كومەگىمەن ءبىر ايدىڭ ىشىندە قالاپ شىقتىق،-دەيدى نادجيب قازاق.
نادجيب سىرتتاعى شارۋانى بىتىرسە، جۇبايى ماحتاپ بالالارعا قاراپ، ءۇي تىرلىگىمەن اينالىسىپ، شاڭىراقتىڭ بەرەكەسىن كىرگىزىپ وتىر.
بۇعان دەيىن يراننىڭ سولتۇستىگىندە ورنالاسقان بەندەر-ە توركەمان پورتتى قالاسىندا تۇرعان وتباسىنا باستاپقىدا اۋىل تۇرمىسىنا، جاڭا ورتاعا ۇيرەنىسىپ كەتۋ قيىن بولعان.
- ول جاقتا تۇرمىسىمىز جامان بولعان جوق. كۋرورتتى قالا، قايناعان حالىق. مەنىڭ ءوز دۇكەنىم بولدى. جوعارى ءبىلىمىم بار. اتامەكەنگە بالالاردىڭ بولاشاعى ءۇشىن كەلدىك،-دەيدى ماحتاپ شادكام.
ەرلى-زايىپتىنىڭ بەس بالاسى بار. كەنجە قىز دەلاي بىلتىر دۇنيەگە كەلدى. ەرەسەكتەرى اۋىلداعى مەكتەپتە قازاقشا ءبىلىم الىپ جاتىر، وقۋدا وزات.
وتباسىنىڭ يراندا تۋعان-تۋىستارى قالعان، ولار دا ۇنەمى حابارلاسىپ، قال-جاعدايلارىن ءبىلىپ تۇرادى.
وتاعاسى نادجيب -اعاش وڭدەۋ ينجەنەرى. قيىندىققا مويىماعان ازاماتتىڭ جوسپارى كوپ. بىلتىر ءۇيىنىڭ اۋلاسىنا الما اعاشىنىڭ 40 كوشەتىن وتىرعىزىپ، ونىڭ كوبى جەرسىندى.
ەگەر جەمىس بەرىپ جاتسا، بولاشاقتا سولتۇستىك وڭىردە كەنجە قالعان الما باعىن جانداندىرۋدى كوزدەپ وتىر.
جاقىندا وتباسى سالوننان جاڭا كولىك الىپ ءمىندى.
كورشى ۇيدەگى قاجىمۇقان وتەپبەرگەنوۆ -تارازدىڭ تۋماسى. ونىڭ بۇل اۋىلدا تۇرىپ جاتقانىنا ءۇش جىلعا جۋىق. باستاپقىدا كەلىسىم بويىنشا كورشى اۋىلعا مال باعۋعا كەلگەن.
تابيعاتى ۇناپ، كوپ ۇزاماي وتباسىن كوشىرىپ اكەلدى. كەلگەن كەزدە شارۋاشىلىقتاردىڭ بىرىندە دانەكەرلەۋشى، تراكتورشى بولىپ جۇمىس ىستەگەن ول ەندى ءوز ءىسىن دامىتپاق.
- مىنا قورادا سيىر ۇستايمىن. كۇندە تاڭەرتەڭ 30 ليتر ءسۇت تاپسىرامىز. كەلەسى قورادا قوي تۇرادى. بيىلعى جوسپار -تاۋىق قوراسىن سالۋ. قاجەت ماتەريالدى جيناپ جاتىرمىن. ينكۋباتوردان العاشقى بالاپاندار شىقتى. جۇمىرتقاعا قاشان دا سۇرانىس بار. تاۋىق سانىن باستاپقىدا 300 گە جەتكىزگىم كەلەدى، -دەيدى اۋىل تۇرعىنى قاجىمۇقان وتەپبەرگەنوۆ.
ال مىنا وتباسى - تۇركىستان وبلىسىنان قونىس اۋدارعان ءاليمۇحامماد شامايەۆ پەن گۇلناز جاپبار.
بيىل 30 جاسقا تولاتىن گۇلناز - كوپبالالى انا. جەتى بالانىڭ ەڭ كەنجەسى - ءامىرحان، وسى اۋىلدا دۇنيەگە كەلگەن.
«ەڭبەك» باعدارلاماسىمەن كەلگەن بۇل وتباسى دا مال باسىن كوبەيتۋمەن اينالىسىپ جاتىر. 1,5 ميلليون تەڭگە گرانت العان ەرلى-زايىپتىنىڭ قازىر بەس ساۋىن سيىرى بار.
كۇندە 35 ليتر ءسۇت وتكىزىپ، پۇل ەتىپ وتىر. بۇدان بولەك سيممەنتال، اۋليەكول، انگۋس تۇقىمدى بۇزاۋلاردى ساتىپ العان. وتباسى ءوز فەرماسىن اشۋدى ارماندايدى.
توقتاربەك الاشبەكتىڭ قىتايدان اتامەكەنگە قونىس اۋدارعانىنا بيىل ەكىنشى جىل. ەڭبەكقور ازامات جۇبايىمەن ۇلتتىق سالت-ءداستۇردى جاڭعىرتپاق.
باعيلا ماحمۇد ساۋعان سيىردىڭ ءسۇتىن ىسكە جاراتىپ، كۇندە قايماق-ماي جاسايدى.
اناسىنىڭ تاسىلىمەن ايران ۇيىتىپ، اشىعان سۇتتەن قۇرت جاساپ، كەپتىرەدى. بۇل ونىمگە سۇرانىس جوعارى. جاقىندا بيە بايلاپ، قىمىز ساۋداسىن قىزدىرماق.
بۇگىندە مال باعۋدا جىلقىنىڭ ورنىن موتوتسيكل مەن ماشينا الماستىرعان. اۋىلدىڭ مالى كوك وتتا الاڭسىز جايىلىپ ءجۇر. توقتاربەك ءوز مالىمەن قوسا اۋىلدىڭ مالىن دا باعادى.
قازىر ونىڭ 20 سيىرى، ون شاقتى جىلقىسى جانە 100 قويى ورىستە ءجۇر. بۇل - ەكى جىلعا جۋىق تىنىمسىز ەڭبەكتىڭ ناتيجەسى.
- جاقىندا مىنا نۋعا، ەسىلدىڭ جاعاسىنا ءۇش كيىز ءۇي تىگەمىن، بيەلەردى بايلايمىن. تۇيە اكەلىپ، شۇبات جاساعىم كەلەدى. وسىلايشا ەكوتۋريزمدى دامىتپاق نيەتتەمىن. بىلتىر ءبىر كيىز ءۇي قۇرىپ كوردىم، كەلىپ دەمالۋشىلاردان ءىشى ءبىر بوساعان جوق. بۇل جەردىڭ توپىراعى قۇنارلى عوي. قىتايدا شارۋاشىلىقپەن اينالىسۋعا جەر جوق، جەمشوپ تە بىرنەشە ەسە قىمبات. مۇندا مەملەكەتتەن دە قولداۋ بار. ءىستى دامىتۋعا 5 ميلليون تەڭگەگە دەيىن گرانت الۋعا بولادى دەپ ەستىدىم، باعىمدى سىناپ كورەمىن، - دەيدى توقتاربەك الاشبەك.
ەلدى مەكەن ۇلكەن جولدىڭ بويىندا ورنالاسقان، بارلىق قاجەتتى الەۋمەتتىك نىساندار جۇمىس ىستەيدى.
مادەنيەت ورتالىعىنان بولەك، بالاباقشا، 250 وقۋشىعا شاقتالعان مەكتەپ-ينتەرنات، فەلدشەرلىك-اكۋشەرلىك پۋنكت، پوليتسيا بەكەتى، ديىرمەن مەن ناۋبايحانا، ءۇش ءدامحانا، ەكى قوناق ءۇي، 10 دۇكەن، مەشىت بار. 1300 گە جۋىق ادام تۇرىپ جاتىر.
دالاباي قابدۋاليەۆ تە -قالاداعى جايلى تۇرمىسىن اۋىلدىڭ قىم-قۋات تىرلىگىنە ايىرباستاعان جانداردىڭ ءبىرى. مەملەكەتتىك مەكەمەلەردىڭ بىرىندە ءبولىم باسشىسى بولعان ازامات 1,5 جىل بۇرىن نيكولايەۆكا اۋىلدىق وكرۋگىنە اكىم بولىپ كەلدى.
اۋىلعا كەلگەن بەتتە-اق ۇلكەن سىناققا تاپ بولدى. بىلتىرعى الاپات سۋ تاسقىنى كەزىندە ءبىر كوشەنىڭ مال-جانىن امان الىپ قالدى.
تاۋلىك بويى سۋ كەشىپ، تاسقىنمەن ارپالىسقان ەڭبەگى ەلەۋسىز قالعان جوق - دالاباي قابدۋاليەۆ «قۇرمەت» وردەنىمەن ماراپاتتالدى.
- بيىل اۋىل ىشىلىك جولداردى جوندەيمىز. بىلتىر 50 ميلليون تەڭگەگە فاپ جوندەلدى، 107 ميلليون تەڭگەگە مادەنيەت ورتالىعى سالىندى. تازا سۋ كەلىپ تۇر، 270 ءۇي سۋدى ۇيىنە كىرگىزىپ الدى. وبلىس ورتالىعىنا اۆتوبۋس قاتىنايدى. بيىل 188 ملن تەڭگەگە مەكتەپ كۇردەلى جوندەلىپ جاتىر. جەرگىلىكتى شارۋاشىلىقتار دا كومەگىن ايامايدى، -دەيدى نيكولايەۆكا اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ اكىمى دالاباي قابدۋاليەۆ.
بۇل وتباسىلاردىڭ تاعدىرى ءبىر اۋىلدا توعىستى. ءتۇرلى وڭىردەن، ءتىپتى شەت ەلدەن كەلگەنىمەن، ولاردى ءبىر ورتاق نارسە بىرىكتىرەدى -ەڭبەكقورلىق، وتباسىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىك جانە بولاشاققا دەگەن سەنىم.
س ق و ەڭبەك ۇتقىرلىعى ورتالىعىنىڭ مالىمەتىنشە، وڭىرگە 2016-جىلدان باستاپ جۇمىس كۇشى ارتىق وڭىرلەردەن باس-اياعى 17204 قونىس اۋدارۋشى، ونىڭ ىشىندە 1093 قانداس كەلدى.
نەگىزىنەن وزبەكستان، تاجىكستان، تۇركمەنستان، موڭعوليا، يران، قىتاي، رەسەي مەملەكەتتەرىنەن قونىس اۋداردى.
بىلتىر وڭتۇستىك وڭىرلەردەن 710 وتباسى، باس-اياعى 2340 ادام قونىس اۋدارسا، شەتەلدەن 105 وتباسى نەمەسە 207 قانداس كوشىپ كەلدى.
بيىل جۇمىس كۇشى ارتىق وڭىرلەردەن 2969 ادام جانە 175 قانداستى قابىلداۋ جوسپارلانعان.
اقەركە داۋرەنبەك قىزى
