يران استاناسى ەكى اپتادا سۋسىز قالۋى مۇمكىن

استانا. قازاقپارات - تەگەراندا ەندى ەكى اپتاعا عانا جەتەرلىك سۋ قالدى. يران استاناسىندا جان-جانۋار تۇرماق، ادامدار تىرشىلىك نارىنەن تارىعىپ وتىر. ويتكەنى كوكتەن تامشى تامباي تۇر. جاۋىن مولشەرى تىم از. بۇل كەيىنگى 100 جىلدا بولماعان جاعداي.

قازىر توعاندار مەن جەراستى قويمالارى قۇرعاپ قالعان. جاعدايدىڭ ۋشىققانى سونشا، بيلىك وكىلدەرى باس قالانى كوشىرۋگە بەكىنگەن. بۇگىندە تەگەران قالاسىندا قۇتىلارىن ۇستاپ، تىرشىلىك ءنارىن ىزدەپ سەندەلگەن جۇرتتىڭ قاراسى قالىڭ. ەلدە كەيىنگى جىلدارى قۋاڭشىلىق كۇشەيگەن. جاۋىن-شاشىننىڭ ازايۋىنان وزەن-كولدەر تارتىلىپ، قويمالارداعى سۋ كۇرت تومەندەگەن. سالدارىنان حالىقتىڭ كۇندەلىكتى تىرشىلىگى ايتارلىقتاي قيىندادى.

 تەگەراندى اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان باستى قويما امير كابير بوگەتىندە وسىدان ءبىر جىل بۇرىن 86 ميلليون تەكشە مەتر سۋ بولاتىن. ال قازىر وندا نەبارى 14 ميلليون تەكشە مەتر سۋ قالعان. بۇل قالانى نەبارى 2 اپتا سۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە جەتەدى. ال شاھار تۇرعىندارى تاۋلىگىنە شامامەن 3 ميلليون تەكشە مەتر سۋ قولدانادى. دەمەك كوپ ۇزاماي 10 ميلليونعا جۋىق حالقى بار مەگاپوليس تىرشىلىك نارىنەن ءبىرجولا قول ءۇزۋى مۇمكىن. وزگە دە بوگەتتەردەگى ماسەلە وسى.

موحامماد ءالي مواللەم، كارادج بوگەتىنىڭ باسقارۋشىسى:

- بيىل جاۋىن-شاشىن وتە از بولدى. وسىنىڭ سالدارىنان شاھاردىڭ باستى سۋ قويماسى %8 عانا تولدى. بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا %92 تومەن. وسى سەبەپتى جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرى سۋدى ۇنەمدەۋ شارالارىن شۇعىل قولعا الا باستادى. تەگەراندا تۇرعىندارعا اۋىزسۋ بەرۋ شەكتەلدى. شارا سۋ رەسۋرستارىن قىسقا مەرزىمگە بولسا دا، ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ءبىراق ماسەلەنى تۇبەگەيلى شەشە المايتىنى انىق.

 ابباس اليابادي، يران ەنەرگەتيكا ءمينيسترى:

 - تۇنگى ۋاقىتتا سۋ قىسىمىن نولگە دەيىن تومەندەتۋگە تۋرا كەلەدى. بۇل ىسىراپشىلدىقتىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسەدى. الايدا تۇرعىندارعا قيىندىق تۋدىرۋى مۇمكىن. سوندىقتان ادامداردى سۋدى بارىنشا ۇنەمدەۋگە شاقىرامىز.

كابۋل تەگەراننىڭ كەبىن كيۋى مۇمكىن

قۇرعاقشىلىق پەن سۋ تاپشىلىعى يرانعا كورشىلەس جاتقان اۋعانستانعا دا تاڭسىق ەمەس. ەل استاناسى كابۋلداعى بۇقارانىڭ كۇنى سۋ شىعاراتىن باعانالاردى تورۋىلداۋمەن وتەدى. قۇتىلارىن تولتىرسا، توبەلەرى كوككە جەتكەندەي قۋانادى.

 Afghanistan Analysts Network دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، كابۋلدىڭ جەراستى سۋلارى 2030 -جىلعا قاراي تاۋسىلۋى مۇمكىن. مۇنداي قاۋىپ كابۋل تۇرعىندارى عانا ەمەس، وزگە قالالاردىڭ حالقىنا دا ءتونىپ تۇر. ماسەلەدەن قۇتىلۋ ءۇشىن اۋعانستان استاناسىن كوشىرۋ جايلى اڭگىمە ەل ىشىندە ءبىراز ۋاقىتتان بەرى ايتىلىپ ءجۇر. ءبىراق ءالى قولعا الىنبادى.

سپەرە، كابۋل تۇرعىنى:

- قولدا بار از عانا سۋدى سوڭعى تامشىسىنا دەيىن پايدالانۋعا تىرىسامىز. ءبىر بوشكە سۋعا ءۇش بالامدى شومىلدىرامىن. ونىڭ ءوزى سيرەك. تازا سۋ تاپشىلىعى دەنساۋلىعىمىزعا دا اسەر ەتىپ جاتىر. اسقازان اۋرۋلارى مەن ءتۇرلى ينفەكسيالار جيىلەدى.

 نادجيبۋللا ساديد، سۋ رەسۋرستارى، ەكولوگيا جانە كليماتتىڭ وزگەرۋى سالاسىنىڭ ساراپشىسى:

 - بۇعان دەيىن كابۋل وزەنى جىلدىڭ از عانا بولىگىندە قۇرعاپ تۇراتىن. قازىر 6-8 ايعا دەيىن كەۋىپ قالادى. سۋ اعىنى قىسقارىپ، قاۋىپتى دەڭگەيگە جەتتى.

بۇگىندە كابۋل - اۋعانستاندا سۋ تاپشىلىعىنان ەڭ كوپ زيان شەگىپ وتىرعان اۋماق. ال يران بيلىگى تەگارانداعى سۋ تاپشىلىعى ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن بەلدى بەكەم بۋىپ وتىر. مەملەكەت باسشىسى ماسۋد پەزەشكيان: «قاراشا ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن جاۋىن جاۋماسا، شاھار حالقىن كوشىرۋگە تۋرا كەلەدى»، - دەيدى.

بۇل پىكىرى قوعام اراسىندا قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. كوپشىلىك باستامانى ىسكە اسىرۋعا كۇمانمەن قارايدى. ال مەتەورولوگتار: «الداعى 10 كۇندە يراندا جاۋىن-شاشىن بولمايدى»، - دەپ بولجاپ وتىر. ەل تۇرعىندارىنىڭ ازىرگە ءالىپتىڭ ارتىن باعۋدان باسقا امالى جوق.

 24.kz