يندونەزيا ساپارى: 10 مىڭ ادامدىق قالاداعى حالىقارالىق اۋەجاي
استانا. Kazinform - يندونەزيانىڭ قازاقستانداعى ەلشىلىگى بىرنەشە باق وكىلى مەن كينو ماماندارىنىڭ، بالي ارالىندا كاسىپپەن اينالىسىپ جۇرگەن قازاقستاندىقتاردىڭ باسىن قوسىپ، اقپاراتتىق ساياحات ۇيىمداستىردى. دەلەگاتسيا قۇرامىندا Kazinform ءتىلشىسى ەسىمجان ناقتىباي دا بولدى. نازارلارىڭىزعا وسى ساپاردىڭ العاشقى ماتەريالىن ۇسىنىپ وتىرمىز.
استاناداعى نازاربايەۆ حالىقارالىق اۋەجايى، تاشكەنتتەگى يسلام كارىموۆ اتىنداعى حالىقارالىق اۋەجاي، جاقارتاداعى احمەد سۋكارنو اتىنداعى حالىقارالىق اۋەجاي. اقپاراتتىق ساياحات وسىلايشا كىلەڭ العاشقى پرەزيدەنتتەر اتىنداعى اۋەجايلاردىڭ اراسىندا ۇشىپ- قونۋدان باستالعان ەدى.
جاقارتا اۋەجايىنان شىققان بويدا كوزىمىزگە ارى-بەرى قايشىلاسقان جەڭىل رەلستى ترامۆايلار وتتاي باسىلدى. ويىمىزعا بىردەن استاناداعى LRT قۇرىلىسى ءتۇستى.
ەل استاناسىندا تۇنەۋ ءۇشىن ايالداعاندىقتان 18 ميلليون تۇرعىنى بار الىپ مەگاپوليستىڭ تىنىسىمەن تانىسىپ ۇلگەرۋ مۇمكىن بولمادى. بايقاعانىمىز، جول قوزعالىسى جاپونياداعىداي وڭ جاققا باعدارلانعان. قالا جولدارى اقىلى جانە اقىسىز دەپ ەكىگە بولىنەدى. دىتتەگەن جەرگە كەپتەلىسسىز جەتكىڭىز كەلسە، اقىلىسىن تاڭدايسىز.
جاقارتا يندونەزيانىڭ باتىسىندا جاتىر. شىعىستاعى لابۋان-بادجو قالاسىنا جەتۋ ءۇشىن تاعى ۇشاققا ءمىنىپ، 2,5 ساعات ۇشتىق.
بۇل جەردە ءبىزدى يندونەزيا رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى موحاماد فادجرۋل راحمان مىرزا جەرگىلىكتى شەنەۋنىكتەرمەن بىرگە قارسى الدى.
جاسىل ورمانعا ورانعان لابۋان-بادجو قالاسىندا 10 مىڭ عانا تۇرعىن بار ەكەنىن سونداعى جەرگىلىكتى اتقامىنەرلەردەن ەستىدىك. سوعان قاراماستان حالىقارالىق اۋەجاي سالىپ تاستاعان. بۇل شاعىن قالا باتىس مانگگاراي ايماعىنىڭ ورتالىعى بولىپ ەسەپتەلەدى. ءوڭىردىڭ تۋريزم سالاسىنداعى الەۋەتىنە مەملەكەت زور سەنىم ارتىلىپ وتىر.
لابۋان-بادجو فلورەس ارالىنىڭ ءبىر شەتىندە جاتىر. ⅩⅤI عاسىردا وسى ماڭدى توڭىرەكتەگەن پورتۋگالدار ارالدىڭ ءپىشىنىن گۇلگە ۇقساتسا كەرەك، Flores دەپ اتاۋ بەرگەن ەكەن. كەيىن گوللانديانىڭ قاراماعىنا وتكەن ارالدى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە جاپونيا باسىپ الادى. 1945 -جىلدىڭ 17-تامىزىندا يندونەزيا تاۋەلسىزدىك العان كەزدە فلورەس ارالى دا جاقارتانىڭ قاراماعىنا وتكەن.
ارادا 70 جىل وتكەن كەزدە عانا لابۋان-بادجوعا مەملەكەتتىڭ ايرىقشا نازارى اۋادى. ويتكەنى، بالي فەنومەنى يندونەزيانىڭ ينفراقۇرىلىم تارتۋعا قولايلى ارالدارىن تۋريزم جۇماعىنا اينالدىرۋعا بولاتىنىن كورسەتكەن ەدى.
تىس مانگگاراي رەگەنتتىگى مەرىنىڭ ورىنباسارى يۋليانۋس ۆەنگ بۇل ساياسات قازىردىڭ وزىندە جەمىسىن بەرە باستاعانىن ايتادى.
«پرەزيدەنت دجوكو ۆيدودونىڭ ارقاسىندا لابۋان-بادجو قالاسى جاقسى دامىپ كەلەدى. لابۋان- بادجونىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ 2019 -جىلى پاندەميا باستالعانعا دەيىن قولعا الىنعان بولاتىن. قازىر سول كەزدە سالىنعان ينۆەستيتسيانىڭ العاشقى جەمىسىن كورىپ جاتىرمىز. تۋريستەر اعىنى ارتا باستادى. كەيبىر جەرۇيلەردە بۇرىن تەلەارنا تولقىنى، ينتەرنەت بولماسا، قازىر ءبارى تولىق قامتىلعان. قازىرگىدەي قوناقۇيلەر، جولدار، مەيرامحانالار بولماعان. بالىقشىلاردىڭ قالاشىعى عانا ەدى. وركەنيەتتىڭ سوڭعى جەتىستىكتەرى كەيىنگى 4-5 جىلدىڭ ىشىندە جاپپاي ورنادى. باليگە كەلگەن تۋريستەردىڭ كەيبىرى ءبىز جاققا سوعا كەتەتىن ادەت تاۋىپ الدى. ويتكەنى، ەكى ارا سونشا قاشىق ەمەس. قازىر بالي بيلىگىمەن تىعىز بايلانىستامىز. سولاردىڭ تاجىريبەسىن وزىمىزگە ۇلگى ەتىپ الىپ وتىرمىز. اسىرەسە، تۋريست تارتۋ تاسىلدەرىن ۇيرەنۋىمىز كەرەك. ويتكەنى، لابۋان- بادجونى بىلەتىندەر از»، - دەيدى جەرگىلىكتى شەنەۋنىك.
لابۋان-بادجونى تۋريستىك قالا ەتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعانعا دەيىن بۇل جەردەگى اۋە ايلاعى تىم شاعىن بولعان ەكەن.
«تۋريزمدى دامىتۋ ءۇشىن اۋە قاتىناسىن دۇرىستاپ جولعا قويۋ كەرەك ەدى. سوندىقتان جاقارتادان، باسقا قالالاردان دا بىرنەشە رەيس اشۋدى وتىندىك. 2019 -جىلعا دەيىن مۇنداعى اۋەجايدا تىكۇشاقتار عانا ۇشىپ-قونا الاتىن. تۋريزمدى دامىتۋدى اۋەجايدى كەڭەيتۋدەن باستادىق. ويتكەنى، ارالعا جان-جاقتان كەلىپ جاتقان قۇرلىق جولى از. مۇحيتتان كىرۋ دە سونشالىق ارزان ەمەس. ەڭ سەنىمدى جول اۋەدە بولعاندىقتان اۋەجايدى كەڭەيتتىك. پرەزيدەنت تۋريزمدى دامىتۋداعى الەۋەتى جوعارى 10 ارالدى تاڭداپ العان بولاتىن. سونىڭ ىشىندە 5 ارال جاقسى دامىپ كەلەدى. لابۋان-بادجو دا سولاردىڭ قاتارىندا»، - دەيدى ول.
بۇل قالا الەمگە «ۆاران» دەگەن اتپەن تانىلعان الىپ كەسىرتكەلەر مەكەن ەتەتىن كومودو ارالىنا جاقىن جاتىر. جەرگىلىكتى حالىق ول كەسىرتكەلەردى «ايداھار» دەپ اتايدى. ادام جەگىش الىپ كەسىرتكەلەر تۋرالى اڭىزدار تۋريستەرگە وتە تارتىمدى. ءبىراق ول جەرگە اۋەجاي سالىپ، ادام تۇراقتاندىرۋ، بىرىنشىدەن، ادامدارعا قاۋىپتى، ەكىنشىدەن، تۇمسا تابيعاتقا وبال. سوندىقتان كومودو ۆاراندارىن ىزدەپ كەلگەن حالىقتىڭ تۇراقتايتىن ورنى لابۋان-بادجو بولۋ كەرەك دەگەن شەشىم قابىلدانعان.
ينفراقۇرىلىمعا سالعان اقشا بىرتىندەپ ناتيجە بەرە باستادى دەۋگە بولادى. كەيىنگى 5 -جىلدا 10 مىڭ تۇرعىنى بار قالاعا 1 ميلليوننان استام تۋريست كەلگەن. 2023 -جىلدىڭ وزىندە عانا قالاعا 351 مىڭ تۋريست كەلىپ كەتىپتى. بيىل تۋريست سانىن 500 مىڭ ادامعا جەتكىزسەك دەگەن ماقسات بار.
ازىرگە تۋريستەر لابۋان- بادجوعا جاقارتا، دەنساپار، كۋپانگ، ماتارام جانە بالي اۋەجايلارىنان ۇشىپ كەلە الادى. جىل اياعىنا دەيىن مالايزيا استاناسى كۋالا- لۋمپۋردان تىكەلەي رەيس اشىلماق. قازىر قازاقستاندىقتار جول شىعىنىن بارىنشا ۇنەمدەۋ ءۇشىن باليگە دە الماتىدان كۋالا-لۋمپۋر ارقىلى قاتىناپ جۇرگەنىن ايتا كەتۋ كەرەك.
«كومودو ارالى ۇلتتىق ساياباقتىڭ قۇرامىنا كىرەدى. ول ساياباقتىڭ ىشىندە ايگىلى قىزعىلت جاعاجاي دا بار. سونىمەن بىرگە سۋى شيپالى ۇڭگىركول مەن مۇحيت قاشاعان مۋزەي- جارتاس بار. وكىنىشكە قاراي، لابۋان-بادجودا قوناقۇي بيزنەسى باياۋ دامىپ جاتىر. مۇندا كەلگەن ادامداردىڭ كوبى قايىقتا، ارالداردا تۇنەۋدى ادەتكە اينالدىرعان. تۋريستەر بۇل ايماققا ءساۋىر-تامىز ارالىعىندا كوپ كەلەدى. بۇل كەزدە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتىڭ 70 پايىزى تۋريزمنەن تۇسەدى. كەيىنگى ءۇش جىلدا لابۋان- بادجونى دامىتۋعا رەسپۋبليكا بيۋدجەتىنەن 10 تريلليون يندونەزيا رۋپيى بولىنگەن بولسا، سونىڭ 4 تريلليونى تۋريزمدى دامىتۋعا باعىتتالدى»، - دەيدى يۋليانۋس ۆەنگ.
ءسوز اراسىندا رەگەنتتىك وكىلى قازاقستاننان لابۋان- بادجوعا ينۆەستيتسيا سالىپ، ءتۋريزمدى دامىتۋعا نيەتتى كاسىپكەرلەر تابىلسا، جان- جاقتى قولداۋعا دايىن ەكەندەرىن ايتىپ قالدى.
رەگەنتتىك وكىلى ايتقان كومودو ارالى مەن قىزعىلت جاعاجايدان اقپارات تاراتۋ ءۇشىن ارنايى رۇقسات كەرەك ەكەن، ياعني قولىمىزداعى تۋريستىك، مادەني، الەۋمەتتىك ماقساتتاعى ۆيزامەن ول نىسانداردان رەسمي رەسۋرستا حابار تاراتۋعا حاقىمىز جوق بولىپ شىقتى. دەگەنمەن، بۇل شەكتەۋ لابۋان-بادجو حالقىنىڭ ەڭبەكقورلىعىن، فلورەس ارالىنىڭ تاڭعاجايىپ تابيعاتىن سەزىنۋىمىزگە كەدەرگى بولا العان جوق. ول ەندى كەلەسى ماقالانىڭ جۇگى...
اۆتور
ەسىمجان ناقتىباي
