وتاندىق مۋلتفيلمدەر نەگە دامىماي تۇر؟
وتاندىق انيماتسيانى دامىتۋ ءۇشىن بۇل سالاعا جەكە ينۆەستورلاردىڭ قاراجاتىن تارتۋ كەرەك. ماماندار وسىنداي پىكىردە. بۇل ىشكى باسەكەنى دە كۇشەيتەدى.
وسكەلەڭ ۇرپاقتى تاربيەلەۋدە انيماتسيانىڭ جۇگى قاشان دا اۋىر. سەبەبى مۋلتفيلم ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى بالانىڭ تانىم تۇسىنىگىنە ەرتە باستان ءسىڭىرۋدىڭ قۇرالى. بۇل اقيقات. مۇنى پرەزيدەنت ۇلتتىق قۇرىلتايدا دا ايتتى.
«قازاق تىلىندە ۇلتتىق ناقىشتا تۇسىرىلگەن مۋلتفيلمدەر كوپ بولۋى قاجەت»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى. بۇل باعىتتا قانداي جۇمىستار اتقارىلىپ جاتىر؟ وتاندىق انيماتسيا ونىمدەرى كورەرمەنگە جەتىپ جاتىر ما؟ قازاق انيماتسيانىڭ اتاسى امەن قايداروۆ قالىپتاستىرعان وتاندىق مۋلتيپليكاتسيا ونەرىنىڭ باعى جانباي كەلەدى. كەڭەس زامانىندا «التىن ءداۋىرىن» باستان كەشكەن ۇلتتىق انيماتسيا تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن شەتەلدىك ءساتتى جوبالاردىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ قويعانى جاسىرىن ەمەس. ءبىراق سوڭعى ونجىلدىقتا العا جىلجۋ بايقالادى. بىرنەشە جەكە انيماتسيالىق ستۋديالار جۇمىس ىستەپ جاتىر. «بالاپان» تەلەارناسى جوقتى تۇگەندەپ، «قازاق انيماتسيا» شىعارماشىلىق بىرلەستىگى تام- تۇمداپ ءتول مۋلتفيلمدەردى ۇسىنىپ جاتىر. دەگەنمەن قازاقتىڭ قاراكوزدەرىنىڭ نازارى ءالى دە شەتەلدىك ونىمدەردە.
ساۋالناما:
- ولار «ماشا ي مەدۆەد» كورەدى، «ناستيا» كورەدى.
- «سونيك»، «ماكلارەن» تاعى دا سوندايلار. ورىسشالارىن كورەمىن.
- ءىنىم «ديسنەي» مۋلتيكتەرىن جاقسى كورەدى. «مۇزدى ولكە» دەگەن.
جالپى مۋلتيك كورۋ ول ادامعا پايدالى، ادامدار مۋلتيك كورۋ ارقىلى وسەدى. وسىدان كەيىن وزىمىزدە نەگە وسىنداي مۋلتفيلمدەر از دەگەن زاڭدى سۇراق تۋىندايدى. كورەرمەندى اسەرلەندىرەتىن، ۆيزۋالدى تۇردە جاتتالىپ قالاتىن كەيىپكەرلەر تۋدىرۋعا نە كەدەرگى؟
«ارا» ستۋدياسىنىڭ انيماتورى مەيىرجان ساندىباي انيماتسياعا ينۆەستورلاردىڭ قاراجاتى تارتىلۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيدى. سوندا اۋديتوريا زەرتتەلەدى، شىعارماشىلىق توپ ءونىمنىڭ كورىلۋىنە مۇددەلى بولادى، ماركەتينگ جۇمىس ىستەيدى.
مەيىرجان ساندىباي، رەجيسسەر، انيماتور:
- مەن ويلايمىن، ەندى، ماسەلەن، فەنومەن جاساۋ ءۇشىن ءبىر ىشتەي كۇشتى ىقىلاس كەرەك سياقتى. ول ىقىلاس ادامدا قاي كەزدە پايدا بولادى؟ ادام اش بولعان كەزدە. وسى زاتتى شىنىمەن جاقسى كورگەن كەزىندە پايدا بولادى. مەملەكەتتەن كورسەتىلىپ جاتقان كومەك بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە، مەنىڭ كوزقاراسىمدا، سۋرەتشىلەردى، شىعارماشىلىق ادامداردى وسىنداي ءبىر «زونا كومفورتاعا» كىرگىزىپ جىبەرەتىن سياقتى.
پرەزيدەنت بيىلعى ۇلتتىق قۇرىلتايدا وتاندىق انيماتسياعا قۇندىلىقتاردى نەگىز ەتۋدى تاپسىردى. بۇعان دەيىن مەملەكەت قاراجاتىنا تاريحتى تانىتاتىن «كۇلتەگىن» ، ساياتشىلىق ونەردى دارىپتەيتىن «مۇزبالاق» مۋلتفيلمدەرى جارىققا شىققان بولاتىن. 2023 -جىلى «قازاق انيماتسيا» قۇندىلىقتاردى، سالت- ءداستۇردى ناسيحاتتايتىن 10 قىسقامەتراجدى الماناح جاسادى. ءبىراق ولاردىڭ قارالىمى از.
بالالار كونتەنتىن قاداعالاپ جۇرگەن جوعارى وقۋ ورنىنىڭ پروفەسسورى، جۋرناليست الما سايلاۋ قىزى:
«قازىر انيماتسيا جۇيەسىز بولسا دا، ءوزىنىڭ ءاۋ باستاعى مىندەتىن ورىنداپ وتىر»، - دەيدى. ءبىراق ۇيالى تەلەفوندى بالانىڭ قولىنا بەرە سالماي، پايدالى دۇنيەنى سۇزگىدەن وتكىزىپ كورسەتۋ - اتا- انانىڭ مىندەتى.
الما سايلاۋ قىزى، PhD جۋرناليست، كوپبالالى انا:
- بالانىڭ پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىگى، قازىرگى الفا بۋىننىڭ وزگەرىپ جاتىر. كەز كەلگەن قاراپايىم سۋرەتتى بەرسەڭىز دە، ولار قولمەن ۇلكەيتىپ كورۋگە تىرىسۋى مۇمكىن. ويتكەنى ولاردا سونداي فۋنكتسيا تۋابىتتى قالىپتاسقان. ياعني بۇل بالالاردىڭ نازارىن ۇستاپ تۇرۋ، شوعىرلاندىرۋ الدەقايدا قيىن. ول ءۇشىن شىعارماشىلىق وكىلدەرىن كرەاتيۆتى ويلاۋعا دا جەتەلەيدى. ۇنەمى ىزدەنىس ۇستىندە بولۋعا يتەرمەلەيدى.
مەيىرجان ساندىباي، رەجيسسەر، انيماتور:
- «شىراقتى» تۇسىرگەننەن كەيىن دە، «شۋاقتى مىسىقتار» پيلوتىن جاساعاننان كەيىن دە ادامداردان كەلگەن پىكىرلەر، كوبى ويلايدى، بۇل شەتەلدىك تۋىندى قازاق تىلىنە اۋدارىلعان دەپ. ونىڭ مەن سەبەبىن ىزدەي باستادىم. سويتسەم، ول ۆيزۋال، ياعني جاسالعان تۋىندىنىڭ ءيىسى قازاقشا شىقپايدى ەكەن. نەگە؟ ويتكەنى «شىراقتى» كورسەڭىز دە، «شۋاقتى مىسىقتاردى» كورسەڭىز دە، ءبارى ادەمى، كەرەمەت، وتە ساۋاتتى جاسالعان. ءبىراق مىنا ءبىزدىڭ مادەني كود دەيدى عوي، سول نارسە جوق تا.
انيمەنى كورگەندە جاپوندار بىردەن ويىمىزعا كەلەدى. PIXAR- دى قاراعاندا امەريكالىقتار ەكەنىن بىلە قويامىز. ال شاپان كيىپ، ويۋ تاققاننان باسقا قازاقتى ۇلت ەتىپ كورسەتەتىن نە؟ بۇل انيماتسيانىڭ اينالاسىندا جۇرگەن مامانداردى ويلاندىراتىن سۇراق.
اۆتورلارى: گۇلجان كولەن قىزى، سەرجان جۇمابايەۆ
https://24.kz
