«ورتالىق ازيا - قىتاي» سامميتى وڭىرلەر اراسىنداعى ديپلوماتياعا جاڭاشا رەڭك بەرمەك - ساراپشى
تاشكەنت. KAZINFORM - «ورتالىق ازيا - قىتاي» سامميتى ءوڭىر ەلدەرى مەن رەسمي بەيجىڭ اراسىنداعى ديپلوماتياعا جاڭاشا رەڭك بەرەدى.
مۇنداي پىكىردى Kazinform اگەنتتىگىنىڭ مەنشىكتى تىلشىسىنە سۇحبات بەرگەن بەلگىلى وزبەكستاندىق ساياساتتانۋشى، الەمدىك ەكونوميكا جانە ديپلوماتيا ۋنيۆەرسيتەتى حالىقارالىق قاتىناستار كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى مۋرات باحاديروۆ ءبىلدىردى.
سۇحبات باسىندا ساراپشى بۇگىندە «ورتالىق ازيا - قىتاي» فورماتى اياسىنداعى ىنتىماقتاستىق جۇيەلى جولعا قويىلعان اتاپ ءوتتى. سايكەسىنشە، ايماق ەلدەرى مەن رەسمي بەيجىڭ اراسىنداعى سەرىكتەستىك تۇراقتى دامۋ ءۇردىسىن كورسەتىپ وتىر.
- بۇل فورمات ساۋدا- ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقپەن قاتار، سيفرلىق ترانسفورماتسيا، لوگيستيكا، قاۋىپسىزدىك، ەكولوگيا جانە مادەني سالالارعا دەن قويا باستادى. وسى باعىتتارعا باسىمدىق بەرۋ - سىندارلى ديالوگ قالىپتاسىپ كەلە جاتقانىن ايعاقتايدى. «ورتالىق ازيا - قىتاي» فورماتى بارلىق ەلدىڭ مۇددەسىن ەسكەرە وتىرىپ، مەملەكەتتەرگە تەڭ مۇمكىندىك ۇسىنادى. گەوساياسي جاعدايدىڭ كۇردەلەنە تۇسكەن ۋاقىتىندا مۇنداي ىنتىماقتاستىقتىڭ ماڭىزى زور، - دەدى مۋرات باحاديروۆ Kazinform ءتىلشىسىنىڭ ساۋالىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ.
ساياسات تانۋشى اتاپ وتكەندەي، ەلوردادا وتەتىن سامميتتە تاراپتار كەلەشەك ىنتىماقتاستىق باعىتتارىن ايقىندايدى. پرەزيدەنتتەر IT، اۋىل شارۋاشىلىعى جانە جاسىل ەنەرگيا كوزدەرىن دامىتۋ جوبالارىنا ەكپىن تۇسىرمەك.
- مەنىڭ پىكىرىمشە، ءبىرىنشى كەزەكتە مەملەكەت باسشىلارى يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالار سالاسىنداعى كووپەراتسيانى دامىتۋدى ۇسىنادى. Big Data، جاساندى ينتەللەكت جانە fintech باعىتتارىندا ورتاق پلاتفورما قۇرىلۋى مۇمكىن. كەيىن اۋىل شارۋاشىلىعىن ىلگەرىلەتۋگە باسىمدىق بەرىلەدى. ونىڭ ىشىندە ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جانە قىتايعا ەكسپورتتى ارتتىرۋ مۇمكىندىگى قارالادى. بۇعان قوسا، جاسىل ەنەرگيا كوزدەرىن دامىتۋ ماسەلەسى دە ءسامميتتىڭ باستى تاقىرىبى بولاتىنى ءسوزسىز. بۇل باعىتتا قىتايدىڭ الەۋەتى دە، رەسۋرسى دا جەتكىلىكتى، - دەپ توقتالدى مۋرات باحاديروۆ.
وسى ورايدا ساراپشى «ورتالىق ازيا - قىتاي» سامميتىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قانداي ماڭىزدى قۇجاتتار قابىلدانۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتتى.
- استانادا وتەتىن سامميت قىتاي مەن ورتالىق ازيا ەلدەرى اراسىنداعى ديپلوماتياعا جاڭاشا رەڭك بەرمەك. ءىس- شارا قورىتىندىسى بويىنشا بىرنەشە ماڭىزدى قۇجاتقا قول قويىلادى. اتاپ ايتقاندا، ايماق ەلدەرى مەن رەسمي بەيجىڭنىڭ ۇلتتىق ستراتەگيالارىن ۇيلەستىرۋ ارقىلى تەڭگەرىمدى ىنتىماقتاستىق قالىپتاستىرۋ شەشىمى قابىلدانۋى ىقتيمال. سونىمەن بىرگە ساۋدا-ەكونوميكالىق، يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالار، ءبىلىم بەرۋ جانە مادەني- گۋممانيتارلىق سالالاردى جۇيەلى ىلگەرىلەتۋ بويىنشا 2030 -جىلعا دەيىنگى جول كارتاسى ازىرلەنۋى مۇمكىن. تيىسىنشە، بۇل - فورماتتىڭ ستراتەگيالىق تۇراقتىلىعىنا جانە ايماقتىڭ ءوزارا ىقپالداستىعىنا كەپىل بولماق، - دەپ پىكىر قوستى ساراپشى.
سونىمەن قاتار ساياساتتانۋشى الەم ەلدەرىنىڭ ورتالىق ازياعا قىزىعۋشىلىعى ارتا باستاعانىن اتاپ ءوتتى. بۇل رەتتە نەگىزگى ساۋدا دالىزدەرى، قازبا بايلىقتار جانە ءوسىپ كەلە جاتقان حالىق سانى ءوڭىردىڭ ماڭىزدىلىعىن ارتتىرا تۇسەدى.
- ورتالىق ازيا تەك ەۋرازيانىڭ گەوگرافيالىق ورتالىعى عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە شىعىس پەن باتىستى بايلانىستىراتىن باستى دالىزدەرى بار، ەنەرگيا رەسۋرستارىنا باي، دەموگرافيالىق ءوسىمى جوعارى ايماق. حالىقارالىق قارىم- قاتىناس پەن الەمدىك ساياساتتاعى تەپە- تەڭدىكتىڭ وزگەرۋىنە بايلانىستى ءىرى ويىنشىلار ورتالىق ازيا وڭىرىمەن بايلانىستى نىعايتۋعا تىرىسىپ جاتىر. ايماق ەلدەرى جان-
جاقتى ىقپالداستىقتى دامىتۋ ۇستانىمىن باسشىلىققا الاتىنىن اتاپ وتكىم كەلەدى. تيىسىنشە، مەملەكەتتەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىق ارتتى، - دەپ قورىتىندىلادى مۋرات باحاديروۆ.
ەسكە سالايىق، 17-ماۋسىمدا استانادا ايماقتاعى مەملەكەتتەر باسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن ەكىنشى «ورتالىق ازيا - قىتاي» سامميتى وتەدى. وعان قاتىسۋ ءۇشىن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى چي جينپيڭ 16-ماۋسىمدا قازاقستانعا كەلەدى.
