ورازا-2025: رامازانداعى جەڭىلدىكتەر، ءجيى قويىلاتىن سۇراقتار، ءپىتىر ساداقاسى
استانا. KAZINFORM - بيىلعى ورازانىڭ ءبىرىنشى كۇنى 1-ناۋرىزعا سايكەس كەلىپ تۇر. وسى ورايدا رامازان ايىنا قاتىستى نەگىزگى ۇستانىمداردى كوپشىلىك نازارىنا ۇسىنۋدى ءجون كوردىك.
رامازان ورازاسى 29 كۇنگە سوزىلادى
حيجري ايلاردىڭ باستالۋى حالىقارالىق استرونوميالىق زەرتتەۋ ورتالىقتارىنىڭ مالىمەتتەرى نەگىزىندە جاسالدى. ءپاتۋا ماماندارى ءدىني مەرەكەلەردىڭ ناقتى كۇندەرى جاڭا ايدىڭ كورىنۋىنە بايلانىستى كورسەتىلگەن ۋاقىتتان ءبىر كۇن شەگەرىلۋى نەمەسە العا جىلجۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتەدى.
- بيىل ورازا 29 كۇن بولادى. ويتكەنى بۇل اي ەسەبىمەنەن 29 كۇننەن كەم جانە 30 كۇننەن ارتىق بولمايدى. قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ شاريعات جانە ءپاتۋا ءبولىمى تۇركيا، ازەربايجان، وزبەكستان، قىرعىزستان ەلدەرىنىڭ عۇلامالار كەڭەسىمەن، ءپاتۋا سالاسىنا جاۋاپتى عالىمدارمەن اقىلداسا كەلە، بيىلعى رامازان ايىنىڭ باستالاتىن كۇنىن بەكىتتى، - دەدى ق م د ب ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، نايب ءمۇفتي سانسىزباي قۇربان ۇلى.
ورتاق ءپاتۋاعا سايكەس، قاسيەتتى رامازان ايىنىڭ ءبىرىنشى كۇنى 1-ناۋرىزدا باستالادى. 26-ناۋرىزدان 27-ناۋرىزعا قاراعان ءتۇنى - قادىر ءتۇنى. ورازا ايت 30-ناۋرىزعا، ال قۇربان ايت كۇندەرى 6-8-ماۋسىم ارالىعىنا تۇسەدى.
ورازانى كىمدەرگە كەيىنگە قالدىرۋعا بولادى؟
- اللا تاعالا قاسيەتتى قۇراندا: «ۋا، يمان كەلتىرگەندەر! وزدەرىڭە دەيىنگى قاۋىمدارعا پارىز ەتىلگەندەي تاقۋالىققا جەتۋلەرىڭ ءۇشىن سەندەرگە دە ورازا ۇستاۋ پارىز ەتىلدى» دەپ ءامىر ەتكەن. شاريعاتىمىز بويىنشا باليعاتقا تولعان، اقىل-ەسى دۇرىس ءاربىر مۇسىلمانعا رامازان ايىندا ورازا ۇستاۋ - پارىز. الايدا جولاۋشىلار، ناۋقاس جاندار مەن سىرقاتى اسقىنىپ كەتۋىنەن قاۋىپتەنگەن ادامدار، سونداي- اق جۇكتى نەمەسە ەمىزۋلى بالاسى بار ايەلدەر ورازا ۇستاۋدى كەيىنگى ۋاقىتقا قالدىرۋىنا بولادى. بۇعان شاريعاتىمىز رۇقسات بەرەدى، - دەدى باس ءمۇفتي ناۋرىزباي قاجى تاعان ۇلى.
يسلام ءدىنى اۋىز بەكىتۋگە، زەكەت پەن ساداقا بەرۋگە شاماسى كەلمەيتىن ادامداردى اۋىرتپالىقتان بوساتقان. ال مۇلدە ورازا ۇستاۋعا، ساداقا بەرۋگە جاعدايى جەتپەگەن جاندار اللاعا ماداق، پايعامبارعا سالاۋات ايتىپ، ۇنەمى دۇعا- تىلەكتە بولۋى كەرەك.
- ورازا - كۇندىز تەك ءىشىپ-جەۋدەن ءوزىن شەكتەۋ دەگەن ءسوز ەمەس. ورازا - رۋحتىڭ ازىعى، ءتاننىڭ شيپاسى. رامازان جان مەن ءتاندى رۋحاني تازارتاتىن، مۇسىلمان ءۇشىن ۇلكەن سابىر مەكتەبى. اۋزى بەرىك جاندار وزىنە دورەكىلىك كورسەتكەن كەيبىر كىسىلەرگە: «مەن ورازامىن»، - دەگەن ءبىر اۋىز سوزبەن كوركەم مىنەزدىڭ كەرەمەت ۇلگىسىن كورسەتەدى. ناپسىسىنە توقتاۋ سالىپ، سابىر ساقتايدى. ال سابىر يەسىنە بەرىلەتىن سىي - ءجاننات. دەنساۋلىعىنا بايلانىستى نەمەسە كارىلىك جەتىپ ورازا ۇستاۋعا شاماسى جەتپەگەن ادامدار اۋىز بەكىتكەن كىسىلەرگە اۋىزاشار بەرسە، ول دا - ۇلكەن ساۋاپ، - دەيدى ق م د ب ءتوراعاسى.
ازىق- تۇلىك باعاسىنا جەڭىلدىك جاساۋ كەرەك
باس ءمۇفتي كاسىپكەرلەردى رامازان ايىندا سۇرانىسى كوپ زاتتار مەن تاۋارلار باعاسىنا جەڭىلدىك جاساۋعا شاقىردى.
- وسى رەتتە بارشاڭىزدى قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ قاسيەتتى ايدا ۇيىمداستىراتىن قايىرىمدىلىق ءىس- شارالارىنا ۇلەس قوسۋعا شاقىرامىن. كاسىپكەرلەردى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق- تۇلىكتەردىڭ باعاسىنا جەڭىلدىك جاساۋعا ۇندەيمىن. رامازان ايىنا تۋرا كەلگەن قۇدايى استاردى اۋىزاشار ۋاقىتىندا وتكىزىپ، كوبىرەك ساۋاپ الۋعا تىرىسايىق. قوعامدىق تاماقتانۋ ورىندارىندا اۋىزاشار ءمازىرىن حالىققا ىڭعايلى باعامەن ۇسىنۋ دا - ساۋاپتى ءىستىڭ ءبىرى. بۇل ايدا تەك تابىسقا كەنەلۋگە ەمەس، ەڭ باستىسى - حاقتىڭ رازىلىعى مەن حالىقتىڭ العىسىن الۋعا اسىققان ابزال. دۇكەندەردە كۇللى جاماندىقتىڭ باستاۋى بولعان اراق- شاراپ ساتىلماسا دەگەن تىلەگىمىزدى جەتكىزەمىز، - دەپ ۇندەدى ناۋرىزباي قاجى تاعان ۇلى.
جايىلاتىن كەز كەلگەن داستارحاندا ىسىراپقا جول بىرىلمەۋ كەرەك.
ق م د ب ءتوراعاسى شاماسى كەلگەن ادام ساداقا مەن اۋىزاشار بەرەتىنىن ەسكە سالدى.
- قارىزعا باتىپ، اۋىزاشار بەرگەننەن گورى، اۋىزاشار بەرۋگە نيەت قىلىپ، ياعني كىشكەنە قۇرما نەمەسە ءبىر جۇتىم سۋدى اۋىزاشار رەتىندە بەرسە، سونىڭ ءوزى جەتكىلىكتى. وسى ارقىلى اۋىزاشاردىڭ ساۋابىن الادى، - دەدى ول.
ءدىني تەرميندەر تۋراسىندا
باس ءمۇفتي سان عاسىردان بەرى مۇسىلماندىق جولدى ۇستانعان بابالارىمىزدىڭ انا تىلىمىزگە قاتىستى ۇستانىمىنا پىكىر ءبىلدىردى.
- وسى رەتتە جاستاردى ءدىني تەرميندەردى قازاقشا ايتۋعا شاقىرامىن. وكىنىشكە قاراي، كەيبىر جاس بۋىن وكىلدەرىنىڭ اۋىزاشاردى - يفتار، سارەسىن - سۋحۋر دەپ ايتىپ جۇرگەنى كوڭىلگە قاياۋ تۇسىرەدى. سان عاسىردان بەرى مۇسىلماندىق جولدى ۇستانعان اتا- بابالارىمىز اۋىزاشار، سارەسى دەگەن سوزدەردى قولدانعان. ءبىز دە بابالار جولىن ۇستانعان ۇرپاق رەتىندە وزگە تىلدەن ەنگەن ءدىني تەرميندەردەن بارىنشا اۋلاق بولىپ، ءوزىمىزدىڭ اتا- بابامىزدان قالعان جاقسى سوزدەردى قولدانىپ، ءوزىمىزدىڭ انا تىلىمىزگە قۇرمەت كورسەتىپ، قازاقشا سويلەۋگە تىرىسايىق، - دەيدى ناۋرىزباي قاجى تاعان ۇلى.
رامازان ايىندا ءجيى قويىلاتىن سۇراقتار
قازىر اقپاراتتىق تەحنولوگيانىڭ دامىعان زامانى. ق م د ب زامان ۇدەرىسىنەن بارىنشا قالىس قالماۋعا تىرىسىپ، قاسيەتتى رامازان ايى قارساڭىندا ارنايى بىرنەشە جوبانى قولعا الدى. ناقتى ايتقاندا، MuftyatBot دەپ اتالاتىن تەلەگرام- بوتى ىسكە قوسىلدى. جاڭا تەلەگرام- بوت ارقىلى جالپى ءدىني سۇراقتارعا جاۋاپ الۋعا بولادى. ياعني بۇل جوبا شاريعات ماسەلەلەرى بويىنشا اقپارات بەرۋگە جانە كەڭەس ۇسىنۋعا ارنالعان.
سونىمەن قاتار، ءمۇفتيات ماماندارى وبلىس، قالا، اۋدان جانە اۋىلدىڭ، بارلىعىن ەسەپتەگەندە ەلىمىز بويىنشا 6000 ەلدى مەكەننىڭ ورازا جانە ناماز كەستەسىن جوعارى ساپادا پدف فورماتتا muftyat.kz سايتىنا جاريالادى. وزىڭىزگە قاجەت ءوڭىردىڭ ورازا جانە ناماز كەستەسىن سايتتان جانە تەلەگرام بوتتان جۇكتەپ الۋعا بولادى.
سونداي- اق ءمۇفتيات جانىنداعى ءدىني اقپارات بەرۋ، ياعني كولل ورتالىعى تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەيدى. كولل ورتالىقتىڭ ءنومىرى -87072333030.
ءپىتىر - رامازاندا بەرىلەتىن ساداقا
ءپىتىر ساداقاسى قۇدايعا شۇكىرشىلىك ەتۋ ءۇشىن بەرىلەتىن جانە كەدەيلەردى قۋانتاتىن ساداقا. جالپى، ءپىتىر ساداقانى رامازان ايىنىڭ ءبىرىنشى كۇنىنەن باستاپ بەرۋگە بولادى. ۋاقىتىندا بەرە الماعان جاعدايدا، ايت نامازىنان كەيىن بەرسە دە ەشتەڭە ەتپەيدى. الايدا ءپىتىردى ايت نامازىنا دەيىن بەرۋ دۇرىس سانالادى.
ق م د ب ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، نايب ءمۇفتي سانسىزباي قۇربان ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى تاڭدا بيدايدىڭ ءوزى ەمەس، ۇن، تالقان سەكىلدى ونىڭ ونىمدەرى كەڭ قولدانىلادى. سول سەبەپتى قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى ءپىتىر ساداقانىڭ قۇنىن ۇنمەن ەسەپتەۋدى نەگىزگە الادى. ويتكەنى شاريعاتتا بيدايمەن قاتار، ونىڭ ونىمدەرىمەن دە ءپىتىر ساداقا بەرۋگە رۇقسات ەتىلەدى.
وسىعان وراي 2025 -جىلعى رامازان ايىنداعى ءبىر ادام ءۇشىن بەرىلەتىن ءپىتىر ساداقا مولشەرى 2 كەلى ۇننىڭ نارىقتىق ورتاشا باعاسىمەن ەسەپتەلىپ، 655 تەڭگە ەتىپ بەلگىلەندى. دەگەنمەن باي، اۋقاتتى ادامدار ءپىتىر ساداقانى 2 كەلى مەيىزبەن (5626 تەڭگە) نەمەسە 4 كەلى قۇرمامەن (10523 تەڭگە) بەرگەنى جاقسىراق. ال ءپىديا مولشەرى - ءبىر ادامنىڭ كۇندەلىكتى (تاڭعى جانە كەشكى) تويىپ ىشەتىن اسى. ونىڭ بيىلعى مولشەرى 3520 تەڭگە بولىپ بەكىتىلدى. بۇعان شاماسى كەلمەگەندەر ورازانىڭ ءار كۇنىنە ءپىتىر ساداقاسىنىڭ قۇنىن بەرەدى.
ايتا كەتەلىك بارلىق ءوڭىر بويىنشا ورازا كەستەسى جاريالانعان ەدى.
رۋسلان عابباسوۆ
