گونكونگ تۇماۋى نەسىمەن قاۋىپتى: ەمدەۋ جانە قورعانۋ ادىستەرى

قاراعاندى. KAZINFORM - قازاقستاندا تەز تارايتىن جانە سالدارى اۋىر وتەتىن گونكونگ تۇماۋى A(H3N2) شتامىنىڭ تارالۋى ۇدەدى. قازىر ول ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە بەلسەندى تاراپ جاتىر.

ەپيدەميولوگتاردىڭ ايتۋىنشا، قاراشا-جەلتوقسان ايلارى ماۋسىمنىڭ شارىقتاۋ شەگى بولۋى ابدەن مۇمكىن.

اۋرۋدىڭ تاراۋىمەن بايلانىستى قازاقستانداعى قازىرگى جاعداي

دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مەن سانيتاريالىق قىزمەتتەردىڭ مالىمەتى بويىنشا، ەپيدەميولوگيالىق ماۋسىم باستالعالى بەرى ەلدە ۆيرۋس جۇقتىرۋدىڭ 1,46 ميلليون جاعدايى انىقتالعان. بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا %20 عا تومەن. دەگەنمەن ماماندار جالپى ستاتيستيكانىڭ تومەندەۋى ۆاكسيناتسيامەن بايلانىستى ەكەنىن، ال تۇماۋ كەرىسىنشە كوبەيىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

قاراشا ايىنىڭ باسىنا قاراي قازاقستاندا 590 تۇماۋ جۇقتىرۋ جاعدايى راستالدى. سونىڭ 587 ءسى - A(H3N2) «گونكونگ تۇماۋى». ءبىر اپتا ىشىندە ۆيرۋس جۇقتىرۋدىڭ 183 مىڭ جاڭا جاعدايى تىركەلگەن، ونىڭ ءبىر بولىگى تۇماۋعا تيەسىلى.

ەپيدەميولوگتار الداعى ايلاردا ەل اۋماعىندا A(H3N2) ،A(H1N1) جانە B ۆيرۋستارىنىڭ تاراۋى قايتا كۇشەيەتىنىن ايتىپ وتىر.

استانادا دا ۆيرۋس انىقتالىپ جاتىر. قالالىق قىزمەتتەر اۋرۋدىڭ اۋىر وتۋىنە (دەنە قىزۋىنىڭ كۇرت كوتەرىلۋى، قۇرعاق جوتەل، كوزدىڭ اۋىرۋى، اۋىر ينتوكسيكاتسيا) بايلانىستى شاعىمداردىڭ كوبەيگەنىن ايتادى.

گونكونگ تۇماۋىنىڭ ەرەكشەلىگى قانداي، ماماندار نە دەيدى؟

A(H3N2) شتامىنىڭ باستى ەرەكشەلىگى - اۋرۋدىڭ وتە جەدەل دامۋى جانە سيمپتومداردىڭ ايقىن بولۋى. قاراعاندى وبلىسىنىڭ سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى يۋري زالىگيننىڭ ايتۋىنشا، بۇل ۆيرۋس جوعارى كونتاگيوزدىلىعى جانە مۋتاتسيالىق بەلسەندىلىگى سالدارىنان بەلگىلەرىن تەز جانە ايقىن كورسەتەدى.

- تۇماۋ دەنە قىزۋىنىڭ 40 گرادۋسقا دەيىن شۇعىل كوتەرىلۋىنەن باستالادى. قۇرعاق جوتەل، بۇلشىقەت اۋرۋى، قالتىراۋ، باس اۋرۋى قاتار جۇرەدى. ال مۇرىن بىتەلۋى ادەتتە تەمپەراتۋرا قالىپقا تۇسكەننەن بىرنەشە كۇن وتكەن سوڭ پايدا بولادى، - دەيدى ول.

ماماندار گونكونگ تۇماۋىنىڭ ەڭ قاۋىپتى تۇسى - اسقىنۋلار ەكەنىن ەسكەرتەدى. تاۋەكەل توبىنا 5 جاسقا دەيىنگى بالالار، جۇكتى ايەلدەر، ەگدە جاستاعىلار، جۇرەك، وكپە، قانت ديابەتى سياقتى سوزىلمالى اۋرۋلارى بار ادامدار كىرەدى. كەڭ تارالعان اسقىنۋلاردىڭ قاتارىندا پنيەۆمونيا، برونحيوليت، لارينگوتراحەيت، سوزىلمالى وكپە اۋرۋلارىنىڭ ءورشۋى، جۇرەك-قانتامىر جۇيەسى بۇزىلىستارى بار.

ەمدەۋ: قانداي پرەپاراتتار ءتيىمدى سانالادى

ينفەكتسيونيست ايجان يمانوۆا ناۋقاس دارىگەردىڭ باقىلاۋىمەن كەشەندى تەراپيا ارقىلى ەمدەلگەنى ءجون ەكەنىن ايتادى.

1. ارنايى ۆيرۋسقا قارسى تەراپيا

- ەڭ ءتيىمدى پرەپاراتتار - نەيرامينيدازا تەجەگىشتەرى. ولار ۆيرۋسقا تىكەلەي اسەر ەتىپ، ولاردىڭ جاسۋشالارعا ەنۋىن جانە كوبەيۋىن تەجەيدى، - دەپ تۇسىندىرەدى مامان.

بۇل - تۇماۋعا قارسى نەگىزگى ەم.

2. بەيسپەتسيفيكالىق تەراپيا

- ينتەرفەروندار جانە ولاردىڭ يندۋكتورلارى اعزانىڭ تابيعي ۆيرۋسقا قارسى قورعانىسىن كۇشەيتەدى، - دەيدى يمانوۆا.

3. سيمپتوماتيكالىق ەم

دەنە قىزۋىن تۇسىرەتىن جانە قابىنۋعا قارسى دارىلەر، قاقىرىق تۇسىرەتىن پرەپاراتتار، انتيوكسيدانتتار، مۇرىنعا قىسقا مەرزىمگە قولدانىلاتىن تامشىلار قولدانىلادى.

ايجان يمانوۆا دەمالۋ، كوپ سۋ ءىشۋ، بولمەنى ۇنەمى جەلدەتۋ سياقتى قاراپايىم ساقتىق شارالارىنىڭ دا ماڭىزىن اتاپ ءوتتى. اتالعان تاسىلدەر اعزانىڭ قورعانىسىن كۇشەيتىپ، اسقىنۋلاردىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسەدى.

الدىن الۋ: ۆاكسينا ءالى دە ەڭ ءتيىمدى

بۇگىندە قازاقستاندا 2,1 ميلليون تۇرعىن ۆاكسينا العان. بۇل وتكەن ماۋسىممەن سالىستىرعاندا سيمپتومداردىڭ اۋىرلىعىن جانە اۋرۋحاناعا جاتاتىندار سانىن ايتارلىقتاي ازايتتى.

قولدانىلىپ جاتقان ۆاكسينالار 2025-جىلعى شتامدار كەشەنىن، ونىڭ ىشىندە H3N2- ءنى قامتيدى. گونكونگ تۇماۋىنا قارسى ۆاكتسينانىڭ تيىمدىلىگى ءسال تومەن بولۋى مۇمكىن، ءبىراق ەكپە ءبارىبىر:

• اۋرۋدىڭ جەڭىلدەۋ وتۋىنە كومەكتەسەدى،

• اسقىنۋ قاۋپىن ازايتادى،

• ۇجىمدىق يممۋنيتەتتى قالىپتاستىرادى.

دارىگەرلەر ۆيرۋستىڭ قارقىندى تارالاتىن كەزەڭىندە پروفيلاكتيكالىق ۆيرۋسقا قارسى پرەپاراتتاردى قابىلداۋدى دا ۇسىنىپ وتىر.

سانيتارلىق دارىگەرلەردىڭ قازاقستاندىقتارعا ۇسىنىستارى

يۋري زالىگين ماۋسىمدىق اۋرۋشاڭدىق ءورشيتىن كەزەڭدە قاراپايىم ساقتىق شارالارىن قاتاڭ ۇستانۋ قاجەتتىگىن ايتادى:

• ادام كوپ جينالاتىن جەرلەردەن اۋلاق بولۋ؛

• جابىق عيماراتتاردا ماسكا تاعۋ؛

• جوتەلۋ ەتيكەتىن ساقتاۋ؛

• قولدى جيى جۋۋ، انتيسەپتيك قولدانۋ؛

• ءۇي-جايدى جەلدەتۋ جانە اۋانى ىلعالداندىرۋ؛

• ءۇيدى جۇيەلى تۇردە ىلعالدى تازالاۋ؛

• يممۋنيتەتتى كۇشەيتۋ، قاجەت جاعدايدا يممۋنومودۋلياتورلار قابىلداۋ؛

• اۋرۋ بەلگىلەرى باستالعاندا - وزدىگىنەن ەمدەلمەي، دەرەۋ دارىگەرگە جۇگىنۋ.

ءدارىحانالارداعى ۆيرۋسقا قارسى پرەپاراتتار: تاپشىلىق بار ما؟

اۋرۋشاڭدىق وسۋىمەن قاتار كەي وڭىرلەردە ۆيرۋسقا قارسى پرەپاراتتارمەن قامتۋدا ۋاقىتشا قيىندىقتار بايقالىپ وتىر. استانادا تۇرعىندار سۇرانىسى جوعارى كەي دارىلەردىڭ ۋاقىتشا جوقتىعىنا شاعىمدانعان.

دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى بۇل اقپاراتتى راستاپ، ماسەلە ءبىرقاتار پرەپاراتقا سۇرانىستىڭ كۇرت ارتۋىمەن بايلانىستى ەكەنىن ءتۇسىندىردى.

- جاعداي باقىلاۋدا. دەنە قىزۋىن تۇسىرەتىن، قابىنۋعا قارسى ستەرويدتى ەمەس دارىلەر جانە باسقا دا توپتار بويىنشا ەكى ايدان ارتىق جەتكىلىكتى قور بار. الايدا شىنىندا دا «فلۋۆير» مەن «فلۋكاپ» پرەپاراتتارىنا سۇرانىس ارتتى. ءبىرقاتار ءدارىحانادا ولار ۋاقىتشا جوق. ءبىراق الداعى كۇندەرى ءىرى كولەمدەگى جەتكىزىلىمدەر كۇتىلىپ وتىر، ونىڭ ىشىندە Zerde جانە «مەدسەرۆيس پليۋس» جەلىلەرى بويىنشا، - دەپ حابارلادى مەديتسينالىق جانە فارماتسيەۆتيكالىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى باۋىرجان ءجۇسىپوۆ.

ول سونداي-اق اسپيرين مەن اتسەتيلساليتسيل قىشقىلى سەكىلدى ارزان دارىلەرگە قاتىستى سۇراققا جاۋاپ بەردى.

- ونداي اقپارات بىزدە جوق. ستەرويدتى ەمەس قابىنۋعا قارسى دارىلەر بار. اسپيرين بويىنشا ناقتى ايتا المايمىن، ءبىراق ونىڭ امپيتسيللين، پاراتسەتامول سياقتى بالامالارى جەتكىلىكتى، - دەدى ول.

2025-2026 ماۋسىمىنا بولجام: نە كۇتەمىز؟

سانيتاريالىق قىزمەتتىڭ بولجامىنشا، A(H3N2) ۆيرۋسىنىڭ قازاقستانداعى اينالىم شەگى قاراشا-جەلتوقسان ايلارىنا سايكەس كەلەدى، ودان كەيىن بىرتىندەپ تومەندەيدى.

مامانداردىڭ ايتۋىنشا، ۆاكتسيناتسيانىڭ جوعارى قامتىلۋىنىڭ ارقاسىندا ازىرگە اۋىر ورشۋلەر مەن اۋرۋحاناعا جاتقىزۋدا ايتارلىقتاي ءوسىم بايقالمايدى.

الايدا مۋتاتسياعا بەيىمدىلىگى جوعارى H3N2 شتامى ءالى دە تولىق بولجانبايتىن ۆيرۋس بولىپ قالىپ وتىر. دارىگەرلەر تۇرعىنداردى ساقتىق شارالارىن نازاردان تىس قالدىرماۋعا جانە پروفيلاكتيكانى ۇمىتپاۋعا شاقىرادى.

ەسكە سالساق، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆا ۆيرۋستاردىڭ ءورشۋى جەلتوقساننىڭ ورتاسىنا دەيىن جالعاسۋى مۇمكىن دەپ مالىمدەگەن بولاتىن.

اۆتور ايزادا اگيلبايەۆا