ولىمنەن كەيىنگى ءومىر تۋرالى زەرتتەۋ بولجامدار

استانا. قازاقپارات - ولىمنەن كەيىن ءومىر بار ما، جوق ادامنىڭ جانى ونىڭ دەنەسىمەن بىرگە ولە مە؟ بۇل سۇراق عالىمداردى عانا ەمەس، كەز كەلگەن پەندەنى تولعانتاتىنى تۇسىنىكتى. ولىمنەن كەيىن ادامنىڭ جانى ولمەيدى، قايتا دۇنيەگە كەلەدى دەگەن تەوريانى ۇستاناتىن زەرتتەۋشىلەردىڭ كەلتىرەتىن ءوز دالەلدەرى بار.

سانا-سەزىم ءوز بەتىنشە ءومىر سۇرەدى

كلينيكالىق ءولىمدى باستان كەشىرگەندەر جانى دەنەسىنەن ۇشىپ كەتكەن سوڭ، ءوزىن-ءوزى جەڭىل سەزىنىپ، جارىققا تولى الەمگە بارعاندارىن ايتىپ جاتادى. ا ق ش عالىمى روبەرت لانسا ادام دەنەسى ولسە دە، رۋحى ماڭگى باقي ءومىر سۇرە بەرەدى دەپ بولجايدى. لانسانىڭ «بيوسەنتريزم: ءومىر مەن سانا - عالامنىڭ ناعىز تابيعاتىن ءتۇسىنۋدىڭ كىلتى» اتتى كىتابىندا بۇل بولجامنىڭ دۇرىستىعىن دالەلدەيدى.

لانسا -رەگەنەراتيۆتى مەديسينا مامانى جانە Advanced Cell Technology كومپانياسىنىڭ عىلىمي جەتەكشىسى. بۇعان دەيىن جۇلىن جاسۋشالارىن زەرتتەپ، جويىلىپ بارا جاتقان جانۋارلاردى كلونداۋ بويىنشا ءساتتى تاجىريبەلەر جۇرگىزگەن. ءبىراق بىرنەشە جىل بۇرىن فيزيكاعا، كۆانتتىق مەحانيكا مەن استروفيزيكاعا دەن قويعان پروفەسسور جاڭا بيوسەنتريزم تەورياسىن ويلاپ تاپتى.

وسى تەورياعا سايكەس، ءولىم جوق. ءولىم - بۇل ادام ساناسىندا پايدا بولعان قيال عانا. بۇل قيال ادام ءوز ءومىرىن دەنەسىمەن بايلانىستىرعاندىقتان پايدا بولدى دەيدى ول. سەبەبى ەرتە مە، كەش پە، ادام ءوز دەنەسىنىڭ ولەتىنىن بىلەدى. دەنەسى ولسە، رۋحى مەن ساناسى قوسا وشەدى دەپ ەسەپتەيدى. ءبىراق سانا-سەزىم ۋاقىت پەن كەڭىستىكتەن تىس ءومىر سۇرەدى.

ياعني، ادام ساناسى دەنەدە دە، دەنەدەن تىس جەردە دە ءومىر سۇرە بەرەدى. بۇل بولجام كۆانتتىق مەحانيكا زاڭدارىنا تومپاق كەلمەيدى. ويتكەنى وعان سايكەس، قانداي دا ءبىر بولشەك كەز كەلگەن جەردە جىلجي بەرەدى، ال قانداي دا ءبىر وقيعا بىرنەشە نۇسقا بويىنشا ءوربۋى مۇمكىن.

لانسانىڭ ويىنشا، ءبىزدىڭ عالامنان بولەك، تاعى كوپتەگەن عالامدار بار. ءبىزدىڭ عالامدا وقيعا ءبىر نۇسقا بويىنشا وربىسە، وزگە عالامداردا ءدال وسى وقيعا مۇلدە باسقاشا ءوربيدى. ياعني، ءبىر عالامدا دەنە ءولىپ قالسا، ونىڭ ساناسى باسقا عالامعا اۋىسىپ، ءومىر ءسۇرۋىن جالعاستىرا بەرەدى.

ءبىر اۋىز سوزبەن ايتقاندا، قازادان كەيىن ادام جانى جانناتقا نەمەسە توزاققا ەمەس، باسقا عالامعا اتتانىپ، ءومىر سۇرەدى. بۇل - شەكسىز جالعاسا بەرەتىن پروسەسس.

لانسانىڭ بۇل تەورياسىن جاقتاۋشىلار دا، داتتاۋشىلار دا كوپ. مەديسينا بويىنشا نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى دج.ەككلزدىڭ پىكىرىنشە، ادامنىڭ سانا-سەزىمى ولىمنەن كەيىن ءوز بەتىنشە ءومىر سۇرە بەرەدى.

و دۇنيە مەن بۇل دۇنيەنىڭ اراسىندا

كلينيكالىق ولىمگە تاپ بولاتىن ادامنىڭ نەلىكتەن سالماقسىزدىقتى سەزىپ، جەڭىل، بەيقام، تىنىش كۇي كەشەتىنىن عالىمدار تۇرلىشە ءتۇسىندىرىپ كوردى. ءولىم مەن ءومىردىڭ اراسىندا قالعان جاندار كەشەتىن كۇيدى «ولىمگە جاقىن حال» دەپ اتايدى. بۇل تەرمين وسىدان 30 جىل بۇرىن پايدا بولعان.

كوپ زەرتتەۋشى بۇل سەزىمدى پسيحوفيزيكالىق سەبەپتەرمەن بايلانىستىرادى. ءبىرى ميعا وتتەگى جەتىسپەگەندىكتەن، ادام ميى وزگەرىسكە ۇشىرايدى دەسە، ەندى ءبىرى ولىمنەن قورقۋ سونداي رەاكسيا تۋدىرادى دەيدى.

گوللانديا عالىمى پيم ۆان لوممەل جەتەكشىلىك ەتەتىن زەرتتەۋ توبى «ادام ولىمگە جاقىن حالدى ناقتى قاي ۋاقىتتا كەشەدى: كلينيكالىق ءولىم كەزىندە مە، الدە مي مۇلدە ءولىپ قالعاندا ما؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەپ كوردى. كەزدەيسوق وقيعانىڭ ارقاسىندا وسى سۇراقتىڭ جاۋابى تابىلدى.

بىردە اۋرۋحاناعا كوماعا ءتۇسىپ قالعان اۋرۋ جەتكىزىلدى. جۇرەك ماسساجى، قولدان دەم الدىرۋ جاساسا دا، تۇك شىقپادى. الگىنىڭ ميى ءولىپ قالدى، ال ەنسەفالوگرامما ۇزىن جاسىل سىزىقتى كورسەتتى. وسى كەزدە دارىگەرلەر ينتۋباسياعا جۇگىنىپ، كومەيگە ارنايى تۇتىكشە جىبەرمەك بولادى. سويتسە، اۋرۋدىڭ اۋزىندا تىس پروتەزى بار بولىپ شىقتى. دارىگەرلەر پروتەزدى الىپ تاستاپ، قاپەلىمدە ونى جىلجىمالى ۇستەلگە سالا سالعان. جارتى ساعاتتان كەيىن اۋرۋدىڭ جۇرەك ىرعاعى مەن قان قىسىمى قالپىنا كەلەدى. ءبىر اپتادان كەيىن دەنساۋلىعى دۇرىستالىپ، اياقتان تىك تۇرعان سوڭ، ءتىس پروتەزىن قايتارۋدى سۇراپتى. سويتسە، جوپەلدەمەدە ەم جاساعان دارىگەرلەر پروتەزدى قايدا قويعانىن ۇمىتىپ قالسا كەرەك.

ال سول كەزدە ەس-ءتۇسسىز جاتقان اۋرۋ دارىگەرلەردىڭ پروتەزدى قايدا قويعانىن ءوزى بۇگە-شىگەسىنە دەيىن سۋرەتتەپ بەرىپتى. دارىگەرلەر مۇنى قايدان ءبىلدىڭ دەسە، ءومىر مەن ءولىمنىڭ اراسىندا جاتقان ادام توسەكتىڭ توبەسىنەن ءوزىن جانە دارىگەرلەردىڭ ارەكەتىن باستان-اياق باقىلاپ تۇرعان ەكەن. ول بۇل ۋاقىتتا پالاتاداعىلاردىڭ نە ىستەپ نە قويعانىن عانا ەمەس، ءوزىن دارىگەرلەر قۇتقارا الماسا قايتەم دەگەن ۇرەي بيلەگەنىن ەگجەي-تەگجەيلى بايانداپ بەرىپتى. دارىگەرلەرگە ءوزىنىڭ ءتىرى ەكەنىن سەزدىرۋگە تىرىسقانى دا ونىڭ ەسىندە قالىپتى.

وسى وقيعا ادامنىڭ ساناسى ميى مەن دەنەسىنەن تىس جەردە دە ءومىر سۇرە بەرەتىنىن كورسەتتى.

امەريكاندىق فيزيولوگ گەري شۆارس - ءولىم قۇپياسىن زەرتتەگەندەردىڭ ءبىرى. اريزونا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەنەرگەتيكالىق جۇيەلەر زەرتحاناسىندا ءتۇرلى تاجىريبە جاساعان ول جوعارىداعى تەوريانىڭ دۇرىستىعىنا كوز جەتكىزگەن. سونداي-اق، ول ولىلەرمەن بايلانىس ورناتا الاتىن ادامدار - مەديۋمدار فەنومەنىن زەرتتەپ كوردى. عالىمنىڭ ويىنشا، باقيلىق بولعان ادامداردىڭ ەنەرگياسى مەن اقپاراتى عالامدا قالىپ قويادى. ادامدار ءدال جۇلدىز ءتارىزدى كوزگە كورىنبەيتىن جارىق فوتوندارىن بولەدى. ال بۇل فوتوندار عارىشقا تارايدى. وسىلايشا ادامنىڭ اقپاراتى، ەنەرگياسى مەن سانا-سەزىمى ءومىر ءسۇرۋىن جالعاستىرا بەرەدى.

وسى بولجامدى ا ق ش-تىڭ پروفەسسورى ستيۋارت حامەروفف تا قۇپتايدى. ونىڭ بولجامىنشا، ادام ميى - كۆانتتىق كومپيۋتەر، ال ونىڭ رۋحى مەن سانا-سەزىمى - كۆانتتىق دەڭگەيدە جيناقتالعان اقپارات. دەنە ولگەن سوڭ وسى اقپارات عالاممەن قوسىلىپ، وندا ماڭگىلىك عۇمىر كەشەدى.

حامەروفف جانە ونىڭ ارىپتەسى رودجەر پەنروۋز سانا-سەزىمدى تاسىمالدايتىن ەلەمەنتتەردى تاپتىق دەپ ەسەپتەيدى. بۇلار - نەيرونداردىڭ ىشىندە ورنالاسقان اقۋىز ميكروتۇتىكشەلەرى.

لانسا، شۆارس، حامەروفف پەن پەنروۋزدار ولىمنەن كەيىن ءومىر بارىن عىلىم تىلىندە ءتۇسىندىرىپ كورۋگە تىرىستى دەمەسەڭىز، و دۇنيە تۋرالى تۇسىنىك باعزى زاماننان بەرى دىندە بار. ءبىراق ازىرگە بىردە-ءبىر عالىم ءوز تەورياسىندا قۇدايدىڭ ورنىن بەلگىلەگەن ەمەس.

«جاس الاش» گازەتى