ولجاس بەكتەنوۆ ەكونوميكالىق ساياسات جونىندەگى كەڭەستىڭ وتىرىسىن وتكىزدى

استانا. KAZINFORM - پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ ەكونوميكالىق ساياسات جونىندەگى كەڭەستىڭ وتىرىسىن وتكىزدى. وندا ينفلياتسيانى تەجەۋ جونىندەگى شارالار جانە ەلدىڭ الداعى جىلدارعا ارنالعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بولجامىنىڭ پارامەترلەرى قارالدى. بۇل تۋرالى ۇكىمەتتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى حابارلادى.

ۇلتتىق بانكتىڭ مالىمەتىنشە، بيىلعى ماۋسىم ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ينفلياتسيا جىلدىق ماندە %11,8 بولدى، بۇل الەمدىك نارىقتىڭ تۇراقسىزدىعى، تاريفتىك رەفورمالار، تۇتىنۋشىلىق سۇرانىستىڭ كۇشەيۋى جانە ينفلياتسيالىق جورامالدار سىندى ءبىرقاتار سىرتقى جانە ىشكى فاكتورعا بايلانىستى بولدى.

باعانىڭ ءوسۋىن تەجەۋ ماقساتىندا ۇكىمەت ۇلتتىق بانكپەن جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارمەن بىرلەسىپ جۇيەلى جۇمىستار جۇرگىزىپ جاتىر.

ۇلتتىق بانكتىڭ بەلسەندى قاتىسۋىمەن ينفلياتسيانى باقىلاۋ جانە تومەندەتۋ جونىندەگى قىسقا ءارى ۇزاقمەرزىمدى قامتيتىن شارالار كەشەنى قالىپتاستىرىلدى. قۇجات قاراۋدىڭ سوڭعى ساتىسىندا تۇر جانە ۇكىمەتتىڭ جەكە قاۋلىسىمەن قابىلدانادى. نەگىزگى باعىتتاردىڭ قاتارىنا ىشكى ءوندىرىستى ۇلعايتۋ، تاريفتىك ساياساتتىڭ بولجامدىلىعىن ارتتىرۋ، بازالىق تاۋارلارعا باعانى تۇراقتاندىرۋ جانە ينفلياتسيالىق كۇتۋلەردى تومەندەتۋ جاتادى. سونداي-اق وتاندىق ءوندىرىستى قولداۋ، ىشكى نارىقتى قانىقتىرۋ جانە ساۋدا ۇستەمەلەرىن باقىلاۋ جالعاسىپ جاتىر.

ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ اقپاراتى بويىنشا، جىل باسىنان بەرى %15 شەكتى ساۋدا ۇستەمەسىن اسىرعانى ءۇشىن 1847 اكىمشىلىك قاۋلى شىعارىلعان. جاۋاپكەرشىلىك كۇشەيتىلگەن - ەسكەرتۋلەردىڭ ورنىنا ايىپپۇلدار قاراستىرىلعان. رەتتەلەتىن كوممۋنالدىق قىزمەتتەرگە تاريفتەردىڭ نەگىزسىز وسۋىنە جول بەرمەۋ بويىنشا دا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر. جىل باسىنان بەرى وسى باعىت بويىنشا ينفلياتسياعا جيىنتىق ۇلەس 0,5 پايىزدىق تارماقشانى قۇراعان.

جالپى، 2023 -جىلى شارالار كەشەنىن جۇزەگە اسىرۋ ينفلياتسيالىق قىسىمدى 4,16 پايىزدىق تارماقشاعا، 2024 -جىلى 2,3 پايىزدىق تارماقشاعا تومەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرگەنى اتاپ ءوتىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا شارالار كەشەنى وزەكتەندىرىلىپ، 2026 -جىلعا دەيىن ۇزارتىلدى.

ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، قازاقستان ءا م ا ت بويىنشا باسەكەلەستىك باعانى ساقتاپ وتىر: سيىر ەتىنىڭ قۇنى ە ا ە و جانە ورتالىق ازيا ەلدەرىنە قاراعاندا %30، كارتوپ پەن ءسابىز %38، پياز %47، قىرىققابات %50 تومەن. وسى جىلدىڭ باسىنان باستاپ نارىقتىق باعادان تومەن باعامەن 3 مىڭنان استام اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارلارى جارمەڭكەسى وتكىزىلدى. سالالىق وداقتارمەن مەموراندۋمدارعا قول قويىلدى، سونىڭ ناتيجەسىندە جۇمىرتقا باعاسى %8,7- عا تومەندەدى.

ماۋسىمنان تىس ۋاقىتتا باعانى تۇراقتاندىرۋ ءۇشىن 30,3 مىڭ جەتكىزىپ بەرۋ كەلىسىمشارتتارى جاسالدى. قىتايدان، پاكىستاننان جانە وزبەكستاننان بىرنەشە توننا ەرتە پىسەتىن كوكونىستەر جەتكىزىلدى. ونىمدەردى، ونىڭ ىشىندە كارتوپتى، انالىق مالدى جانە بۇقاشىقتاردى ەلدەن اكەتۋگە شەكتەۋلەر ەنگىزىلدى.

اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆ 2025 -جىلدىڭ قاڭتار- مامىر ايلارىندا اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ كولەمى %4- عا ءوسىپ، 1,3 تريلليون تەڭگەنى قۇراعانىن باياندادى. ازىق-تۇلىك ءوندىرىسى %10,5- عا ءوستى. اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋدى دامىتۋدىڭ 2028 -جىلعا دەيىنگى كەشەندى جوسپارى ىسكە قوسىلدى، 677 ينۆەستيتسيالىق جوبا، ونىڭ ىشىندە يمپورتقا تاۋەلدى تاۋارلار بويىنشا 289 جوبا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر.

ءبىرقاتار الەۋمەتتىك ماڭىزى بار تاۋارلارعا باعانىڭ ءوسۋى بايقالىپ وتىر. ولار - كۇنباعىس مايى، سيىر ەتى، قوي ەتى مەن كارتوپ. كۇنباعىس مايى بويىنشا ناقتى شارالار قابىلدانىپ جاتىر: 2024 -جىلى ونىڭ ءوندىرىسى %15- عا ۇلعايدى، بۇل ىشكى قاجەتتىلىكتەن ەكى ەسە كوپ. بيىلعى 6 ايدا ءوندىرىس كولەمى 388 مىڭ توننانى قۇرادى، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىنەن %21,3- عا ارتىق. قاڭتار- ناۋرىز ايلارىندا 294 مىڭ توننا ماي ەكسپورتتالدى، وسىلايشا وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ول %41- عا ءوستى. قازىرگى ۋاقىتتا ەلىمىزدە جالپى قۋاتتىلىعى 421 مىڭ توننا بولاتىن 5 ءىرى قايتا وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتىر.

جيىن سوڭىندا پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ ينفلياتسياعا قارسى ساياسات جۇيەلى ءارى ءتيىمدى بولۋى ءتيىس ەكەنىن اتاپ ءوتتى. قابىلدانعان شارالار بويىنشا ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانك كەلىسە وتىرىپ ءىس-قيمىل جاساۋ كەرەكتىگىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا باسا نازار اۋدارىلدى.

- ينفلياتسيانى تومەندەتۋ مىندەتى وتە ماڭىزدى جانە كەشەندى كوزقاراستى قاجەت ەتەدى. ۇكىمەت ۇلتتىق بانكپەن بىرلەسىپ قابىلدانعان شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدى جالعاستىرا بەرمەك جانە ماقساتتى باعدارلارعا قول جەتكىزۋگە كەزەڭ-كەزەڭىمەن ۇمتىلاتىن بولادى، - دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس بەكتەنوۆ.

ايتا كەتەيىك، ەكونوميكا ءمينيسترى جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ باسىمدىعىن اتادى.

اۆتور

ەلميرا ورالبايەۆا