تۇركىستان وبلىسىندا قازاق ۆالسىنىڭ كورولىنە ارنالعان تۇڭعىش مۋزەي بار
تۇركىستان. KAZINFORM - بۇگىندە مۋزەي قورىندا 170 تەن استام ەكسپونات ساقتالعان.
تۇركىستان وبلىسىنىڭ وتىرار اۋدانى، ارىس وزەنىنىڭ جاعاسىندا، تاريح پەن ونەر توعىسقان ءبىر كيەلى مەكەن بار. بۇل - قازاق دالاسىنىڭ ماڭگىلىك كومپوزيتورى، «قازاق ۆالسىنىڭ كورولى» اتانعان ءشامشى قالداياقوۆ اۋىلى. حالىق ءارتىسى تۋعان اۋىلدا بۇگىندە مۋزەي - ءۇيى جۇمىس ىستەپ. 2020 -جىلى، سازگەردىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا ەل ازاماتتارىنىڭ دەمەۋشىلىگىمەن بوي كوتەرگەن بۇل مادەني وردا بۇگىندە ۇلت رۋحانياتىنىڭ التىن قازىعىنا اينالدى.
مۋزەي تۇركىستان وبلىستىق مادەنيەت باسقارماسىنا قاراستى ءابۋ ناسىر ءال- فارابي مۋزەيىنىڭ فيليالى رەتىندە جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ قابىرعاسىندا ۇلى كومپوزيتوردىڭ عانا ەمەس، ونىڭ اكەسى - ايگىلى قولونەرشى قالداياق ۇستانىڭ دا مۇرالارى ساقتالعان.
مۇراجايعا كىرگەن ساتتەن باستاپ، قوناق وزگە ءبىر الەمگە ەنگەندەي اسەر الادى. بۇل جەردە ءشامشىنىڭ ءومىر جولى مەن شىعارماشىلىعى كوز الدىڭىزدا ءتىرىلىپ، ءبىر ءداۋىردىڭ تىنىسى سەزىلەدى.
ەكسپوزيتسيادا سازگەردىڭ كيگەن كيىمدەرى مەن كويلەكتەرى، پيانينوسى، ماندوليناسى، بايانى، قويىن داپتەرى، مۇشتىگى، شاحمات تاقتاسى، فوتوسۋرەتتەرى مەن جەكە زاتتارى قويىلعان. سونداي-اق، ءان-جيناق كىتاپتارى مەن ەستەلىكتەر ساقتالعان. وتىرارداعى توي نوتاسىنىڭ ءتۇپنۇسقاسى دا وسىندا تۇر. ءاربىر بۇيىم — تەك ماتەريالدىق جادىگەر ەمەس، وتكەن ءومىردىڭ ءۇنسىز شەجىرەسى.
سونداي-اق، مۇراجاي تورىندە قالداياق ۇستانىڭ قولىنان شىققان تۇرمىستىق جانە قولونەر بۇيىمدارى دا ەرەكشە ورىن الادى. ونىڭ ىشىندە قانت كەسەتىن قايشى، باكى، شاپاشوت، قول شارىعى سياقتى سيرەك كەزدەسەتىن تۇرمىس زاتتارى بار. بۇل جادىگەرلەردىڭ ءارقايسىسى قازاقتىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىن، شەبەرلىگىن ايشىقتايدى.
شاعىن ءۇي ساز بالشىقتان سوعىلىپ، توبەسى قامىسپەن جابىلعان. مۋزەي قۇرىلىسىنا بيۋدجەتتەن اقشا بولىنبەگەن. دەمەۋشىلەر قۇرىلىس ماتەريالدارىنا كومەك بەرسە، جەرگىلىكتى تۇرعىندار ءشامشىنىڭ ءۇيىن ەرەكشە ىقىلاسپەن سالۋعا جاردەمدەسىپتى. بۇل نىسان ەلىمىزدە كومپوزيتور ءشامشى قالداياقوۆقا ارنالنالعان تۇڭعىش ءارى جالعىز مۇراجاي سانالادى.
بۇگىندە مۋزەي قورىندا بۇگىندە 170 تەن استام ەكسپونات ساقتالعان. قور جىل سايىن تولىقتىرىلىپ، جاڭا جادىگەرلەر قوسىلىپ وتىرادى. سوڭعى جىلدارى ءشامشىنىڭ تۋىستارى مەن ونەرىن قادىرلەيتىن ازاماتتار دا وزدەرىندەگى ەستەلىك زاتتاردى وسىندا تابىستاپ، حالىققا تانىستىرۋعا ۇلەس قوسىپ ءجۇر. ماسەلەن، سازگەردىڭ ءۇش كويلەگى جۋىردا شىمكەنتتەن اكەلىنسە، تاراز وڭىرىنەن شاحماتى جەتكىزىلگەن.
مۋزەي تەك وتكەننىڭ ەستەلىگىن عانا ساقتاپ قويماي، اۋىلدىڭ مادەني ورتالىعىنا اينالعان. جىل بويى مۇندا ءتۇرلى دارىستەر، شىعارماشىلىق كەزدەسۋلەر، مەكتەپتەر مەن كوللەدجدەرگە ارنالعان ەكسكۋرسيالار ۇيىمداستىرىلادى. مەملەكەتتىك مەرەكەلەر مەن اتاۋلى كۇندەردە ارنايى ءىس- شارالار وتكىزىلەدى.
2024 -جىلدان باستاپ اۋداندىق وقۋشىلار اراسىندا «ارىس جاعاسىندا» اتتى ءان بايقاۋى ءداستۇرلى تۇردە ءوتىپ كەلەدى. العاشقى جىلى 25 وقۋشى قاتىسقان بۇل بايقاۋ سازگەردىڭ 95 -جىلدىعىنا وراي ودان دا اۋقىمدى دەڭگەيدە وتكىزىلمەك. بايقاۋ ماقساتى - جاس ۇرپاققا ءشامشىنىڭ اندەرىن ناسيحاتتاپ، قازاق مۋزىكاسىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى ارتتىرۋ.
مۇراجاي قىزمەتكەرلەرى قۇندى جادىگەرلەردى الماتى، تۇركىستان جانە وزگە دە قالالاردا وتەتىن كونسەرتتەر مەن كورمەلەرگە الىپ بارىپ، ەلمەن ءبولىسىپ كەلەدى. بۇگىندە مۇراجايعا قازاقستاننىڭ تۇكپىر- تۇكپىرىنەن، سونداي- اق رەسەيدىڭ ورىنبور، ومبى، چەليابى قالالارىنان، وزبەكستاننان جانە باسقا دا شەتەلدەردەن تۋريستەر ءجيى كەلەدى.
ءشامشى قالداياقوۆ مۋزەيىنىڭ مەڭگەرۋشىسى سەرىك ولجاتايەۆتىڭ ايتۋىنشا، بولاشاقتا اۋىلدا ءتاج پىشىندەس زاماناۋي جاڭا مۋزەي عيماراتىن سالۋ جوسپاردا بار. جوباسى دايىن، ەلەكتروندى نۇسقاسى ءازىر. ەگەر دەمەۋشىلەر مەن مۇددەلى تۇلعالاردىڭ قولداۋى تابىلسا، سازگەردىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي بۇل عيمارات حالىق يگىلىگىنە بەرىلۋى مۇمكىن.
- ءشامشىنىڭ ءومىرى مەن ونەرىنە ارنالعان زاماناۋي مادەني ورتالىق اۋىلىمىزدا بوي كوتەرسە، بۇل -- ۇلتتىق ونەرىمىزگە قوسىلعان ۇلكەن ۇلەس بولار ەدى، - دەيدى مۋزەي باسشىسى.
ءشامشى قالداياقوۆ مۇراجايى - ءبىر ادامنىڭ تاعدىرىن عانا ەمەس، تۇتاس ءبىر ۇلتتىڭ ونەرىن، تاريحىن، رۋحىن ساقتاپ تۇرعان قاسيەتتى شاڭىراق. مۇندا كەلگەن ءاربىر قوناق ۇلى سازگەردىڭ جان دۇنيەسىن، اكە- شەشەسىنىڭ ەڭبەگى مەن قولونەرىن، قازاق دالاسىنىڭ اۋەنگە دەگەن شەكسىز ماحابباتىن سەزىنەدى.
سازگەردىڭ اۋەندەرى حالىق جادىندا ماڭگى جاڭعىرا بەرسە، ونىڭ اۋىلىنداعى بۇل مادەني وردا دا ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتەتىن رۋحاني قازىنا بولىپ قالا بەرمەك.
ايتا كەتەيىك، بۇدان بۇرىن الماتىدا ورتالىق مۋزەيگە كىرۋ قۇنى وزگەرگەندىگىن جازعان بولاتىنبىز.
قايرات زاينيشيەۆ
