تۇرعىن ءۇي مەن سالىق: پرەزيدەنت قانداي قۇجاتتارعا قول قويدى
استانا. KAZINFORM - بۇگىن مەملەكەت باسشىسى ءبىرقاتار زاڭعا قول قويدى. ىشىندە سالىق كودەكسىنە تۇزەتۋ ەنگىزەتىن جانە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى ماسەلەسىنە قاتىستى قۇقىقتىق قۇجاتتار بار. جاڭا زاڭدار قوعامعا قالاي اسەر ەتەدى؟ سالالاردا نەندەي وزگەرىس بولۋى مۇمكىن؟ Kazinform ءتىلشىسى تارقاتىپ كوردى.
ت ك ب جانە م ي ب: تۇرعىن ءۇي باسقارۋدىڭ جاڭا باعىتى
مەملەكەت باسشىسى تۇرعىن ءۇي سالاسىنداعى تۇيتكىلدى شەشۋگە باعىتتالعان ەكى زاڭعا قول قويدى. العاشقىسى - «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق، كاسىپكەرلىك جانە ەكپورتتىق-كرەديتتىك اگەنتتىكتىڭ قىزمەتى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭى.
مۇندا باسپانا ماسەلەسىنە قاتىستى كەشەندى وزگەرىستى بايقاۋ قيىن ەمەس. ماڭىزدىسى، زاڭداعى تۇزەتۋلەردىڭ ءبىرىنشى بلوگى كوپپاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردى باسقارۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان. دەمەك، وزگەرىس كوپپاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردى باسقارۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋگە كومەك بەرمەك. اسىرەسە، زاڭ كوپپاتەرلى ۇيلەردى باسقارۋدىڭ قاراپايىم سەرىكتەستىك سەكىلدى مودەلىن جويادى.
ەندىگى جەردە باسقارۋدىڭ تەك ەكى فورماسى قولدانىلاتىن بولادى: ت ك ب (تىكەلەي بىرلەسكەن باسقارۋ) جانە ميب (مۇلىك يەلەرىنىڭ بىرلەستىگى). قاراپايىم سەرىكتەستىك تۇرىندەگى باسقارۋ نىسانى جويىلادى.
مىسالى، تىكەلەي بىرلەسكەن باسقارۋ كەزىندە پاتەرلەر سانى 36 عا جەتپەسە، تۇرعىندار زاڭدى تۇلعا قۇرماي نەمەسە باسقارۋ سۋبەكتىسىن تارتپاي-اق دەربەس باسقارۋعا قۇقىلى. وعان قوسا ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتە شوت اشۋعا مىندەتتى ەمەس. ال پاتەر سانى 36 دان اسسا، كوندومينيۋم وبەكتىسىن باسقارۋ ۇيىمىنىڭ بىرىمەن كەلىسىمشارت جاساسۋعا مىندەتتى.
زاڭداعى وزگەرىستە مۇلىك يەلەرىنىڭ قاۋىمداستىعى ءتوراعاسىنىڭ وكىلەتتىگى دە ناقتىلانعان. بۇل مەرزىمى ءبىر جىلدان ءۇش جىلعا دەيىن ۇزارتىلدى. سونىمەن بىرگە پاتەر يەلەرىنىڭ كووپەراتيۆى كوممەرتسيالىق ەمەس ۇيىم بولىپ قالا بەرەدى، ءبىراق بۇدان ءارى باسقارۋ نىسانى بولىپ سانالمايدى. ءارى كەتسە اۋلا تازالاۋ، ليفتى پايدالانۋ سەكىلدى ورتاق ماسەلەلەردى شەشۋگە قاۋقارلى.
بۇگىندە رەسپۋبليكا بويىنشا 7 مىڭنان استام ميب قۇرىلعان. ەندى ولار شتات جيناپ، ءۇيدى ءوز بەتىنشە باسقارۋعا قۇقىلى. وعان قوسا باسقارۋشى كومپانيانى نەمەسە پ ي ك- ءتى تاڭداي الادى.
ايتا كەتەيىك، پيك پاتەرلەردىڭ كوندومينيۋم وبەكتىلەرىن باسقارۋ بويىنشا قىزمەتتەر كورسەتۋ ماقساتىندا عانا قۇرىلاتىن بولادى. ولار قىزمەتىن مۇلىك يەلەرىنىڭ بىرلەستىگىمەن جاسالعان شارت نەگىزىندە جاسايدى. جاڭا زاڭدا قارجىلىق اشىقتىقتى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا پ ي ك- كە قويىلاتىن تالاپتار بار. ونىڭ ءبىرى – پ ي ك ءاربىر ءۇي ءۇشىن جەكە شوت اشۋى قاجەت.
سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىسى بۇگىن قول قويعان تاعى ءبىر قۇجات - «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق سالاسىنداعى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭى. قۇجاتتاعى وزگەرىستى ىقشامداپ ايتساق، ەندى تۇرعىن ءۇي سالاسىندا اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىك كۇشەيەتىن سەكىلدى. كوبى جاۋاپتى مەكەمەلەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان:
· ۇيلەرگە اعىمداعى جانە جيناق شوتتارىن ۋاقتىلى اشپاعانى ءۇشىن - 50 ا ە ك (2025-جىلى 196600 تەڭگە)؛
· تۇرعىندارعا ايلىق جانە جىلدىق ەسەپتەردى ۋاقتىلى ۇسىنباعانى ءۇشىن - 50 ا ە ك؛
· قۇرىلىس سالۋشى ۇيگە قۇجاتتامانى ۇسىنباعانى ءۇشىن - كاسىپكەرلىك سۋبەكتىسىنىڭ ساناتىنا قاراي 100 دەن 200 ا ە ك مولشەرىندە (393200 تەڭگەدەن 786400 تەڭگەگە دەيىن)؛
· باسقارۋ سۋبەكتىسى ۇيگە قۇجاتتاردى ۇسىنباعانى ءۇشىن – 50 دەن 100 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالىنادى.
سالىق كودەكسىندە نە وزگەرەدى؟
سارسەنبىدە پرەزيدەنت قول قويعان قۇجات اراسىندا سالىق كودەكسىندەگى وزگەرىس تە بار. الايدا مۇنى جاڭا سالىق كودەكسىمەن شاتاستىرۋعا بولمايدى - ول 2026-جىلدان باستاپ قولدانىسقا ەنەدى. بۇل جولعى اڭگىمە 2017-جىلدان باستاپ قولدانىستاعى، ياعني بۇگىن قولدانىپ جۇرگەن سالىق كودەكسى تۋرالى بولىپ وتىر.
رەسمي دەرەككە سەنسەك، مۇنداعى وزگەرىستە جەكە ەرەجەلەردى جاڭارتۋ، ەسكىرگەن ەرەجەلەردى جويۋ، جەكە ماقساتتى سالىققا باسىمدىق بەرىلگەن.
«2025-جىلعى 15-شىلدەدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى «سالىق جانە بيۋجەتكە تولەنەتىن باسقا دا مىندەتتى تولەمدەر تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كودەكسىنە (سالىق كودەكسى) جانە ونى قولدانىسقا ەنگىزۋ ماسەلەلەرى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭدارىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭعا قول قويدى. قۇجات 2017-جىلدان باستاپ قولدانىستاعى سالىق كودەكسىنە تۇزەتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزەدى»، - دەپ حابارلادى اقوردا.
ءسوزسىز، بيىل زاڭ جوبالارىنىڭ ىشىندە كوپ تالقىلانعانى - جاڭا سالىق كودەكسى. جاڭا رەداكسياداعى ءاربىر تاراۋ ديسكۋسسيا تاقىرىبىنا ارنالىپ، ماماندار مەن جاۋاپتى مينيسترلىكتىڭ ورتاق مامىلەگە كەلۋى قيىنعا سوقتى.
بارىنەن بۇرىن قوعامدا جاڭا رەداكسياداعى قوسىلعان قۇن سالىعىنىڭ مولشەرى قانداي بولاتىنى داۋ تۋعىزعان. سەبەبى ۇكىمەت سالىق كودەكسىنە وزگەرىس ەنگىزۋ ساتىندە 12 پايىزدىق ق ق س- نى 20 پايىزعا كوتەرۋدى ۇسىنعان بولاتىن. بۇل ەلدەگى ق ق س تولەيتىن 300 مىڭنان استام كاسىپكەردىڭ تابىسى مەن قىزمەت قۇنىنىڭ قىمباتتاۋىنا اكەلۋى مۇمكىن ەدى. سوندىقتان تالاي تالقىدان سوڭ قوسىلعان قۇن سالىعىنىڭ بازالىق مولشەرلەمەسى 16 پايىزعا تۇراقتادى.
ورايى كەلگەندە جاڭا سالىق كودەكسىنىڭ بولجامدى بەدەرىن باعامداساق:
اقىلى مەديتسينالىق قىزمەتتەرگە 10 پايىز ق ق س سالىنادى؛
اۋىلشارۋاشىلىق تاۋار وندىرۋشىلەرى ق ق س- تان تولىق بوساتىلمايدى؛
كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىنىڭ بازالىق مولشەرلەمەسى 20 پايىز دەڭگەيىندە ساقتالادى.
بانك جانە ويىن سەكتورى ءۇشىن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىنىڭ بازالىق مولشەرلەمەسى 25 پايىز بولادى؛
قارجى ليزينگى جانە الەۋمەتتىك سالا ءۇشىن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىنىڭ مولشەرلەمەسى كەزەڭ كەزەڭمەن 10 پايىزعا دەيىن كوبەيمەك؛
قۇنى 450 ميلليون تەڭگەدەن اساتىن جىلجىمايتىن مۇلىك يەلەرى ۇلعايتىلعان سالىق تولەيدى؛
جىلدىق تابىسى 33,4 ميلليون تەڭگەدەن اساتىن ازاماتتار تابىسىنىڭ 15 پايىزىن سالىققا تولەۋى مۇمكىن؛
سالىق ەسەبىن تاپسىراتىندار سانى 30 پايىزعا قىسقارماق.
ايتا كەتەيىك، پرەمەر- مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ بۇگىن ۇكىمەتتە وتكەن باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا كەلەر جىلى قابىلداناتىن سالىق كودەكسى مەن ق ق س كوتەرۋگە ايتىلعان سىني پىكىرلەرگە جاۋاپ بەردى.
