تارتىپ ءمىندىڭ ات جالىن. اتقا مىنگىزۋ ءداستۇرى
استانا. KAZINFORM - مادەنيەت جانە ۇلتتىق سالت-ءداستۇر كۇنىنە وراي Kazinform اگەنتتىگى نازارلارىڭىزعا ۇلتىمىزدىڭ تال بەسىكتەن جەر بەسىككە دەيىنگى عۇمىرىنداعى ماڭىزدى سالت-داستۇرلەرىن ۇسىنادى.
اتقا مىنگىزۋ
بالانى تۇڭعىش اتقا مىنگىزۋ - قازاق ءتالىم-تاربيەسىندەگى مان-ماعىناسى تەرەڭ، تاربيەلىك قۋاتى كۇشتى سالتتارىنىڭ ءبىرى. بالانى اتقا مىنگىزۋدەن بۇرىن ار وتباسى الدىن الا بالالارىنا اشاماي، كىشكەنە ەر-تۇرمان ازىرلەتىپ، مىنەتىن تاي-قۇناندارىن جۋاسىتىپ، بالاسى ءوز تىزگىنىن ءوزى الىپ جۇرەتىندەي بولعاندا، ءساتتى ءبىر كۇنى ەل- جۇرت، باۋىر-تۋىستارىن شاقىرىپ، «اشاماي تويىن» جاساپ اتقا مىنگىزەدى. مۇندا كوپتى كورىپ، كوپ جورتقان قاريالاردىڭ ءبىرى بالانى: «ءاۋىپ، ءبىسمىللا!» دەپ قوس قولمەن كوتەرىپ اتقا مىنگىزىپ: - مىنە، بۇگىن ازامات بوپ اتقا قوندىڭ، ءومىر جولىڭ اشىق بولسىن، دۇشپانىڭ قاشىق بولسىن! شۋ، جانۋار! - دەپ بالا مىنگەن اتتى جۇرگىزىپ جىبەرەدى. بالانىڭ اتىنىڭ باسىن ۇستاپ تۇرعان ەرەسەك ەكى ادام:
- تارتىپ ءمىندىڭ ات جالىن،
ءساتتى بولسىن شاپقانىڭ.
ءتاتتى بولسىن تاتقانىڭ،
دۇبىرلەتىپ دالاڭدى،
باق-داۋلەتتىڭ تاپ ءبارىن! - دەپ ەكى جاعىنان دەمەپ اتتى جەتەلەي جونەلەدى.
بۇل بالانىڭ العاش رەت ات جالىن تارتىپ ءمىنۋى، ومىرگە ءبىر ازامات رەتىندە تۇڭعىش قادام باسۋى بولىپ ەسەپتەلەدى. بالا العاش اتقا مىنگەندە جىعىلماۋ كەرەك. قازاق حالقى: «العاش ات جالىن تارتىپ مىنگەننەن باستاپ...» دەپ تۇڭعىش اتقا مىنگەن كۇندى ءومىر ساپارىنا بالايدى. ەرتەدە قازاق حالقى ات - ادامنىڭ قاناتى، سەرىگى دەپ ءبىلىپ، اتتى قۋسا جەتەتىن، قاشسا قۇتىلاتىن باستى كولىگىنە بالاعان. بالانى اتقا مىنگىزۋ ارقىلى ولاردا «ازامات بولدىم، ەل قاجەتىنە جارايتىن شاعىم تايادى» دەيتىن جاۋاپكەرلىك سەزىمىن تۋدىرىپ، ەرلىككە، ەپتىلىككە باۋليدى.
ماتەريال ايىپ ءنۇسىپوقاس ۇلىنىڭ «تال بەسىكتەن جەر بەسىككە دەيىن» اتتى كىنابىنا نەگىزدەلىپ دايىندالدى.
اۆتور ريزابەك نۇسىپبەك ۇلى
