تالاسبەك اسەمقۇلوۆ اۋدارعان «درينا كوپىرى» رومانى وقىرمانعا وي سالاتىن شىعارما - ىرىسبەك دابەي
استانا. قازاقپارات - جاقىندا الەمگە ايگىلى سەرب جازۋشىسى، نوبەل سىيلىعىنىڭ يەگەرى يۆو اندريچتىڭ «درينا كوپىرى» رومانىنىڭ قازاقشا اۋدارماسى جارىق كوردى. اتاقتى شىعارمانى قازاقتىڭ كورنەكتى قالامگەرى مارقۇم تالاسبەك اسەمقۇلوۆ اۋدارعان ەكەن.
ءساۋىر ايىنىڭ 20- كۇنى Steppe&world باسپاسى استانادا ءوتىپ جاتقان ەۋرازيا حالىقارالىق كىتاپ كورمە-جارمەڭكەسى اياسىندا وسى كىتاپتى وقىرمانعا تانىستىرماق. وسىعان وراي، ءبىز تالاسبەك اسەمقۇلوۆتىڭ جارى، جازۋشى، ميفولوگ، فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى زيرا ناۋرىزباي مەن Steppe&world باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى ىرىسبەك دابەيدى اڭگىمەگە تارتقان ەدىك..
زيرا ناۋرىزباي: «تالتۇس» «درينا كوپىرىنەن» باستاۋ الادى
- تالاسبەك اعا «درينا كوپىرىن» قاي جىلدارى اۋدارا باستادى، جۇمىس قانشا ۋاقىتقا سوزىلدى؟
- تالاسبەك بۇل روماندى 2000-جىلداردىڭ باسىندا اۋداردى. ناقتى قانشا ۋاقىت وتىرعانى ەسىمدە جوق، ايتەۋىر «درينا كوپىرىن» اۋدارىپ بىتكەن سوڭ، «تالتۇس» رومانىن جازۋعا كىرىسكەنىن بىلەمىن. وسى شىعارماداعى كەيبىر تاقىرىپتار مەن بەينەلەر «تالتۇستىڭ» ستيلىنە اسەر ەتتى. دەمەك، ونداعى كەيبىر دەتالدار يۆو اندريچتىڭ ءبىز ءسوز ەتىپ شىعارماسىنان باستاۋ الادى دەپ ايتۋعا بولادى.
- اۋدارىپ جۇرگەن كەزىندە سىزگە قانداي دا ءبىر اسەرىن ايتاتىن با ەدى؟
- ول وتە اسەرشىل، تىم سەزىمتال كىسى ەدى عوي. اۋدارىپ جاتىپ بىردە قۋانىپ، بىردە مۇڭايىپ، كەيدە ءماز بوپ، كەيدە قينالىپ وتىراتىن. «درينا كوپىرىندە» وقىساڭ جانىڭ تۇرشىگەتىن كورىنىستەر بار. ماسەلەن، جازالاۋ تۇرلەرىن الايىق. جەندەت ءبىر كەيىپكەردى قاداعا وتىرعىزادى. ياعني، ابدەن قىرناپ-جونىپ، ۇشىنا جىڭىشكە ىستىك ورناتىلعان قادانى الگى كەيىپكەردىڭ قۇيرىعىنان كىرگىزىپ، ىشكى اعزالارىنا، وكپە مەن جۇرەگىنە زاقىم كەلتىرمەي، جاۋىرىنىنىڭ ۇستىنەن شىعارادى. ىشكى قۇرىلىسىنا زاقىم كەلتىرمەيتىن سەبەبى، ادام ۇزاعىراق اۋىر ازاپ تارتسىن، بىردەن ءولىپ كەتپەسىن دەيدى. جانە سولاي بولادى دا. يۆو اندريچ ءبارىن تاپتىشتەپ جازعان. تالاسبەك وسىنداي ەپيزودتاردى اۋدارىپ جاتقاندا شىن قينالدى.
بۇدان بولەك، اۆتوردىڭ ستيلى قيىن، سويلەمدەرى دە كۇردەلى. ونى اۆتوردىڭ ستيلىنەن اۋىتقىماي قازاقى قالىپقا كەلتىرۋ دە وڭاي ءىس ەمەس. تالاس ونداي كەزدە: «ستيلى قيىن، قينالىپ كەتتىم. ءبىراق كەرەمەت جازۋشى ەكەن، اۋدارعان سايىن جازۋشى رەتىندە ءوسىپ جاتقانىمدى سەزىپ وتىرامىن»، - دەپ ريزا بولاتىن.
- مۇنداي شىعارمانى اۋدارۋ ءۇشىن دە ءبىراز دايىندالعان شىعار؟
- تالاسبەك وسمان يمپەرياسىنىڭ ادەبي ءتىلىن وتە جاقسى بىلگەن، وقىعان، اۋدارعان، كاسىبي دەڭگەيدە مەڭگەرگەن كىسى عوي. جالپى تۇرىكتەردىڭ، وسمان يمپەرياسىنىڭ تاريحىنا، مادەنيەتىنە جەتىك ەدى. سول سەبەپتى دە «درينا كوپىرىن» قىزىعا اۋدارعان شىعار دەپ ويلايمىن. ورايى كەلگەندە ءبىر قىزىق اڭگىمە ايتىپ بەرەيىن.
ءبىز تۇركياعا العاش رەت 2007 -جىلى باردىق. انتالياداعى قوناق ۇيگە جايعاستىق. قوناق ءۇي قاسىمىزعا گيد قوسىپ بەردى. بىردە الگى گيدىمىز نە اكەلەيىن دەپ سۇرادى. ول كەزدە، قازىرگىدەي ەمەس، ينتەرنەتتە مۋزىكا از. تالاس: «تۇرىكتىڭ ەسكى مۋزىكالارى بار ديسك تاۋىپ بەرسەڭىز، سونى ساتىپ الامىن»، - دەدى. گيد: «توقسانىنشى جىلعى اندەردى مە، الدە سەكسەنىنشى جىلعى ءان-كۇيلەردى تىڭدايسىز با، قالاعانىڭىزدى اكەلىپ بەرەمىن»، - دەپ جىلمىڭ ەتە قالدى. مۇنى ەستىگەن تالاس ماعان قاراپ كۇلىپ جىبەردى دە: «تۇرىكتىڭ ون سەگىزىنشى عاسىرعا دەيىنگى مۋزىكاسى كەرەك، ون توعىز- جيىرماسىنشى عاسىرداعى ءان-كۇيلەرىن ونسىز دا بىلەم، تىڭداپ ءجۇرمىن»، - دەدى.
ول سول سەكىلدى تۇرىككە بودان بولعان بالقان حالىقتارىنىڭ دا تاريحىن، مادەنيەتىن، مۋزىكاسىن، اۋىز ادەبيەتىن وتە جاقسى ءبىلدى. بالقانداعى زاكوپانە دەگەن جەردە ۇلتتىق ءان-كۇيلەردىڭ فەستيۆالى وتەدى ەكەن. تالاسبەك سونىڭ كاسسەتاسىن ايتەۋىر تاۋىپ الىپ، ءبىر اي بويى تىڭداپ ءجۇردى. كەيىن ءار كومپوزيتسيانىڭ يىرىمدەرىن جەكە-جەكە تالداپ وتىراتىن. مىناۋ تۇرىك مۋزىكاسىنان ءسىڭىپ كەتكەن، ول وسىنداي ماعىنا بەرەدى؛ مىناۋ حريستيان شىركەۋىنىڭ مۋزىكاسىنان سىڭگەن، ول مىناداي ماعىنا بەرەدى دەپ تارقاتاتىن. اۋىز ادەبيەتتەرىن دە سولاي تالدايتىن. وسىلاي «درينا كوپىرىن» ماعىناسىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ءبىر راحاتتانىپ اۋدارعان ەدى جارىقتىق.
- وقىرمانعا «درينا كوپىرىنىڭ» مازمۇنىن قىسقاشا ايتا كەتسەڭىز...
- وسمان يمپەرياسى ءوزى باعىندىرعان حريستيان حالىقتارىنان قانجەرەگە ۇل بالا الاتىن بولعان. جالپاق تىلمەن ايتقاندا، سوعىستا ءجۇز مىڭ تۇرىك اسكەرى قازا تاپسا، 7 جاستان 15 جاسقا دەيىنگى ءجۇز مىڭ سەرب، بولگار بالالارىن اكەتەدى ەكەن. كەيىن ولاردى ارنايى دايىنداپ، تاربيەلەپ، جاڭا شەرىك، ياعني اسكەر قىلادى. ونى يانىچار دەيدى. سونداي يانىچارلاردىڭ كەيبىرى ءوسىپ، يمپەريانى دا باسقارعان عوي.
مەحمەت سوكولوۆيچ دەگەن سەرب بالاسى دا قانجەرەگە الىنعان. ول كەيىن وسمان يمپەرياسىنىڭ ءۋازىرى بولدى. سول مەحمەت- پاشا تۋعان ەلىنە ەستەلىك بولسىن دەپ ۆىشەگراد قالاسى ماڭىنان (قازىرگى سەربيا مەن بوسنيانىڭ شەكاراسىندا) اعىپ جاتقان درينا وزەنىنە كوپىر سالعىزادى. رومان سول كوپىردىڭ قۇرىلىسىنان باستالىپ، ۆىشەگرادتىڭ، وسمان يمپەرياسىنا بودان بولعان ەلدىڭ ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا دەيىنگى ءتورت عاسىرلىق تاريحىن وسى كوپىردىڭ تاريحى ارقىلى كورسەتەدى.
- ءوزىڭىز «درينا كوپىرىن» وقىعاندا قانداي اسەر الدىڭىز؟ شىعارما نەسىمەن قۇندى، وقىرمانعا نە بەرەدى؟
- تالاسبەك اۋدارىپ جاتقاندا، مەن «درينا كوپىرىنىڭ» ءار بەتىن وقىپ وتىردىم. ارا-اراسىندا ورىسشاسىنا دا كوز جۇگىرتىپ شىعام. تالاس ەكەۋىمىز تالاي رەت تالدادىق قوي... كەشە عانا «Steppe&world» باسپاسى باسۋعا دايىنداپ جاتقان كەزدە دە تاعى ءبىر وقىدىم. سوندا مۇنى اۋدارۋ قانداي اۋىر جۇمىس بولعانىن ءتۇسىندىم. ويتكەنى شىعارمانىڭ، اسىرەسە، ءبىرىنشى جارتىسىنداعى سويلەمدەر وتە كۇردەلى قۇرالعان، جاي سويلەم جوق دەۋگە بولادى. سونى تالاسبەك قازاقى قالىپقا كەلتىرەمىن دەپ قالاي قينالعانىن سەزىنگەندەي بولدىم. ءتىل بايلىعىن، نەبىر ورالىمدارىن بىلاي قويعاندا، كونە تۇرىك تىلىندەگى سوزدەردى (ماحمۇد قاشقاريدىڭ «ديۋاني لۇعات ات-تۇرك» ەڭبەگىندەگى سوزدەردى) قالاي ۇتىمدى پايدالانعانىنا، يۆو اندريچتىڭ سينتاكسيسىن، بەينەلەرىن، سەزىمدەرىن قالاي ءدوپ بەرە العانىنا اۋدارماشى رەتىندە تاڭعالدىم. بۇل ەندى كاسىبي تۇرعىدان قاراعان كەزدەگى اسەرىم عوي.
ال وقىرمان رەتىندە... «درينا كوپىرىندە» سەربتەردىڭ يمپەرياعا قارسى بۇلىك شىعاراتىن وقيعاسى بار. كەيىن سول بۇلىكشىلەردى سۇمدىق ازاپتايدى. مىنە، وسى ءبىر تۇسىندا كەشەگى قاڭتار وقيعاسى امالسىز ەسكە تۇسەدى. ءساۋىر ايىنان باستاپ ەلىمىزدىڭ بىرنەشە ءوڭىرىن سۋ الا باستادى عوي، روماندا دا سونداي وقيعا بار. ۆىشەگرادتى توپان سۋ باسىپ، حالقى ءبىراز ابىگەرگە تۇسەدى. بۇل دا كەرەمەت سۋرەتتەلگەن. ياعني، وقىپ وتىرىپ اسەرلەنگەنىڭ ءوز الدىنا، ەلىمىزدە بولىپ جاتقان وقيعالار ەسىڭە تۇسە بەرەدى. قىزىعى، اۆتور وسىنىڭ بارىنە تاريح بيىگىنەن قارايدى. سولاي مەنى بەينە ءبىر جۇباتقانداي بولادى. ءارى كىتاپ وقىپ، ءارى مەديتاتسيا جاساپ جاتقانداي كۇي كەشتىم.
ىرىسبەك دابەي: «درينا كوپىرى» - وتكىنشى ءومىر، بايانسىز دۇنيەنى ەمەكسىتەدى...»
- ىرىسبەك اعا، «درينا كوپىرى» قانداي شىعارما ەكەن، نەندەي تاقىرىپتاردى قوزعايدى؟ رومان تاقىرىبىنا اينالعان كوپىردىڭ سيمۆوليكالىق ءمانى نە؟
- تالاسبەك اسەمقۇلوۆ مارقۇم اۋدارعان يۆو اندريچتىڭ «درينا كوپىرى» رومانىن قاراپايىم وقىرمان بولسىن، جازىپ-سىزىپ جۇرگەن، جازىپ-سىزۋعا اۋەسى بار جانداردىڭ قايسىسى وقىسا دا ەش وكىنبەيدى، وقىرمانعا بەرەرى كوپ شىعارما دەپ ايتار ەدىم.
ونىڭ، ەندى، قاۋزاعان تاقىرىبى - سان قيلى، سان تاراۋ. وسمان يمپەرياسىنىڭ ءداۋىرى ءجۇرىپ تۇرعان كەزەڭدە، XVI عاسىردىڭ باسىندا سەرب بالاسى مەحمەت پاشا تۇرىك اسكەرىنە الىنىپ، يمپەرياعا قىزمەت ەتەدى. كەيىن ونىڭ دارەجەسى ءوسىپ، ءۋازىر بولادى. سول كەزدە ول تۋعان جەرىنە، ۆىشەگرادتاعى درينا وزەنىنە تاس كوپىر سالۋدى قولعا الادى. «درينا كوپىرى» رومانى وسى كەزەڭنەن باستاپ، XX عاسىردىڭ باسىنا دەيىنگى ءتورت عاسىرعا جۋىق ۋاقىتتى باياندايدى.
كوپىر - رومانداعى سيۋجەتتەردى بايلانىستىراتىن التىن ارقاۋ. روماندا اۆتور ءوڭىر تاريحىنداعى ناقتى وقيعالاردى عانا ەمەس، ۆىشەگراد پەن بۇكىل بالقان تۇبەگىندە قالىپتاسقان كوپۇلتتى قاۋىمداستىقتىڭ ءومىرى مەن ادەت-عۇرپىن بوياماسىز سۋرەتتەيدى. اڭىز بەن ميفتى شىنايى ومىرمەن شەبەر قيۋلاستىرادى. ونىڭ سيمۆولدىق ءمانى تۋرالى قىسقاشا ايتار بولساق، كوپىر - ءارتۇرلى مادەنيەتتەردى، سەنىمدەردى، داستۇرلەر مەن وركەنيەتتەردى، شىعىس پەن باتىستى جالعاعان نەمەسە ەكىگە بولگەن كەزەڭدەردىڭ ءتىلسىز كۋاگەرى. سونداي-اق، مىزعىماس كوپىر - وتكىنشى ءومىر، بايانسىز دۇنيەنى ەمەكسىتەدى.
- زيرا اپايىمىز مارقۇم تالاسبەك اعامىزدىڭ وسى شىعارمانى اۋدارىپ جاتقاندا ەرەكشە تولقىعانىن، قينالعانىن، قۋانعانىن دا ايتتى. وزىڭىزگە روماننىڭ قاي تۇستارى ەرەكشە اسەر ەتتى؟ ماتىندەگى نازىك يىرىمدەردى اڭگىمەلەپ بەرىڭىزشى... ايرىقشا ۇناعان دەتالدار دا بولعان شىعار؟
- روماننىڭ وقىرمانعا وي سالار، تەبىرەنتپەي قويمايتىن جانە توبە قۇيقاڭدى شىمىر ەتكىزەر تۇستارى بارشىلىق. ايگىلى قۇرىلىس باستالعاندا «كوپىرگە تىرىدەي قالاپ جىبەرىپتى» دەگەن اڭىز، الىپقاشپا اڭگىمەمەن جۇرتتىڭ زارە-قۇتىن ۇشىراتىن اعالى-قارىنداس - ستويا مەن وستويا جايىنداعى سيۋجەت، ولاردىڭ جارىمجان شەشەسىنىڭ سىزداعان ومىراۋىن ۇستاپ، نارەستەلەرىن ىزدەيتىن اۋىر ءحالى قابىرعاڭدى قايىستىرادى. كوپىر قۇرىلىسىنا جاۋاپتى ءۋازىردىڭ وكىلەتتى ادامى ءابيت- اعانىڭ قاناۋشى، قاتىگەز، جاۋىزدىعى، ادامدى تىرىدەي قاداعا قاداپ ازاپتاپ ولتىرەتىن زۇلىمدىعى جانىڭدى تۇرشىكتىرەدى.
ءار تاراۋىندا ءارتۇرلى وقيعا ايتىلاتىن، ءبىراق ءبىر-بىرىمەن قاتىستى سيۋجەتتەردەگى جازۋشىنىڭ وبراز سومداۋى تاڭعالدىرادى. ماسەلەن، باي ساۋداگەر ابداقتىڭ تاكاپپار دا سۇلۋ قىزى - فاتا، ىسكەر دە سۇلۋ، كاسىپكەر ەۆرەي ايەل - لوتيكا، تاس جەتىم، اۋمەسىر شورقان وبرازى، باسقا دا كەيىپكەرلەردىڭ بولمىس- ءبىتىم، مىنەزىن اۆتور اسا نانىمدى، ايشىقتى كورسەتەدى. وسى كەيىپكەرلەرگە بايلانىستى ءارتۇرلى وقيعالار - ماحاببات پەن عاداۋات، ىزگىلىك پەن زۇلىمدىق، جەڭىس پەن جەڭىلىس باياندالادى. ونىڭ ءبارى وقىرمانعا اسەر ەتپەي قويمايتىن دۇنيەلەر.
- يۆو اندريچتىڭ ءومىر جولىنا توقتالىپ وتسەڭىز دە ارتىق بولماس، نە دەگەنمەن اۆتوردىڭ باستان كەشكەنى ونىڭ شىعارماشىلىعىنا اسەر ەتپەي قويمايدى عوي...
- يۆو اندريچتىڭ ءوزى دە سول كەزدەگى ساياسي جاعدايعا بايلانىستى (ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ الدى- ارتىندا) بەلسەندى، ديسسيدەنت بولعان قالامگەر. 1914-جىلى 28-ماۋسىمدا سارايەۆو قالاسىندا اۆسترو-ۆەنگريا تاعىنىڭ مۇراگەرى فرانس فەرديناند پەن ونىڭ زايىبىنا قاستاندىق جاسالادى. قاستاندىق جاساۋشىلار رەتىندە سەربتىڭ ۇلتشىل جاستارى قۋعىنعا ۇشىراپ، تۇتقىنعا تۇسەدى. يۆو اندريچ تە ۇستالىپ، ءبىراز جىلىن اباقتىدا وتكىزەدى.
ەندى جازۋشىنىڭ تۋعاننان قايتىس بولعانعا دەيىنگى ءومىربايانىن قىسقاشا ايتا كەتسەك، بىلاي: يۆو اندريچ (1892-1975) - قازىرگى بوسنيا مەن گەرتسەگوۆينادا دۇنيەگە كەلگەن يۋگوسلاۆيالىق جازۋشى جانە ديپلومات. ادەبيەت سالاسى بويىنشا نوبەل سىيلىعىن العان جالعىز يۋگوسلاۆيالىق. اندريچتىڭ بالالىق شاعى ۆىشەگرادتا وتكەن. مەكتەپتى دە سوندا بىتىرگەن. 1903-جىلى سارايەۆو گيمنازياسىنا تۇسكەن. اندريچ ورتا مەكتەپتە وقىپ جۇرگەندە-اق قولىنا قالام العان. ولەڭدەرى، وچەركتەرى، شولۋلار مەن اۋدارمالارى سول كەزدە گازەت-جۋرنالداردا جاريالانا باستاعان.
ول گيمنازيا وقىپ جۇرگەندە وڭتۇستىك سلاۆيان حالىقتارىنىڭ اۆستريا-ۆەنگريا يمپەرياسىنىڭ ىقپالىنان ارىلۋىن قولداعان. 1914-جىلى ماۋسىمدا اندريچ «يۋگوسلاۆيا ۇلتشىلى» رەتىندە قامالادى. 1915-جىلدىڭ ناۋرىزىنا دەيىن شيبەنيك تۇرمەسىندە، سودان كەيىن ماريبورسكىدە بولعان.
1912-جىلى اندريچ زاگرەبتەگى كورول ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلوسوفيا فاكۋلتەتىنە وقۋعا تۇسەدى. كەيىن ۆەنادا، كراكوۆتا جانە گراتستا وقيدى. ول 1924-جىلى گراتس ۋنيۆەرسيتەتىندە دوكتورلىق ديسسەرتاتسياسىن قورعاعان. اندريچ ديپلومات رەتىندە 1920-جىلى ۆاتيكانداعى ەلشىلىكتە، سودان كەيىن بۋحارەست، تريەست جانە گراتستاعى كونسۋلدىقتارىندا قىزمەت ەتكەن. 1927-جىلى مارسەل مەن پاريجدەگى كونسۋلدىقتاردا، كەيىن مادريدتە جۇمىس ىستەيدى. 1930-جىلدان 1933-جىلعا دەيىن جەنيەۆاداعى ۇلتتار ليگاسى جانىنداعى يۋگوسلاۆيا كورولدىگىنىڭ تۇراقتى دەلەگاتسياسىنىڭ حاتشىسى، كەيىن يۋگوسلاۆيا ۇكىمەتىنىڭ توتەنشە وكىلى رەتىندە بەرلينگە بارادى.
ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە باسشىلىقپەن كەلىسە الماۋىنا بايلانىستى (بۇل كەزدە گەرمانيا ءوز ەلىنە باسىپ كىرگەن) اندريچ وتستاۆكاعا كەتىپ، بەلگرادقا ورالادى. 1961-جىلى ول ادەبيەت سالاسى بويىنشا نوبەل سىيلىعىن الادى. جازۋشى 1975-جىلى 82 جاسىندا بەلگرادتا قايتىس بولعان.
- «درينا كوپىرىنىڭ» سيۋجەتى قىم-قيعاش، كەيىپكەرلەرى دە كۇردەلى، ءمان-ماعىناسى دا تەرەڭ. مۇنداي شىعارمانى اۋدارعان بىلاي تۇرىپتى، رەداكسيالاۋ دا وڭايعا تۇسپەيتىنى بەلگىلى. جالپى وسىنداي كەڭ تىنىستى شىعارمالاردى ءتارجىمالاعاندا، رەداكسيالاعاندا نە نارسەلەرگە كوبىرەك ءمان بەرگەن ءجون؟ وسى رەتتە تاعى ءبىر سۇراقتىڭ قۇلاعى قىلتيادى: بۇرىنعى اۋدارمامەن سالىستىرا قاراساق، بۇگىنگى اۋدارمانىڭ (اۋدارماشىنىڭ) ارتىقشىلىعى نەدە، كەمشىلىگى قايسى؟
- نوبەل سىيلىعىن العان جازۋشىلاردىڭ كەز كەلگەنىنىڭ ءماتىنى قيىن. ولاي بولۋى دا زاڭدىلىق. سول سەكىلدى يۆو اندريچتىڭ بۇل رومانىن دا سىدىرتىپ وقي سالمايسىز. وقىپ وتىرىپ كىدىرىپ، باسىنان قايتا باستايتىن ابزاتستار كوپ. اۋدارماشى دا، رەداكتور دا كوڭىل بولەتىن ەڭ باستى نارسە - ءتۇپنۇسقادان اۋىتقىماۋ عوي. تالاسبەك مارقۇم ەكى تىلگە دە (قازاق- ورىس) اسا جەتتىك، وسى ەكى ەرەكشەلىگى دە اۋدارماسىندا بايقالادى. اسكەري اتاۋلار، ءتۇرلى سالىقتارعا بايلانىستى كونە سوزدەردى (ماسەلەن، ادام سالىعىن «قانجەرە» دەپ الادى، ت. ب) قولدانادى. جانە ول سوزدەر جىگىن تاۋىپ، جاپ-جاتىق بوپ جاتا قالادى. بۇرىنعى اۋدارماشىلار مەن قازىرگە اۋدارماشىلاردىڭ پارقى دا وسى جەردە دەپ ويلايمىن. سوزدىك قورى كوپ ادامنىڭ (جازۋشىنىڭ، اۋدارماشىنىڭ) اۋدارماسى قالاي جامان بولسىن؟ ..
سۇقباتتاسقان - اسىلان قۋانىش ۇلى
https://adebiportal.kz/kz
