تالاپ ءھام تالاق: مەشىتتە زاڭدى نەكە كۋالىگى قانشالىقتى قاتاڭ سۇرالادى

استانا. KAZINFORM - سوڭعى ۋاقىتتا قوعامدا نەكەگە قاتىستى ۋ-شۋ كوبەيىپ كەتتى. ماحرعا قىمبات كولىك سۇراعان قالىڭدىقتار ءبىر تاڭقالدىرسا، زاڭدى نەكەگە تۇرماي، مۇسىلماندىق جولمەن 3-4 ايەل العان ەركەكتەرگە قاتىستى پىكىرتالاس تاعى بار.

«بىرەۋدىڭ جەكە ومىرىندە شارۋاڭ قانشا؟» دەسەڭىز دە، وتباسىنىڭ ويراندالۋىنا، تۇرمىستىق زورلىق- زومبىلىقتىڭ بەلەڭ الۋىنا، جالعىزباستى انالاردىڭ كوبەيۋىنە ءارى ءسۋيتسيدتىڭ جيىلەۋىنە كەرى اسەرىن تيگىزىپ جاتقانىن مويىنداۋىمىز قاجەت.

ءيا، مۇسىلماندىق نەكە ارقىلى شاڭىراق كوتەرۋدىڭ زاردابىن نازىك جاندىلار تارتىپ وتىرعانىن كورىپ ءجۇرمىز. اسىرەسە، ماحابباتقا باسى اينالعان جاس قىزدار سۇيىكتىسىنىڭ باسقا ايەلى، بالالارى بار ەكەنىن كەيىن ءبىلىپ، وپىق جەپ جاتادى. بۇل رەتتە، قوعامدا مەشىتتە نەكە قيعان يمام زاڭدى نەكەنى دالەلدەيتىن قۇجاتتى قاتاڭ تالاپ ەتۋ كەرەك دەگەن پىكىرلەر ايتىلىپ ءجۇر.

وسى ساۋالدى قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى باسشىلىعىنا جولداعان ەدىك. ق م د ب شاريعات جانە ءپاتۋا ءبولىمىنىڭ مامانى ەلبەك تاسبولات ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، ءمۇفتيات قابىلداعان ەرەجەگە سايكەس، وتاۋ قۇرىپ جاتقان جۇبايلاردان ا ح ا ت- تا تىركەلگەنى تۋرالى كۋالىك نەمەسە ءوتىنىش بەرگەنىن راستايتىن انىقتاما تالاپ ەتىلەدى.

«ەرەجەنى قابىلداۋداعى ماقسات - ەركەكتىڭ دە، ايەلدىڭ دە وتباسىن قۇرۋداعى جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ. كەي جاعدايدا ءدىندى ۇستانعان ازاماتتار ۇيلەنىپ الىپ، كەيىن «تالاق» ايتىپ، اجىراسۋ فاكتىلەرى كەزدەسىپ جاتادى. ەرەجە وسىنداي جاعىمسىز جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن دە قابىلدانىپ وتىر»، - دەيدى ول.

جاسىراتىنى جوق، تۇرعىندار كەيبىر يمامداردىڭ بۇل ەرەجەنى قاتاڭ ۇستانبايتىنىنا قاپالى. اۋىلدىق جەرلەردە مەشىتكە مارە-سارە بولىپ كىرگەن جۇبايلاردان زاڭدى نەكەنىڭ سۇرالاتىنىنا كۇمان بار. قالالىق مەشىتتەردىڭ وزىندە دە جاعداي ءماز ەمەس. الىسقا بارماي-اق، قۋاندىق بيشىمبايەۆ پەن مارقۇم سالتانات نۇكەنوۆانىڭ زاڭدى نەكەگە تۇرماي، مۇسىلماندىق نەكە ارقىلى تاعدىر جاراستىرعانى بەلگىلى. سوندا كەيبىر يمامدار كونۆەرتكە قوماقتى قاراجات سالاتىن باي-باعلانداردان زاڭدى نەكەنى تالاپ ەتپەي، نەكەسىن قيا بەرە مە؟

جۋىردا الماتىدا ادام قۇقىقتارى مەن زاڭدىلىقتى ساقتاۋ جونىندەگى حالىقارالىق ۇيىمنىڭ قازاقستان بيۋروسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «شاريعات بويىنشا نەكە جانە توقال الۋ - ايەلدەر قۇقىعىن بۇزۋ» تاقىرىبىندا باسپا ءسوز ءماسليحاتى ءوتتى. بەلسەندىلەردىڭ ايتۋىنشا، ق م د ب قارايتىن مەشىت يمامدارى بەرگەن نەكە قاعازىنىڭ زاڭدى كۇشى جوق. سايكەسىنشە، زاڭسىز كوپ ايەل الۋ فاكتىلەرى تىيىلماي تۇر. ونىڭ زاردابى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.

مۇسىلماندىق نەكە تۋرالى ساۋالىمىزدى ق ر ادىلەت مينيسترلىگىنە دە جولداپ كوردىك.

«زايىرلى مەملەكەت - ءدىن مەملەكەتتىك بيلىكتەن بولىنەتىن جانە ءدىني نورمالار ەمەس، ازاماتتىق نورمالار نەگىزىندە رەتتەلەتىن قۇرىلىمى بار مەملەكەت، سوندىقتان ءدىني داستۇرلەر بويىنشا جاسالعان نەكە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعىندا تانىلمايدى. «نەكە (ەرلى- زايىپتىلىق) جانە وتباسى» كودەكسىنىڭ 2-بابىنا سايكەس تەك مەملەكەتتىك ورگاندار قيعان نەكە (ەرلى- زايىپتىلىق) عانا تانىلادى. ءدىني جورالار مەن راسىمدەر بويىنشا قيىلعان نەكە (ەرلى- زايىپتىلىق) تىركەۋشى ورگانداردا تىركەلگەن نەكەگە (ەرلى- زايىپتىلىققا) تەڭەستىرىلمەيدى جانە ءتيىستى قۇقىقتىق سالدارلار تۋدىرمايدى»، - دەلىنگەن مينيسترلىكتىڭ رەسمي جاۋابىندا.

كوپتەگەن جۇبايلار «مەشىتتە نەكە قيدىرساق بولدى، وتباسى اتانامىز» دەگەن سوقىر سەنىممەن ءجۇر. اينالىپ كەلگەندە بۇل ماسەلەدە «بيلىك» مەملەكەتتىڭ قولىندا ەمەس، زور جاۋاپكەرشىلىكتى يمامداردىڭ ارقالاپ وتىرعانىن كورىپ وتىرمىز. ەندەشە، زاڭدى نەكەنى كەرەك قىلماي، مۇسىلماندىق نەكەگە تۇرۋعا نيەتتەنگەن جۇبايلاردى ق م د ب وكىلدەرى مەشىتتىڭ كىرەبەرىسىنەن شىعارىپ سالعانى ءجون بولار...