تاشكەنتتە قازاقتان شىققان تۇڭعىش ايەل-دارىگەر گۇلسىم اسفەندياروۆانىڭ مەموريالدىق كەشەنى اشىلدى
تاشكەنت. KAZINFORM - قازاقتان شىققان تۇڭعىش جوعارى ءبىلىمدى ايەل-دارىگەر گۇلسىم اسفەندياروۆانىڭ جەرلەنگەن جەرى - تاشكەنتتە مەموريالدىق كەشەن اشىلىپ، قۇلپىتاسى جاڭارتىلدى، دەپ حابارلايدى Kazinform اگەنتتىگىنىڭ مەنشىكتى ءتىلشىسى.
گۇلسىم اسفەندياروۆا 1880 -جىلى قاراشا ايىندا شىمكەنتتە تۋعان. 1901-1908 -جىلدار ارالىعىندا سانكت- پەتەربۋرگتەگى ايەلدەر مەديتسينا ينستيتۋتىندا ءبىلىم العان.
عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، قازاق قىزى ورتالىق ازياداعى مەديتسينانىڭ دامۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوستى. اتاپ ايتقاندا، دارىگەرلەر مەن مەيىربەكەلەردى دايارلايتىن كۋرس اشتى، اۋرۋحانا جانە ەمحانالاردى قۇرۋعا ىقپال ەتتى.
سونىمەن قاتار ول 1900 -جىلداردىڭ باس كەزىندە ورتالىق ازيادا تۇڭعىش رەت كەسىر تىلىگى وتاسىن جاساپ، ايەلدەردى بوساندىرعان، تۇڭعىش جەكەمەنشىك پەرزەنتحانا اشقان ادام.
گۇلسىم اسفەندياروۆا بەلگىلى دارىگەر سانجار اسفەندياروۆتىڭ تۋعان اپكەسى. زەرتتەۋشىلەر اتاپ وتكەندەي، ولار قازاقستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن قۇرۋعا نەگىز بولعان ىلكىمدى جوبالار مەن باستامالاردى ازىرلەگەن.
بىرنەشە جىلعا دەيىن كوپشىلىككە قازاق قىزىنىڭ ماڭگىلىك تىنىش تاپقان مەكەنى بەيمالىم بولىپ كەلگەن ەدى. كەيىن اسفەندياروۆتار اۋلەتىن زەرتتەۋشىلەر جانە قايراتكەرلەردىڭ ەڭبەگىنە بەي- جاي قارامايتىن وزبەكستاندىقتاردىڭ كومەگىمەن گۇلسىمنىڭ تاشكەنت قالاسىنداعى بوتكين بەيىتىندە جەرلەنگەنى انىقتالدى.
وسى ۋاقىتتان باستاپ قازاقتان شىققان تۇڭعىش جوعارى ءبىلىمدى دارىگەر-ايەلدىڭ ءومىرى مەن ەڭبەگىن زەرتتەۋ باستالدى. بۇل رەتتە قازاقستاننىڭ وزبەكستانداعى ەلشىلىگى قولداۋ كورسەتىپ، وتاندىق عالىمدار كورشىلەس ەلدىڭ مۇراعاتتىنان گۇلسىم اسفەردياروۆا جايلى دەرەكتەردى جيناقتاي باستادى.
تيىسىنشە، ءدىني قىزمەتكەرلەرمەن كەڭەسە وتىرىپ، تۇلعانىڭ بەيتىن رەكونسترۋكسيالاۋ، مەموريالدىق كەشەن سالۋ ءىسى قولعا الىندى.
ءىس-شارانى وسى ايعا ورايلاستىرۋ تەگىن ەمەس. تاريحشىلاردىڭ زەرتتەۋىنە ساي، گۇلسىم اسفەردياروۆا قاراشادا تۋىپ، قاراشادا دۇنيە سالعان.
مەديتسينا قايراتكەرىن ەسكە الۋعا قازاقستان مەن وزبەكستاننىڭ عالىمدارى، ەلشىلىك پەن س. اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديتسينالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى.
اۋەلى گۇلسىم اسفەردياروۆانىڭ بەيىتىندە قۇران وقىلىپ، كەيىن قازاقستاننىڭ وزبەكستانداعى ەلشىلىگىندە عىلمي- تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىرىلدى.
ءىس-شارادا س. اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديتسينالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى مارات شورانوۆ ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆانىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن وقىپ بەردى.
«ورتالىق ازيادا مەديتسينانى دامىتىپ، بالالار مەن ايەلدەر دەنساۋلىعىن جاقساتۋعا گۇلسىم اسفەندياروۆانىڭ قوسقان ەڭبەگى ولشەۋسىز. اتاپ ايتقاندا، ول العاش بولىپ پەرزەنتحانا اشىپ، سول كەزەڭدەردە وزىق دەپ سانالعان مەديتسينالىق تاجىريبەلەردى ەنگىزدى. وسىنىڭ ارقاسىندا گ. اسفەندياروۆا كوپتەگەن ايەلگە ءۇمىت سىيلادى»، - دەلىنگەن ءمينيستردىڭ كونفەرەنسيا قاتىسۋشىلارىنا ارناعان حاتىندا.
تاريحشىلاردىڭ ايتۋىنشا، سانجار اسفەندياروۆتىڭ مەديتسينا ماماندىعىن تاڭداۋىنا، ونىڭ بىلىكتى دارىگەر بولىپ قالىپتاسۋىنا اپكەسى ىقپال ەتكەن.
«سانجار اسفەندياروۆ سانكت-پەتەربۋرگكە بارىپ، اسكەري ۋنيۆەرسيتەتكە وقۋعا ءتۇسۋدى جوسپارلايدى. كەيىن ول ماماندىق تاڭداۋ بويىنشا اپكەسىمەن اقىلداسىپ، ودان كەڭەس سۇرايدى. وسى رەتتە گۇلسىم اسفەندياروۆا ىنىسىنە بولاشاعىن اسكەري-دارىگەر ماماندىعىمەن بايلانىستىرۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتىپ، ونىڭ مەديتسينا مامانى اتانۋىنا سەبەپكەر بولادى»، - دەدى س. اسفەندياروۆ اتىنداعى قاز ۇ م ۋ رەكتورى مارات شورانوۆ.
بۇگىنگە دەيىن تابىلعان دەرەكتەرگە سايكەس، گ. اسفەندياروۆا اكۋشەرلەردى دايارلايتىن كۋرستار ۇيىمداستىرىپ، ونىڭ باعدارلاماسىن ازىرلەگەن.
«1919 -جىلى تاشكەنتتە اكۋشەر قىزداردى دايارلايتىن كۋرستار اشتى. ونىڭ باعدارلاماسىن ازىرلەپ شىقتى. ءوزى دە سول جەردە ءدارىس وقىپ، تاجىريبەسىمەن ءبولىستى»، - دەپ ءمالىم ەتتى تاريحشى الماس ءجۇنىسباي.
ەسكە الۋ ءىس-شاراسىنىڭ سوڭىندا تاشكەنت قالاسىندا اس بەرىلىپ، مارقۇمنىڭ رۋحىنا قۇران باعىشتالدى.
اۆتور
ءاليحان اسقار
