تابىسى ارتقان نە قارىزعا باتقان ۇلتتىق كومپانيالار قايسىسى
استانا. KAZINFORM - قارجى مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك مۇلىك جانە جەكەشەلەندىرۋ كوميتەتى Kazinform ءتىلشىسىنىڭ رەسمي ساۋالىنا وراي ەلىمىزدىڭ ەڭ تابىسى جوعارى جانە شىعىنى مول مەملەكەتتىك جانە كۆازيمەملەكەتتىك كومپانيالاردى اتادى.
الدىمەن تابىسى جوعارى كومپانيالارعا توقتالساق، ولاردىڭ قاتارىندا «س ق-فارماتسيا»، «قازاۆتوجول» ا ق، «پروبلەمالى كرەديتتەر قورى» ا ق، «جاسىل دامۋ» ا ق، قازارناۋلىەكسپورت، ەڭبەك رەسۋرستارىن دامىتۋ ورتالىعى، «قازاەروناۆيگاتسيا»، «بايتەرەك» حولدينگى جانە «سامۇرىق- قازىنا» ا ق-تى اتاۋعا بولادى.
1. «س ق-فارماتسيا»
تابىستى كومپانيالار كوشىن باستاعان «س ق-فورماتسيا» تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن كولەمى اياسىندا حالىقتىڭ دارىلىك زاتتارمەن قامتاماسىز ەتۋمەن جانە قازاقستاننىڭ فارماتسيەۆتيكا سالاسىنىڭ تۇراقتىلىعى مەن باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋمەن اينالىسادى. 2023 -جىلدىڭ قورىتىندىسىندا كومپانيا 424 ميلليارد تەڭگە تابىس تاپتى، ال تازا كىرىسى 11,54 ميلليارد تەڭگە.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەت دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، وسى جىلدىڭ 1-توقسانىندا «س ق-فارماتسيا» ج ش س قىزمەتىندەگى سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىنە سىرتقى تالداۋ جۇرگىزدى. تالداۋ ناتيجەلەرى س ق ف-دا حالىقتى دارىلىك زاتتارمەن جانە مەديتسينالىق بۇيىمدارمەن ۋاقىتىلى جانە ساپالى قامتاماسىز ەتۋ، فارماتسيەۆتيكا سالاسى مەن ونەركاسىپتى دامىتۋ جونىندەگى مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋعا كەدەرگى كەلتىرەتىن ەلەۋلى سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرى بار ەكەنىن كورسەتتى. وسىلايشا، ءدارى- دارمەكتەردى ساتىپ الۋ بويىنشا اۋكتسيونداردىڭ (2020-2023 -جىلدار كەزەڭىندە بارلىعى 1 241 لوت) جارتىسىنان كوبى باسەكەلەستىك ەمەس تاسىلمەن وتكەنى انىقتالدى.
وسى وقيعادان كەيىن ەركەن يساحان ۇلى جاقاتاي «س ق-فارماتسيا» ج ش س باسقارما ءتوراعاسى قىزمەتىنە تاعايىندالدى.
2. «قازاۆتوجول»
بۇل ۇلتتىق كومپانيا ەلىمىزدەگى اۆتوموبيل جولدارىن باسقاراتىن جالعىز وپەراتور سانالادى. وتكەن جىلى ونىڭ تابىسى 39,36 ميلليارد تەڭگە بولدى.
«قازاۆتوجول» ۇ ك» باسقارما ءتوراعاسى دارحان يماناشيەۆتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستانداعى جولداردىڭ 90 پايىزعا جۋىعى سىرتقى قارىز ەسەبىنەن سالىنىپ جاتىر. سەبەبى بيۋدجەت ەسەبىنەن جول سالۋعا قاراجات قاراستىرىلماعان. ال سىرتقى قارىزداردى قايتارۋدىڭ بىرنەشە جولى بار. ءبىرىنشىسى - كونسەسسيا ارقىلى، ياعني اقىلى جولداردان تۇسكەن قاراجات ەسەبىنەن وتەۋ. ەكىنشىسى - بيۋدجەتتەن جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرۋ ارقىلى قايتارۋ. ءۇشىنشىسى - رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت ەسەبىنەن.
3. «پروبلەمالى كرەديتتەر قورى» ا ق
اتالعان كومپانيا ەكىنشى دەڭگەيلى جانە بۇرىنعى بانكتەردىڭ اكتيۆتەرىن ساتىپ الۋ ارقىلى بانك سەكتورىن ساۋىقتىرۋمەن، سونىمەن قاتار ولاردى قايتا قۇرىلىمداۋ، قارىزداردى ءوندىرۋ جانە ساتۋ ارقىلى ەكونوميكاعا اكتيۆتەردى تارتۋمەن اينالىسادى. 2023 -جىلى اكتسيونەردىك قوعام تاۋارلار مەن قىزمەتتەردى ساتۋ ارقىلى 11,219 ميلليارد تەڭگە تابىس تاپتى.
4. «جاسىل دامۋ» ا ق
ۋتيلالىم بويىنشا وپەراتور كومپانيا وتكەن جىلى 28 ميلليارد تەڭگە تابىسقا شىقتى. كومپانيا ءونىم قالدىقتارىن كەشەندى باسقارۋدىڭ ءبىرىڭعاي جۇيەسىن قۇرۋعا جانە وسى قالدىقتاردى قايتالاما شيكىزات رەتىندە اينالىمعا تارتۋعا، بيزنەستىڭ كەڭىنەن قاتىسۋىمەن قوقىس وڭدەۋ سالاسىنىڭ ينفراقۇرىلىمدىق دامۋىنا جاردەمدەسىپ، «جاسىل» تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋدى جۇزەگە اسىرادى.
«جاسىل دامۋ» ا ق «ونەركاسىپتى دامىتۋ قورى» ا ق ارقىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا قالدىقتاردى جيناۋ، تاسىمالداۋ جانە قايتا وڭدەۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، قالدىقتاردى قايتا وڭدەۋ زاۋىتتارىن سالۋ، قورشاعان ورتانىڭ جاي- كۇيىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان، قالدىقتاردى باسقارۋدى جۇزەگە اسىراتىن ۇيىمداردىڭ ماتەريالدىق- تەحنيكالىق بازاسىن جەتىلدىرۋ جوبالارىنا 200 ميلليارد تەڭگە ءبولىپ وتىر. قارجىلاندىرۋ سىياقى مولشەرلەمەسى جىلدىق 3 پايىزدان اسپايتىن 3 جىلدان 15 جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە قايتارىمدى قارجى سانالادى.
5. قازاەروناۆيگاتسيا
2023 -جىلى كومپانيا تاۋارلار مەن قىزمەتتەردى ساتۋدان 150 ميلليارد تەڭگەگە كىرىس الدى، ال ءبىر جىلداعى پايدا 74 ميلليارد تەڭگە بولدى. كاسىپورىن قىزمەتىنىڭ نەگىزگى تۇرلەرىنە اۋە قوزعالىسىن ۇيىمداستىرۋ جانە وعان قىزمەت كورسەتۋ، ۇشۋ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ، راديوتەحنيكالىق قامتاماسىز ەتۋ مەن بايلانىستى پايدالانۋ، سونداي- اق قر اۋە كەڭىستىگىن پايدالانۋشىلارعا اەروناۆيگاتسيالىق جانە مەتەورولوگيالىق اقپارات بەرۋ كىرەدى.
5. «بايتەرەك» حولدينگى
«بايتەرەك» مەملەكەتتىك حولدينگىنىڭ جيىنتىق تابىسى 2023 -جىلى 421 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى، ال سالىق سالۋدان كەيىنگى پايدا 11,54 ميلليارد تەڭگە بولدى.
ايتا كەتەيىك، «بايتەرەك» ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگى» ا ق جانە Lesha Bank LLC «Bereke Bank» ا ق- نىڭ %100 اكتسيالارىن ساتۋ مامىلەسىنىڭ اياقتادى. مامىلەنى قازاقستاندىق رەتتەۋشىلەر بارلىق تۇرعىدان ماقۇلدادى. ونىڭ ىشىندە تامىز ايىندا قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى Lesha Bank-تىڭ بانكتىك حولدينگ مارتەبەسىن الۋىنا كەلىسىمىن جانە Bereke Bank^- ء^تى ساتىپ الۋعا رۇقساتىن بەردى.
6. ا ق
2023 -جىلى اكتسيونەرلىك قوعام 2,13 تريلليون تەڭگە تابىس تاپتى. كىرىستىڭ ارتۋىنا توپتىڭ مىناداي نەگىزگى وندىرىستىك كورسەتكىشتەرىنىڭ وڭ ناتيجەسى ىقپال ەتتى:
- ۋران ساتۋ كولەمى 18,1 مىڭ توننانى قۇرادى، بۇل 2022 -جىلعى كورسەتكىشتەن 10,4 پايىزعا ارتىق؛
- ق ت ج ۇ ك تەمىر جولى ارقىلى جۇك اينالىمىنىڭ كولەمى 262,4 ميلليارد توننا/شاقىرىمعا جەتتى، بۇل 2022 -جىلمەن سالىستىرعاندا 7 پايىزعا كوپ؛
- QazaqGaz تابيعي گاز ساتۋ كولەمىن 24,1 ميلليارد تەكشە مەترگە جەتكىزىپ، 2022 -جىلعى كورسەتكىشتەن 1,4 ميلليارد تەكشە مەترگە اسىپ ءتۇستى؛
- «قازمۇنايگاز» ۇ ك مۇناي جانە گاز كوندەنساتىن ءوندىرۋ كولەمى 23,5 ميلليون توننا دەڭگەيىندە بولدى، بۇل 2022 -جىلعى كورسەتكىشتەردەن 6,8 پايىزعا جوعارى.
الايدا ق م گ قىزمەتىنىڭ ناتيجەلەرىنە مۇناي باعاسىنىڭ ايتارلىقتاي تومەندەۋى قاتتى اسەر ەتتى.
ەندى ەلىمىزدەگى ەڭ شىعىنى مول كومپانيالارعا جەكە توقتالايىق.
1. «ازىق-تۇلىك كەلىسىمشارت كورپوراتسياسى» ا ق
مەملەكەتتىك مۇلىك جانە جەكەشەلەندىرۋ كوميتەتى مالىمەتىنشە، 2023 -جىلى بۇل كورپوراتسيا ەلىمىزدەگى ەڭ شىعىندى كاسىپورىن بولىپ تۇر. كومپانيا استىقتى ساتىپ الۋ، ساقتاۋ جانە وتكىزۋ ارقىلى ازىق- تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋمەن اينالىسادى جانە قازاقستاندا وسى ونىمگە باعانى تۇراقتاندىرۋعا قاتىسادى. بۇل رەتتە ول ءوزىنىڭ باعالى قاعازدارىن قور نارىقتارىنا جانە قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك بانكتەردەن قارىزداردى ورنالاستىرۋ ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلادى.
2024 -جىلدىڭ باسىندا ۆيتسە-پرەمەر سەرىك جۇمانعارين بيىل «ازىق- تۇلىك كەلىسىمشارت كورپوراتسياسىنىڭ» جارعىلىق كاپيتالىن تولىقتىرۋعا 40 ميلليارد تەڭگە بولىنگەنىن جانە تاعى 30 ميلليارد تەڭگە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتى ناقتىلاۋ اياسىندا بەرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ءمالىم ەتتى. شوعىرلاندىرىلعان قارجىلىق ەسەپتىڭ دەرەكتەرى بويىنشا، 2024 -جىلعى 30-ماۋسىمدا كومپانيانىڭ بۇكىل توبىنىڭ اينالىم اكتيۆتەرى ونىڭ قىسقا مەرزىمدى مىندەتتەمەلەرىنەن اسىپ ءتۇستى. ال تازا شىعىن 10,4 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى.
2. ۇلتتىق اگرارلىق عىلىمي-ءبىلىم ورتالىعى
ءتىزىمنىڭ كەلەسى ساتىسىندا كوممەرتسيالىق ەمەس ۇيىم - «ۇلتتىق اگرارلىق عىلىمي- ءبىلىم بەرۋ ورتالىعى» ا ق ورنالاسقان.
بۇل كومپانيا اگروونەركاسىپتىك كەشەن سالاسىنداعى زەرتتەۋلەرمەن، ازىرلەمەلەرمەن جانە ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىمەن اينالىسادى. ورتالىق عىلىمي مەكەمەلەر مەن اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ جۇمىسىن ۇيلەستىرەدى، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن زەرتتەۋلەر جۇرگىزەدى جانە سالا ءۇشىن بىلىكتى كادرلار دايىندايدى. كومپانيانىڭ شىعىنىن ورتالىقتىڭ 2022 -جىلدىڭ ەكىنشى جارتىجىلدىعى مەن 2023 -جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىنا وراي سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىنە بايلانىستى جۇرگىزىلگەن ىشكى تالداۋ راستادى. سول كەزدە اۋديتورلىق ەسەپ شىعىننىڭ 1,4 ميلليارد تەڭگەنى قۇراعانىن كورسەتتى.
3. قازاقستان ينجينيرينگ
«قازاقستان ينجينيرينگ» ۇ ك اق (Kazakhstan Engineering) - قازاقستاننىڭ قورعانىس ونەركاسىبى كاسىپورىندارىن باسقاراتىن مەملەكەتتىك كومپانيا.
اكتسيونەردىك قوعام ەلدىڭ كۇشتىك قۇرىلىمدارىنىڭ قاجەتتىلىكتەرى ءۇشىن اسكەري تەحنيكانى، قارۋ- جاراق پەن جابدىقتاردى وندىرۋمەن، جوندەۋمەن جانە جاڭعىرتۋمەن اينالىسادى. قورعانىس سەكتورىنان باسقا، كومپانيا ينجەنەرلىك شەشىمدەردى، ماشينا جاساۋ قىزمەتتەرىن جانە ءوندىرىس ورىندارىن ۇسىنا وتىرىپ، ازاماتتىق سالالاردا جۇمىس ىستەيدى.
شوعىرلاندىرىلعان قارجىلىق ەسەپتىلىكتە 2022 -جىلعى 31-جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا كومپانيالار توبىنىڭ قوردالانعان شىعىنى 9,2 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى.
4. «استانا وپەرا» وپەرا جانە بالەت تەاترى
«استانا وپەرا» مەملەكەتتىك وپەرا جانە بالەت تەاترى» ا ق - وپەرا جانە بالەت سپەكتاكلدەرىن قويۋعا ماماندانعان قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى تەاترى. ۇكىمەتتىڭ باستاماسىمەن 2013 -جىلى قۇرىلعان تەاتر حالىقارالىق فەستيۆالدار مەن گاسترولدەر وتكىزەدى.
2023 -جىلعى سوڭعى اۋديتورلىق ەسەپ بويىنشا تەاتردىڭ جارعىلىق كاپيتالى 51,6 ميلليارد تەڭگەنى قۇرايدى. بۇل رەتتە ۇيىم ءالى دە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتورداعى ەڭ شىعىندى تىزىمگە ەنىپ وتىر. «استانا وپەرانىڭ» سوڭعى قارجىلىق ەسەبىندە 2023 -جىلى كاسىپورىننىڭ شىعىنى 1,1 ميلليارد تەڭگە بولعانى كورسەتىلگەن. 2022 -جىلى تەاتر ءوزىنىڭ جارعىلىق كاپيتالىنا 100 ميلليارد تەڭگەگە اينالىمنان تىس اكتيۆتەر العان بولاتىن.
5. قازاق فيلم
شاكەن ايمانوۆ اتىنداعى «قازاق فيلم» ۇلتتىق كينوستۋدياسى» ا ق 1934 -جىلى قۇرىلعان جانە قازاقستاندىق فيلمدەردى شىعارۋمەن، تاراتۋمەن جانە ناسيحاتتاۋمەن اينالىسادى.
ستۋديا كوممەرتسيالىق تۇرعىدان ءساتتى جوبالاردىڭ جوقتىعى، كاسسالاردىڭ ازدىعى جانە فيلم ءوندىرىسىنىڭ جوعارى شىعىندارى ءۇشىن سىنعا ۇشىراپ كەلەدى. جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ مۇشەسى نۇرلان نۇرجانوۆ ماجىلىستە ۇكىمەتتىڭ 2023 -جىلعى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋى تۋرالى ەسەبىنە ۆاپ قورىتىندىسىن تانىستىرۋ بارىسىندا «قازاق فيلم» ا ق شىعارعان كينوكارتينالار تۇسىمدەرىنىڭ ۇلەسى ولارعا جۇمسالعان بيۋدجەتتىڭ 4,8 پايىزىن عانا قۇراعانىن ءمالىم ەتكەن ەدى.
6. قازيمپەكس
بۇرىنعى اكتسيونەرلىك قوعام «كازيمپەكس» رەسپۋبليكالىق ورتالىعى 2023 -جىلى ۇكىمەت قاۋلىسىمەن ج ش س بولىپ قايتا قۇرىلدى. جاڭا كومپانيانىڭ نەگىزگى باعىتتارى - وزگە دە سىمسىز تەلەكوممۋنيكاتسيالىق بايلانىستاردى جۇزەگە اسىرۋ، قورعانىس جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى زەرتتەۋلەر مەن ەكسپەريمەنتتىك ازىرلەمەلەر دايىنداۋ.
7. ۇلتتىق عارىشتىق زەرتتەۋلەر ورتالىعى
ۇلتتىق عارىشتىق زەرتتەۋلەر جانە تەحنولوگيالار ورتالىعى - بۇل قازاقستانداعى عارىش عىلىمى مەن تەحنولوگيالارىن دامىتۋعا جاۋاپتى عىلىمي- زەرتتەۋ ۇيىمى.
ورتالىق سپۋتنيكتىك جۇيەلەر، جەردى قاشىقتىقتان زوندتاۋ سالاسىندا زەرتتەۋلەر جۇرگىزەدى، ەلدىڭ عارىش سالاسى ءۇشىن جاڭالىقتار ازىرلەيدى. سونداي-اق، ۇيىم قازاقستاندىق سپۋتنيكتەردى ازىرلەۋگە جانە پايدالانۋعا، عارىش ينفراقۇرىلىمىن قۇرۋعا قاتىسادى جانە وسى سالادا ماماندار دايارلاۋ ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرادى. اۋديتورلىق ەسەپكە سايكەس، 2023 -جىلى ورتالىق 475 ميلليون تەڭگە شىعىنعا باتقان.
8. مەملەكەتتىك راديوجيىلىك قىزمەتى
«مەملەكەتتىك راديوجيىلىك قىزمەتى» ش ج ق ر م ك قازاقستان رەسپۋبليكاسى سيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگىنىڭ ۆەدومستۆولىق باعىنىستى ۇيىمى سانالادى.
حالىقتىڭ تەلە، راديوارنالاردى قابىلداۋ ساپاسىن قوسا العاندا، بايلانىس قىزمەتتەرى ساپاسىنىڭ پارامەترلەرىن ولشەۋ، سونداي-اق راديوجيىلىك سپەكترىنىڭ، راديوەلەكتروندىق قۇرالداردىڭ جانە (نەمەسە) جوعارى جيىلىكتىڭ مونيتورينگى بويىنشا جۇمىستاردى ورىنداۋمەن اينالىسادى.
2022 -جىلى قىزمەتتىڭ جالپى جيىنتىق شىعىنى 183 ميلليون تەڭگەنى قۇرادى. سول كەزدە ۇيىمدا «كسەلل» ا ق (15,6 ميلليون)، «موبايل تەلەكوم» ج ش س (15,6 ميلليون)، «Jusan Mobilە» ا ق (333 مىڭ)، «ASTEL» ا ق (333 مىڭ)، «ترانستەلەكوم» ا ق (999 مىڭ)، «سەت» ديۆيزيونى» بىرلەستىگى - «قازاقتەلەكوم» ا ق فيليالى (1,4 ميلليون)، «قازتەلەراديو» ا ق (89 مىڭ) جانە «كار-تەل» ج ش س (15,6 ميلليون) الدىندا بەرەشەگى بولدى.
اۆتور
مارلان جيەمباي
