سەنات زياتكەرلىك مەنشىكتى قورعاۋدى دامىتۋعا ارنالعان زاڭدى ماقۇلدادى

استانا. KAZINFORM - بۇگىن سەناتتىڭ جالپى وتىرىسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە زياتكەرلىك مەنشىك ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭى ەكى وقىلىمدا قارالىپ، ماقۇلداندى.

Сенат РК
فوتو: senate.parlam.kz

بۇل زاڭنىڭ ماقساتى - زياتكەرلىك مەنشىك قۇقىقتارىن قورعاۋدى جەتىلدىرۋ، كرەاتيۆتى ەكونوميكانىڭ دامۋىنا قولايلى جاعداي جاساۋ، ينۆەستيتسيالار تارتۋ جانە وسى سالاداعى قۇقىقتىق رەتتەۋدى ءتيىمدى ءارى زاماناۋي تالاپتارعا سايكەستەندىرۋ. زاڭ جوباسى اۆتورلىق قۇقىق، ساباقتاس قۇقىقتار، تاۋار تاڭبالارى، پاتەنتتەر جانە وزگە دە زياتكەرلىك مەنشىك وبەكتىلەرىنە قاتىستى نورمالاردى ناقتىلايدى جانە دامىتادى.

- ونىڭ ەرەجەلەرى قازاقستاننىڭ حالىقارالىق مىندەتتەمەلەرىن، سونىڭ ىشىندە دۇنيەجۇزىلىك زياتكەرلىك مەنشىك ۇيىمى اياسىنداعى تالاپتاردىڭ، سونداي- اق سيفرلاندىرۋدىڭ جانە كرەاتيۆتى يندۋستريانىڭ دامۋىنىڭ زاماناۋي ۇدەرىستەرىن ەسكەرەدى. زاڭ جوباسىمەن كەلەسى نەگىزگى وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلەدى. بىرىنشىدەن، ەفيرلىك جانە كابەلدىك حابار تاراتۋشى ۇيىمداردىڭ ءوز حابارلارىن، ونىڭ ىشىندە قايتا ترانسلياتسيالاۋ قۇقىقتارىن ناقتىلاۋ كوزدەلەدى. بۇل قۇقىق يەلەرىن قورعاۋدى كۇشەيتەدى جانە كونتەنتتى رۇقساتسىز پايدالانۋعا جول بەرمەيدى. ەكىنشىدەن، كورۋ قابىلەتى بۇزىلعان ازاماتتاردىڭ اۆتورلىق قۇقىقپەن قورعاۋعا الىنعان شىعارمالارعا قول جەتكىزۋ مۇمكىندىگى كەڭەيتىلەدى، ياعني زاڭدى جاريالانعان شىعارمالاردى ارنايى قولجەتىمدى فورماتتاردا تاراتۋعا، كورسەتۋگە جانە ورىنداۋعا قۇقىق بەرىلەدى. بۇل ينكليۋزيۆتى قوعام قۇرۋ قاعيداسىن قامتاماسىز ەتەدى، - دەدى سەناتور جاننا اسانوۆا.

ۇشىنشىدەن، تاۋار تاڭبالارىنا بەرىلگەن وتىنىمدەردى جەدەلدەتە ساراپتاۋدىڭ جاڭا تەتىگى ەنگىزىلۋدە. جەدەلدەتىلگەن تارتىپپەن الدىن الا ساراپتاما ون جۇمىس كۇنى ىشىندە، ال تولىق ساراپتاما ءۇش اي ىشىندە جۇرگىزىلەدى. سالىستىرمالى تۇردە ايتساق، ادەتتەگى تارتىپتە بۇل مەرزىمدەر تيىسىنشە ءبىر اي جانە جەتى اي بولعان. بۇل جاڭاشىلدىق تاۋار تاڭبالارىن تىركەۋ ۇدەرىسىن ايتارلىقتاي جەدەلدەتەدى، بۇل اسىرەسە شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرى ءۇشىن اسا ماڭىزدى.

تورتىنشىدەن، تاۋار بەلگىسىن تىركەۋگە قارسىلىق ءبىلدىرۋ مەرزىمى 1 ايدان 2 ايعا دەيىن ۇزارتىلدى. بۇل مۇددەلى تۇلعالارعا قۇقىقتىق دالەلدەرىن ساپالى دايىنداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

بەسىنشىدەن، تاۋار بەلگىلەرىن تىركەۋدەن باس تارتۋ نەگىزدەرى ناقتىلانادى، ونىڭ ىشىندە قىزمەت كورسەتۋ ورنى ەسكەرىلەدى. بۇل تۇزەتۋ قۇقىقتىق ايقىندىقتى ارتتىرۋعا جانە نارىق قاتىسۋشىلارى اراسىنداعى داۋلاردى الدىن الۋعا باعىتتالعان.

- التىنشىدان، ونەرتابىسقا پاتەنت بەرۋدەن رەسمي ساراپتاما كەزەڭىندە- اق باس تارتۋ مۇمكىندىگى ەنگىزىلەدى. بۇل وتىنىمدەردى قاراۋ ۋاقىتىن قىسقارتادى جانە پاتەنت ساپاسىن ارتتىرادى. سونىمەن قاتار، زاڭدا قۇقىقتاردى ۇجىمدىق باسقارۋ جۇيەسىنىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان تۇزەتۋلەر كوزدەلگەن. ول ءۇشىن بۇل جۇيە سيفرلاندىرىلىپ، قۇقىقتاردى ۇجىمدىق باسقارۋ سالاسىندا ءبىرىڭعاي سيفرلىق پلاتفورما ەنگىزىلەدى. بۇل اۆتورلار مەن قۇقىق يەلەرىنىڭ ءوز تۋىندىلارىنىڭ پايدالانىلعانى ءۇشىن ۇجىمدىق باسقارۋ مەحانيزمى ارقىلى ءادىل سىياقى الۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى، - دەدى دەپۋتات.

اتاپ ايتقاندا، زاڭداعى ماڭىزدى جاڭالىقتاردىڭ ءبىرى، وسى ءبىرىڭعاي سيفرلىق پلاتفورمانى ەنگىزۋ نورماسى. ونى ەنگىزۋ، باسقارۋ، اقپاراتپەن تولىقتىرۋ قىزمەتىن قامتاماسىز ەتىپ، جۇيەلىك- تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋ جۇمىستارىن ادىلەت مينيسترلىگىنە باعىنىستى مامانداندىرىلعان ۇيىم - «ۇلتتىق زياتكەرلىك مەنشىك ينستيتۋتى» جۇزەگە اسىرادى.

وسىعان بايلانىستى ۇجىمدىق نەگىزدە قۇقىق باسقاراتىن ۇيىمدار ءۇشىن ءبىرقاتار مىندەتتەر بەلگىلەنەدى، ونىڭ ىشىندە:

1. ءبىرىڭعاي پلاتفورمانى پايدالانۋ،

2. جينالعان، بولىنگەن جانە تولەنگەن سىياقى تۋرالى مالىمەتتەردى پلاتفورماعا ەنگىزۋ،

3. باسقارۋعا بەرىلگەن قۇقىقتار تۋرالى اقپاراتتى جاريالاۋ جانە وسى ۇيىمداردىڭ قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان وزگە دە مىندەتتەر قاراستىرىلعان.

- پلاتفورمانى ەنگىزۋ ۇجىمدىق نەگىزدە مۇلىكتىك قۇقىقتاردى باسقاراتىن ۇيىمداردىڭ قىزمەتىن اشىق ەتەدى. بۇل رەتتە، ەندى اۆتورلارمەن شارت جاساسۋدان باستاپ، سىياقىنى تولەۋىنە دەيىنگى بارلىق ۇدەرىستەر ايقىن بولادى. اۆتورلار مەن قۇقىق يەلەنۋشىلەرگە قولجەتىمدىلىك بەرىلىپ، بۇل ءوز كەزەگىندە ۇجىمدىق قۇقىقتاردى باسقارۋ جۇيەسىنە دەگەن سەنىمدى ارتتىرادى. سونىمەن قاتار، زاڭنامادا تەرمينولوگيالىق وزگەرىس ەنگىزىلىپ، «مۇلىكتىك قۇقىقتاردى ۇجىمدىق باسقارۋ ۇيىمى» اتاۋى «قۇقىقتاردى ۇجىمدىق باسقارۋ ۇيىمى» دەپ ناقتىلانادى. زاڭ مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ وكىلەتتىكتەرىن ناقتىلاي وتىرىپ، رەەسترلەر جۇرگىزۋ ءتارتىبىن جەتىلدىرەدى جانە زياتكەرلىك مەنشىك وبەكتىلەرىن تىركەۋ كەزىندەگى تەرىس ارەكەتتەر مۇمكىندىگىن جويادى، - دەدى ج. اسانوۆا.

بۇعان دەيىن زياتكەرلىك مەنشىك اۆتورلارى قۇقىعىنىڭ اشىقتىعى مەن قورعالۋىن كۇشەيتۋ ءۇشىن اۆتورلىق جانە ۇجىمدىق باسقارۋ سالاسىندا سيفرلىق پلاتفورما ەنگىزىلەتىنىن جازعان ەدىك.

اۆتور

رۋسلان عابباسوۆ

سوڭعى جاڭالىقتار