ساياباقتار، سكۆەرلەر مەن جاعالاۋلار: بيىل الماتى قالاي تۇرلەنەدى
الماتى. KAZINFORM - الماتى قالاسىنىڭ قوعامدىق كەڭىستىكتەردى دامىتۋ باسقارماسىنان Kazinform ساۋالىنا جولداعان جاۋاپتا بيىل شاھاردا ساياباقتاردى، سكۆەرلەردى جانە جاعالاۋلاردى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جالعاساتىنىن ايتتى.
نەگىزگى جوبالار قاتارىندا - بۇرىنعى پرەزيدەنت رەزيدەنتسياسى ورنىنا سكۆەر سالۋ، باۋم توعايىن قالپىنا كەلتىرۋ، سونداي-اق كىشى الماتى وزەنىنىڭ جاعالاۋىن اباتتاندىرۋ بار.
قازىر الماتىدا 12 ساياباق، 141 سكۆەر، 31 جاياۋ جۇرگىنشىلەر ايماعى، 21 بۋلۆار، 326 جاسىل جەلەك جانە 11 جاعالاۋ تىركەلگەن. جاسىل اۋماقتاردىڭ جالپى اۋدانى 977 گەكتار.
2025 -جىلعا قانداي جوبالار جۇزەگە اسادى
باسقارمادان اتاپ وتكەندەي، الماتىدا قوعامدىق كەڭىستىكتەردى دامىتۋ جانە قالانى كوگالداندىرۋ بويىنشا اۋقىمدى باعدارلاما بار.
بيىل كەلەسى ساياباقتار مەن قوعامدىق كەڭىستىكتەردى جاڭارتۋ كوزدەلگەن:
1. پرەزيدەنتتىڭ قىزمەتتىك رەزيدەنتسياسىنىڭ ورنىندا ساياباق سالۋ.
قۇجاتتاردا بۇل جوبا «نازاربايەۆ داڭعىلىنىڭ باتىسىنداعى جانە گاندي كوشەسىنىڭ سولتۇستىگىندەگى سكۆەر اۋماعىن قايتا قۇرۋ» دەپ اتالادى.
اكىمدىكتە ناقتىلاعانداي، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن ينجەنەرلىك كوممۋنيكاتسيالاردى ىسكە اسىرۋعا 940 ميلليون تەڭگە قاراستىرىلعان، ال قۇرىلىس- مونتاج جۇمىستارى دەمەۋشىلىك قاراجات ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلادى.
مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ پورتالىنداعى تەحنيكالىق قاداعالاۋ تۋرالى حابارلاماعا سايكەس، پرەزيدەنت رەزيدەنتسياسى ورنىنداعى سكۆەردىڭ استىندا جەراستى اۆتوتۇراعى سالىنادى.
بۇعان دەيىن اكىمدىك بۇل اۋماققا بيىكتىگى التى مەتردەن اساتىن 50 ءىرى اعاش وتىرعىزىلعانىن مالىمدەگەن ەدى. ءقازىر ينجەنەرلىك جەلىلەر تارتىلىپ، سۋارۋ جۇيەسىنە ارنالعان رەزەرۆۋار قۇرىلىسى جۇرگىزىلىپ جاتىر.
بۇل جوبا - قالالىق ورتانى جاقسارتۋ جانە الماتىلىقتار ءۇشىن جاڭا تارتىمدى ايماقتار قۇرۋعا باعىتتالعان كەڭ اۋقىمدى جوسپاردىڭ ءبىر بولىگى.
2. الماتىداعى باۋم توعايى اباتتاندىرىلادى
قالانىڭ باستى تابيعي نىساندارىنىڭ ءبىرى - باۋم توعايى. بۇل جۇمىستارعا 3,3 ميلليارد تەڭگە بولىنگەن.
توعايدىڭ اۋدانى 137,7 گەكتار، ول تۇركسىب اۋدانىندا سەيفۋللين مەن ءسۇيىنباي داڭعىلدارىنىڭ اراسىندا ورنالاسقان.
بۇعان دەيىن حابارلاعانداي، جوبانىڭ ماقساتى - توعايدى ەكولوگيالىق ماڭىزى بار اۋماق رەتىندە جاڭعىرتۋ، تۇرعىندار اراسىندا ەكولوگيالىق سانانى دارىپتەۋ. ءتاسىلدىڭ ەرەكشەلىگى- توعايدىڭ تابيعي كومپونەنتىنە مينيمالدى ارالاسۋ. اۋماقتا شاعىن ارحيتەكتۋرالىق فورمالار پايدا بولادى: ورىندىقتار، قوقىس جاشىكتەرى، سونداي- اق بالالار ويىندارى مەن سپورتقا ارنالعان جابدىقتار.
باۋم توعايى ءۇش ايماققا بولىنەدى:
- بەلسەندى ايماق-اشىق ينفراقۇرىلىمعا قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن توعايدىڭ پەريمەترى بويىنشا ورنالاسادى؛
- رەكرەاتسيالىق ايماق-ەڭ از ينفراقۇرىلىمى بار تىنىش دەمالىس ورنى بولادى؛
- ەكو- ايماق شەكتەۋلى ارالاسۋمەن تابيعي فلورا مەن فاۋنانى ساقتاۋعا جانە قالپىنا كەلتىرۋگە ارنالعان.
3. الماتى قالاسىنداعى «وڭتۇستىك» ساياباعىنىڭ سولتۇستىگىنە جاسىل ايماق سالۋعا 992 ميلليون تەڭگە بولىنگەن.
4. بايتۋرسىنوۆ پەن ساتپايەۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان گەولوگتار اللەياسى كۇردەلى جوندەۋدەن وتەدى. وعان 867 ميلليون تەڭگە قاراستىرىلعان.
5. قوعامدىق كەڭىستىكتەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ مالىمەتىنشە، «اتاكەنت» قازاقستاندىق ىسكەرلىك ىنتىماقتاستىق ورتالىعى اۋماعىن قايتا جاڭعىرتۋ جوباسىنا 5 ميلليارد تەڭگە قاراستىرىلعان.
6. رايىمبەك داڭعىلىنان باستاپ گوگول كوشەسىنە دەيىنگى پۋشكين كوشەسىن كەشەندى اباتتاندىرۋعا 2,216 ميلليارد تەڭگە ءبولىنىپ وتىر.
7. دوستىق داڭعىلىن جاڭارتۋعا 1,445 ميلليارد تەڭگە قاراستىرىلعان.
- سونىمەن قاتار، قازىر كىشى الماتى وزەنىنىڭ جاعالاۋىن اباتتاندىرۋ كوزدەلىپ وتىر. بۇل جۇمىس سۋ بولگىشتەن باستاپ تاۋ بوكتەرىندەگى «مەدەۋ» سپورت كەشەنىنە دەيىنگى ارالىقتى قامتيدى، - دەلىنگەن اكىمدىكتىڭ رەسمي جاۋابىندا.
قوعامدىق كەڭىستىكتەردى دامىتۋ باسقارماسى بارلىق جوبادا اۆتوماتتاندىرىلعان سۋارۋ جۇيەلەرى ەنگىزىلگەنىن ناقتىلادى.
قالاعا قانشا اعاش وتىرعىزىلدى
الماتى اكىمدىگىنەن ءمالىم ەتكەندەي، قالالىق ورتانى كوگالداندىرۋ بويىنشا اۋقىمدى باعدارلاما ىسكە اسىپ جاتىر. جىل باسىنان بەرى مەگاپوليستە بيىكتىگى 6 مەتردەن اساتىن 2 مىڭ ءىرى اعاش وتىرعىزىلدى.
سونداي-اق، بيىكتىگى 2,5 مەتر 20 مىڭعا جۋىق كوشەت جانە 10 مىڭنان استام بۇتا وتىرعىزىلدى. كۇزدە بيىكتىگى 4- ەن 6 مەترگە دەيىن تاعى 4 مىڭ ءىرى اعاش وتىرعىزۋ جوسپاردا.
سوڭعى ەكى جىلدا الماتىدا 1 ميلليوننان استام اعاش پەن بۇتا وتىرعىزىلدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ الماتىنى «جاسىل قالا» رەتىندە قايتا جاڭعىرتۋ جونىندەگى تاپسىرماسىن ورىنداۋ اياسىندا مەگاپوليستى اۋقىمدى كوگالداندىرۋ باعدارلاماسى قارقىندى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر.
نەگىزگى باستامالاردىڭ ءبىرى - 2022 -جىلى بەكىتىلگەن «جاسىل الماتى» جول كارتاسى. باعدارلامانىڭ باستى ماقساتى - 2030 -جىلعا دەيىن 2,5 ميلليون جاسىل جەلەك وتىرعىزۋ. جىل سايىن 320 مىڭ اعاش پەن بۇتا وتىرعىزۋ كوزدەلگەن.
2030 -جىلعا دەيىن شامامەن 1,3 ميلليون اعاش وتىرعىزىلادى.
باس جوسپارعا سايكەس، 2030 -جىلعا قاراي جاسىل ايماقتاردىڭ جالپى اۋدانى شامامەن ءۇش ەسەگە - 1,3 مىڭ گەكتاردان 3,3 مىڭ گەكتارعا دەيىن ۇلعايادى، ال 2040 -جىلعا قاراي ول 3840 گەكتارعا جەتەدى.
بۇعان دەيىن قاسىم-جومارت توقايەۆ الماتىدا 2030 -جىلعا دەيىن 2,5 ميلليون اعاش وتىرعىزۋ كەرەكتىگىن ايتقان بولاتىن. ەڭ باستىسى، اباتتاندىرۋ جۇمىستارى سۋارمالى سۋدىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن قالا جوسپارىن ەسكەرە وتىرىپ، مازمۇندى ءارى بىركەلكى جۇرگىزىلۋى كەرەك.
سونداي- اق ەربولات دوسايەۆ الماتىنىڭ ەكولوگيا ماسەلەسى قالاي شەشىلەتىنى تۋرالى ايتقان بولاتىن.
الماتىدا اۋا ساپاسىن لاستايتىن باستى فاكتورلار تۋرالى دا جازعانبىز.
