«سامۇرىق-قازىنا» مەملەكەتتەن 1,25 تريلليون تەڭگە تابىسىن جاسىرىپ قالدى - ازات پەرۋاشيەۆ

استانا. KAZINFORM - ءماجىلىس دەپۋتاتى ازات پەرۋاشيەۆ 2024 -جىلعى بيۋدجەتتىڭ يگەرىلۋى تۋرالى ۇكىمەت پەن جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ ەسەبىن تالقىلاۋ بارىسىندا «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ ماڭايىندا اينالىپ جاتقان اقشانىڭ سۇراۋسىز كەتىپ جاتقانىنا الاڭدايتىنىن ءبىلدىردى.

- ۇكىمەت ءوزىنىڭ جۇمىسىن تولىق كورسەتپەي وتىرعان بولۋى مۇمكىن. ويتكەنى وڭىرلەردە تەرەڭ بولىنىسكە نەگىزدەلگەن، ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ قۇرىلىمىنا اسەر ەتەتىن جاڭا ينۆەستيتسيالىق جوبالار پايدا بولىپ جاتىر. ءبىراق ول جوبالار ۇكىمەتتىڭ ەسەبىندە جوق. ال وسى جوبالارعا ۇكىمەتتىڭ شەشىمى بويىنشا «سامۇرىق-قازىنا» قورى ارقىلى تريلليونداعان تەڭگە پارلامەنت پەن بيۋدجەتتى اينالىپ ءوتۋ جولىمەن ءبولىنىپ وتىر. وسىلايشا پاراللەلدى ەكونوميكانىڭ سيپاتتارى قالىپتاسىپ وتىر. بيۋدجەت ارقىلى وتەتىن ەكونوميكا بار دا، ۇكىمەت پارلامەنتتە تالقىلاپ، ەسەپ بەرمەي-اق قالىپتاستىرىپ جاتقان ەكونوميكا بار، - دەدى ول.

دەپۋتات «اقجول» پارتياسى مەملەكەت پەن كۆازيمەملەكەتتىك كاسىپورىنداردىڭ بۇكىل قاراجاتىن بيۋدجەت ارقىلى باعىتتاۋدى ۇسىنۋدان جالىقپايتىنىن ايتادى.

- 2024 -جىلدىڭ بيۋدجەتىن بەكىتەر كەزدە «اقجول» فراكسياسى بيۋدجەت كودەكسىنە كۆازيمەملەكەتتىك كاسىپورىنداردىڭ بۇكىل تابىسىن بيۋدجەتتىڭ كىرىس بولىگىنە الىپ قويۋ تۋرالى تالاپ ەنگىزگەن بولاتىن. ءبىراق ونىڭ ورنىنا «سامۇرىق- قازىنا» قورىنىڭ جۇيە قۇراۋشى كومپانيالارىنان تۇسكەن تابىستىڭ 50 پايىزىن قوردىڭ ءوزى انىقتاعان باعىتتارعا جىبەرۋ تۋرالى نورما قابىلدانىپ كەتتى. «بايتەرەك» ۇلتتىق باسقارۋ حولدينگى، بۇكىل دامۋ بانكتەرى مەن دامۋ ينستيتۋتتارى، اكىمدىكتەر مەن مينيسترلىكتەر جانىنان اشىلعان سانى كوپ الەۋمەتتىك- كاسىپكەرلىك كورپوراتسيالار تاعى دا بيۋدجەتتەن تىس قالىپ وتىر، - دەيدى ازات پەرۋاشيەۆ.

ايتۋىنشا، جوعارى اۋديتورلىق پالاتا «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ 11 ەنشىلەس كاسىپورنىنان تۇسكەن 347 ميلليارد تەڭگە تابىس بيۋدجەتكە تۇسپەگەنىن انىقتاعان.

- قوردىڭ قارجىلىق كىرىستەرى، ەسەپشوتتار بويىنشا بانك پايىزدارى، ۆاليۋتا باعامىنىڭ ايىرماشىلىعىنان تۇسەتىن كىرىستەر سياقتى باسقا تابىستارىنىڭ ءبارى مەملەكەت بيۋدجەتىن اينالىپ ءوتىپ كەتىپ جاتىر. ەسەپتى كەزەڭدە (2024 -جىل - رەد.) بۇل كىرىستەردىڭ جالپى سوماسى 1 تريلليون 250 ميلليارد تەڭگەدەن اسىپ كەتكەن. ياعني وسىنشاما سوما ەسەپكە الىنباعان جانە مەملەكەت بيۋدجەتىنە باعىتتالماعان. سويتە تۇرا قوردىڭ ءبىز كوزدەن ساتىپ الۋ ۇلەسى 56 پايىزدان 60 پايىزعا دەيىن ارتىپ، 2 تريلليون 200 ميلليون تەڭگە بولعان. وسىلايشا اشىقتىق پەن باسەكەلەستىكتىڭ بۇكىل تالاپتارى بۇزىلىپ وتىر. مىسالى، KEGOK اكسيونەرلىك قوعامى قوندىرعىلاردى نارىقتاعى باعاسىنان 3 ەسە قىمباتقا ساتىپ العان، - دەگەن دەپۋتات باسقا تاعى بىرنەشە مىسال كەلتىردى.

ونىڭ سوزىنشە، ۇلتتىق كومپانيالار مەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ەنشىلەس كومپانيالارى اكىمشىلىك رەسۋرستار مەن مەملەكەتتىڭ مۇمكىندىكتەرىن پايدالانىپ، جەكە مەنشىك كاسىپورىنداردىڭ ەنشىسىن تارتىپ الىپ جاتىر.

- Samruk-Kazyna Construction كومپانياسى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنىڭ باسەكەلى ورتاسىنا كيلىگىپ وتىر. ال باسشىلىعى ميللياردتاردى جىمقىرعان. «س ق فارماتسيا» ا ق دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ ورنىنا مەديتسينالىق بۇيىمدار مەن ءدارى-دارمەكتىڭ مەملەكەتتىك ساتىپ الۋىنا ارالاسىپ، باسەكەلەستىكتى ءولتىرىپ، مونوپوليستەردى قالىپتاستىرىپ جاتىر. «قازاۆتوجول» ا ق ءوز جۇمىسىن ىسىرىپ قويىپ، جول جوندەۋ مەن جول سالۋعا بولىنگەن قاراجاتتى ۇلەستىرۋمەن ماشىقتانىپ كەتكەن. وسىنداي قۇرىلىمدار ارقىلى قوعام مەن پارلامەنتتىڭ باقىلاۋىنان بيۋدجەتتىڭ ميللياردتارى اكەتىلىپ جاتىر. «اقجول» فراكسياسى وسى اتالعان فۋنكسيالاردىڭ ءبارىن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قۇزىرىنا، بيۋدجەت پەن پارلامەنتتىڭ باقىلاۋىنا قايتارۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ «كۇشتى پرەزيدەنت - ىقپالدى پارلامەنت - ەسەپ بەرەتىن ۇكىمەت» فورمۋلاسى دا وسىنى تالاپ ەتەدى، - دەدى ازات پەرۋاشيەۆ.

ەسكە سالساق، پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ «سامۇرىق-قازىنا» ۇلتتىق ءال-اۋقات قورى» اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ ديۆيدەندتىك ساياساتىن ايقىنداۋ تۋرالى» ۇكىمەت قاۋلىسىنىڭ جاڭا رەداكسياسىنا قول قويعان بولاتىن.

كەيىن «سامۇرىق-قازىنا» اتالعان قۇجات قوردىڭ ديۆيدەند ساياساتىن ادىلەتتى ەتە تۇسەدى دەپ تۇسىنىكتەمە بەردى.

اۆتور

ەسىمجان ناقتىباي