ۇرىلار حانزاداسى
استانا. قازاقپارات - ءار ءىستىڭ بيىگىنە جەتكەن ءوز شەبەرلەرى، كلاسسيكتەرى بار. ۇرلىق جاساۋداعى وسىنداي دەڭگەيگە جەتىپ، «ۇرىلار حانزاداسى» رەتىندە تاريحتا ارتۋر بەرري اتالادى.

وتكەن عاسىردىڭ 20-جىلدارىندا نيۋ-يوركتىك پوليسيانىڭ قورقىنىشىنا اينالعان بەرريدىڭ بويىندا كەز كەلگەن ىستە بيىك بەلەستەردى باعىندىرا الارلىقتاي قابىلەت بولسا دا، ول ءوز وتانداستارىنىڭ ماتەريالدىق قۇندىلىقتارىن توناۋدى تاڭداپتى.
بەرري تەك قانا اسىل تاستاردى الۋعا ماشىقتانىپتى.
اقشانى الماعان، اسىل تاسىن ءبولىپ العان سوڭ التىندى دا تاستاعان. ءبىر ەرەكشەلىگى ەشقاشان قارۋ قولدانباعان، قول كوتەرمەگەن.
ەگەر ولار ۇرلىق كەزىندە ۇيدە بولسا، ۋاقىت ۇنەمدەۋ ءۇشىن اسىل تاستاردى ءوز قولدارىمەن تاپسىرۋىن سىپايى تۇردە سۇراعان كورىنەدى.
كىمدى قالاي توناۋدى جاقسى بىلگەن ۇرى تەك بايلار مەن بەلگىلى ادامداردى عانا توناعان دەسەدى. سودان بولار «ۇرىلار حانزاداسىنىڭ»قۇرىعىنا ءتۇسۋ كەيىننەن ۇلكەن دارەجەگە اينالىپ، جوعارى دەڭگەيدىڭ كورسەتكىشى رەتىندە تانىلىپ كەتىپتى.
ونىڭ تاپقىرلىعى تاڭعالارلىقتاي. اسىل تاستاردىڭ ءتۇرلى كاتالوگتارىن اقتارىپ، ناقتى ىسكە كوشپەس بۇرىن ءوزىنىڭ بولاشاق ولجاسىنا قاتىستى اقپاراتتى مول جيناپ الادى ەكەن.
ءتىپتى توناماق بولعان ادامدارمەن كەزدەسۋلەردە سويلەسىپ، قوناققا بارىپ، بايلاردىڭ ءۇي جوباسىمەن مىقتاپ تانىسىپ، دابىل ورناتىلعان ورىنداردى الدىن الا ءبىلىپ العان.
كۇندەردىڭ ءبىر كۇنىندە اتاقتى ۇرىمەن سۇحباتتاسۋ «باقىتىنا» پرينس ۋەلس تە يە بولىپتى. ارتۋر تاق مۇراگەرىمەن ونىڭ تۋىستارى جايلى بىرنەشە ساعات اڭگىمە-دۇكەن قۇرعان دەسەدى. حانزادا قاسىنداعى ادامنىڭ «ۇرىلار حانزاداسى» ەكەنىن قايدان ءبىلسىن. سول اڭگىمەدەن ءبىر كۇن ءوتىپ، كورول وتباسى مۇشەسىنىڭ قۇنى 150 مىڭ دوللارلىق اسىل تاستارى جوعالىپ كەتىپتى.
حانزادانىڭ زاتتارى ساقتالعان روكفەللەر عيماراتىن ارنايى ۇيرەتىلگەن ەكى وتە قاۋىپتى ءيت قورعاعان كورىنەدى. بەرري اقىلعا سالىپ ويلانىپ، اقىرى وتە قاراپايىم ايلا تاۋىپتى. ەكى قاباعان ءيتتىڭ قاسىنا تابيعي زاڭدىلىق قيناي باستاعان ۇرعاشى ءيتتى جىبەرگەن دە، ءوزى عيماراتتى وپ-وڭاي توناپ شىققان. ءىسىن ءبىتىرىپ بولعاسىن ارتىندا ءىز قالدىرماۋ ءۇشىن ابدەن قۇمارى قانعان ءوز ءيتىن دە الىپ كەتكەن.
ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە بەرري وزىنە دەمالىس جاريالاعان ءتارىزدى. سوعىسقا قاتىسىپ، توپتان وزعان ونەرى مەن باتىلدىعى ءۇشىن كۇمىس جۇلدىز الىپتى.
تەك اتاقتى بايلاردى توناعانىنا قاراپ، روبين گۋدتىڭ «ۇرپاعى ما؟» دەگەن وي كەلەدى. ايتكەنمەن، ارتۋر ءوزى تاپقان «پايداسىن» حالىققا تاراتىپ، قايىرىمدىلىق كورسەتە قويماپتى. ءومىرىن بالداي ءتاتتى ەتۋگە قۇمار «ۇرىلار حانزاداسى» قىمبات قىزىل «كادديلاكقا» ءمىنىپ، اقشاسىنىڭ كوپ بولىگىن ايەلدەرگە جۇمساعان.
اقىر سوڭىندا، قىز ارتىنان قۋعان قىلمىسكەردى قىزعانىش وتىنا ورتەنگەن ايەلدەردىڭ ءبىرى ساتىپ كەتەدى. سوت بەرريدى 25 جىلعا بوستاندىعىنان ايىرۋ جايلى ۇكىم شىعارادى.
ءبىراق كوپ قۋلىققا قانىق «حانزادا» تۇرمەدە وتىرىپ زەرىگەدى دە، بۇلىك شىعارادى. ءار قادامىن ابايلاپ باسۋعا جاتتىققان اككى ۇرى قاراۋىلدىڭ بولمەسىنە سەزدىرمەي كىرىپ، تۇتقىندارعا قارۋ تاراتىپ بەرەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە، ايقاي-شۋ، بۇلىك پەن بىلىق ارالاسىپ كەتەدى. سونان سوڭ، ارتۋر ابىرجىپ قالعان اباقتى كۇزەتىن وپ-وڭاي الداپ، قاشىپ قۇتىلادى. بەرريگە جازاسىن وتەمەي، ەركىندىكتە تايراڭداپ ءجۇرۋ ءناسىپ ەتپەپتى. ءۇش جىلدان سوڭ قايتا قولعا ءتۇسىپ، وزىنە تاعايىندالعان جازانى ءبارىبىر وتەپ شىعادى.
تۇرمەدەن شىققاسىن، كىشىگىرىم قالادا تۇراقتايدى. سوعىستاعى ەرلىگىن ەسكەرگەن جۇرت ونى قۇرمەتتەپ، جەرگىلىكتى سوعىس ارداگەرلەرى ۇيىمىنىڭ ءتوراعاسى ەتىپ سايلايدى.
ءومىرىنىڭ سوڭىنا قاراي، ودان ەڭ ۇلكەن قارجىنى كىمنەن توناعانىن سۇراعان ەكەن. سوندا ءبىر ءوزى كىشكەنتاي مەملەكەتتىڭ بيۋدجەتىمەن بىردەي اقشانى ۇرلاپ ۇلگەرگەن ارتۋر ويلانىپ: «ءوزىمدى. مەنىڭ قارجى سالاسىن جەتىك مەڭگەرۋىمە دە، مىقتى بيزنەسمەن، ءبىلىمدى ۇستاز بولۋىما دا مۇمكىندىگىم بار ەدى. قوعامعا پايدامدى تيگىزەر ىسپەن شۇعىلدانعانىمدا وتە ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتەر ەدىم. سوندا ءومىرىمنىڭ ەڭ كەرەمەت كەزىن تۇرمەدە وتكىزبەس ەدىم. ادام قوعامعا پايدا اكەلگەندە عانا وزىنە پايدالى دۇنيە جاسايتىنىن كەش ۇقتىم» دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن.
ايدوس ارىپبايەۆ،
«ايقىن» . 2013