ەۋروپادا مۇناي ارزان، جانارماي قىمبات

استانا. قازاقپارات - الەمدىك نارىقتا مۇناي ارزاندادى. ويتكەنى سۇرانىس بار. ءبىراق ا ق ش، برازيليا جانە تاياۋ شىعىستا ءوندىرىس كولەمى ارتقانمەن قىتاي مەن ەۋروپادا باسەڭ. سوعان قاراماستان، ەۋر ووداق اۋماعىندا جانارماي قىمبات. 

 ساراپشىلار بۇعان ەنەرگەتيكالىق ساياسات سەبەپ دەپ بريۋسەلدى كىنالايدى. بۇدان بولەك مۇناي وڭدەۋ قۇنىنىڭ ءوسۋى مەن سالىق تا اسەر ەتەدى. قيسىنعا سالساق، جانارماي ارزانداۋى ءتيىس. ءبىراق ەۋروپادا ءبارى كەرىسىنشە. ماسەلەن، فرانسيادا بيوەتانول قوسىلعان ەكولوگيالىق اي-95 ماركالى بەنزينىنىڭ ءبىر ليترى شامامەن 1 ەۋرو 85 سەنت، ياعني 1160 تەڭگە. ال گەرمانيا مەن بەلگيادا باعا بۇدان دا جوعارى، ليترىنە 1200 تەڭگە تولەيسىز. ساراپشىلار مۇنى جانارمايعا سالىناتىن سالىق ۇلەسىنىڭ كوپتىگىمەن بايلانىستىرادى.

ەۋروپادا بەنزين مەن ديزەل وتىنىنىڭ تۇپكى باعاسىنىڭ %50- 60 سالىقتار مەن الىمدارعا: اكسيز، قوسىلعان قۇن سالىعى جانە ەكولوگيالىق تولەمدەرگە كەتەدى. سوندىقتان مۇنايدىڭ الەمدىك باعاسى تۇسسە دە، سالىق سالماعىنىڭ اۋىرتپالىعىنان ەۋروپادا جانارماي قۇنى تومەندەمەيدى. دەرەككوز: ەۋروپالىق جانارماي قاۋىمداستىعى حالىقارالىق ەنەرگەتيكالىق اگەنتتىكتىڭ باعالاۋىنشا، رەسەيمەن بايلانىسىن ۇزگەن ەۋروپا مۇناي جانە مۇناي ونىمدەرىنىڭ 55 پايىزدان استامىن ا ق ش-تان ساتىپ الۋدا. ءبىراق بۇل جاڭا تاۋەكەلدەرگە جول اشادى. جەتكىزىلىمدەر كەشىگىپ، تەڭىز تاسىمالىنىڭ قۇنى قىمباتتاسا نەمەسە دوللار وسسە، بىردەن بەنزين باعاسىنا اسەر ەتەدى. كەيبىر ەلدەر ەۋرووداقتىڭ مۇنداي ساياساتىن سىنعا الىپ وتىر.

پەتەر سيارتو، ماجارستان سىرتقى ىستەر ءمينيسترى:

- قازىر ۆەنگرياعا مۇناي ەكى قۇبىرمەن كەلەدى. ال بريۋسسەل سونىڭ ءبىرىن جابۋىمىزدى سۇراپ، بۇل ءتاسىلدى «ءارتاراپتاندىرۋ» دەپ اتاپ وتىر. ەكى قۇبىردىڭ ءبىرىن جابۋ قالايشا ءارتاراپتاندىرۋ بولماق؟ ەكەۋدەن گورى ءبىر قۇبىر سەنىمدىرەك بولادى دەۋ اقىلعا سىيمايتىن نارسە.

 تاعى ءبىر سەبەپ - مۇناي وڭدەۋ شىعىنىنىڭ ءوسۋى. حالىقارالىق ەنەرگەتيكالىق اگەنتتىكتىڭ مالىمەتىنە سايكەس، ەۋروپالىق مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىنىڭ پايداسى سوڭعى ەكى جىلدا ەڭ جوعارعى دەڭگەيگە جەتكەنىمەن، ەنەرگيا مەن تاسىمال قۇنى ارتىپ، باعانى تومەندەتۋگە كەدەرگى بولىپ وتىر. فرانسيا مەن گەرمانيا سالىقتى ازايتۋدى ۇسىنعانىمەن، بريۋسسەل بۇل قادامدى «جاسىل» ەنەرگياعا كوشۋ ساياساتىنا قايشى دەيدى. سوندىقتان مۇناي قانشا ارزانداسا دا، ەۋروپالىق جانارماي بەكەتتەرىندەگى باعانىڭ ايتارلىقتاي تومەندەۋى ەكىتالاي. وسىلايشا جانارماي ەۋروپادا ەكونوميكالىق ءارى كليماتتىق ساياساتتىڭ قۇرالىنا اينالىپ وتىر.

 اۆتورى: عالىمجان قارامان ۇلى

 24.kz