قىزىلوردالىق 85 جاستاعى قاريا 34 -جىلدا 2 ميلليون تال ەككەن
قىزىلوردا. KAZINFORM - قىزىلوردا قالاسىندا تۇراتىن 85 جاسقا تولعان قاريا بەكتاي سۇلەيمەنوۆ 34 جىلدان بەرى وبلىس ورتالىعىندا تال وسىرۋمەن اينالىسادى. قازىر ول كىسى 8 گەكتار القاپتى باققا اينالدىرىپ، 2 ميلليونعا جۋىق تال ەگىپ ۇلگەرگەن.
ول كىسى 1965 -جىلى قازاق اۋىل شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىن ورمان شارۋاشىلىعى ماماندىعى بويىنشا بىتىرگەن. جارتى عاسىردان استام ۋاقىتتان بەرى تۋعان توپىراقتا اعاش ەگۋ ءىسىن جانداندىرىپ كەلەدى. 1991 -جىلى «باعبان» شارۋا قوجالىعىن قۇرىپ، جاسىل جەلەكتى جايقالتۋعا بەلسەنە كىرىستى.
قالا سىرتىندا ورنالاسقان باققا بارا قالساڭىز، بايىرعى باعباننىڭ بەينەتكەش تىرلىگىنە كوز جەتكىزۋگە بولادى. سونىڭ ايعاعى رەتىندە جايقالا وسكەن جاسىل جەلەك كوڭىلىڭدى كوتەرە تۇسەدى.
« قىزىلوردادا اعاش ءوسىرۋ قيىن. ءوزىم دە تالاي شىبىق ەكتىم، شىقپادى. ەرىنبەي قايتا-قايتا تالپىنىپ، ناتيجەگە جەتتىم. قازىر اۋلامىزدىڭ كوگەرىپ، جاسىل جەلەككە مالىنىپ تۇر. العاشقىدا بۇل اۋماقتا 4-5 سوتىق جەرگە اعاش ەگۋدى باستاعان ەكەن. وعان شاعىن ناسوستى پايدالانعان. بۇگىندە بۇل اۋماقتا الما، المۇرت، شيە، سارى ورىك، قارا ورىك، جيدە، ءجۇزىمنىڭ ءۇش-ءتورت سورتى، تاۋ ارشاسى، بوت ارشا، بوز ارشا سياقتى كوپتەگەن اعاش تۇرلەرى بار بار. سىر ءوڭىرىنىڭ تابيعي جاعدايىندا كوشەتتى كۇزدە ەگۋدىڭ قاجەتى جوق. ويتكەنى، ونىڭ تيىمدىلىگى تومەن ەكەنىن بايقاۋ قيىن ەمەس. سوندىقتان ءاربىر تالدى كوكتەمدە ەگىپ، كوكتەتىپ جىبەرۋگە بولادى. ال جازدا قىلقان جاپىراقتى اعاشتى ەكسەڭ بولادى. قىزىلوردانىڭ توپىراعى تۇزدى. مۇندا اعاش ەكسەڭ ءولىپ قالادى دەيدى كوبى. ءبىراق ول جالقاۋدىڭ ءسوزى. قىلقان جاپىراقتىلاردى 11 جىل بۇرىن ەكتىم. قازىر 5 مەترگە دەيىن ءوستى»، - دەيدى قارت باعبان.
سونداي-اق ول كىسى تۋبديسپانسەردە ەمدەلىپ جاتقان ناۋقاستارعا ارنالعان ءتيىمدى ەمدەۋ جولىن ۇسىنىس رەتىندە ايتىپ ءجۇر. بۇل ءاربىر تۇرعىن ءۇشىن پايداسى تيەتىنى انىق.
«بىزدە وكپە اۋرۋىنا شالدىققان ناۋقاستار ءۇشىن جاسىل جەلەكتىڭ پايداسى مول. ولاردىڭ ەمى بىتكەسىن دارىگەرلەر ناۋقاستارعا كوكشەتاۋ، سولتۇستىك قازاقستان وڭىرلەرىندەگى قاراعايلى ايماقتارعا بارۋعا كەڭەس بەرەدى. ونى وزىمىزدە دە جاساۋعا بولادى عوي. بۇل ماسەلە جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ قولداۋى قاجەت. سونىڭ ناتيجەسىندە 7-8 گەكتار جەرگە اعاش ەگۋگە بولادى. وعان ءوزىم دە اتسالىسامىن. ناۋقاس تال اراسىندا تازا اۋا جۇتىپ جۇرسە، دەنساۋلىعىن تۇزەۋگە كوپ كومەكتەسەر ەدى»، - دەدى ول.
قارت باعبان كۇن سايىن 8 گەكتار جەردى اينالىپ، اعاشتارعا كۇتىم جاسايدى. شىبىق ەگەدى، سۋارادى، ءشوبىن وتايدى. وبلىس ورتالىعىنان اۋەجايعا بارا جاتقان جولداعى اعاشتاردىڭ ءبارى قارت باعبان وسىرگەن ككوشەتتەردەن شىققان.
ەسكە سالساق، جاقىندا قىزىلوردا وبلىسىندا كۇرىش جيناۋ باستالدى.
اۆتور
ءادىلجان ۇمبەت
