قىتايدا جاستاردىڭ 17 پايىزى جۇمىسسىز ءجۇر

استانا. قازاقپارات - قىتايدا جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى تومەندەمەي تۇر. اسىرەسە جاستار ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تاپپايدى. ەلدىڭ ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتىنە سايكەس قازىر جاستاردىڭ %17- ءى جۇمىسسىز.

اسىرەسە قالالاردا جاعداي كۇردەلى. ەڭبەك نارىعىندا باسەكەلەستىك ارتقان. قىتاي جاستارى نەلىكتەن جۇمىس تاپپاي ءجۇر؟ وعان قانداي فاكتورلار اسەر ەتتى؟

جاستار جۇمىسسىزدىعىنا اسەر ەتكەن فاكتور كوپ. ەڭ ءبىرىنشى ماسەلەسى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە. كەيىنگى جىلدارى ەلدەگى جوعارى وقۋ ورىندارى مەن كوللەدج بىتىرگەن تۇلەكتەردىڭ ماماندىعى قازىرگى ەڭبەك نارىعىنداعى سۇرانىستارعا سايكەس كەلمەيدى. بۇل جاستاردى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋگە كەرى اسەر ەتىپ وتىر. وعان جىلدا جوعارى وقۋ ورىندارىن ءبىتىرىپ جاتقان ميلليونداعان تۇلەك قوسىلادى. كاسىپورىندار مەن ءوندىرىس ورىندارىنىڭ دەنى بىردەن تاجىريبەلى جۇمىسشى العىسى كەلەدى.

ودان بولەك اۋىل- ايماقتاردان جۇمىس ىزدەپ قالاعا كوشەتىندەر كوبەيگەن. بيىل 10 ميلليوننان استام ادام قالاعا قونىس اۋدارعان. بۇل دا باسەكەلەستىكتى ارتتىرىپ وتىر. جۇمىس تاپپاي جۇرگەندەردىڭ دەنى 16 مەن 24 جاس ارالىعىنداعى جاستار. ەلدە ەڭبەك نارىعىندا پاندەميا كەزىندە بۇزىلعان تەپە-تەڭدىك ءالى كۇنگە دەيىن وڭالماي تۇر. كەيبىر ماماندىقتار جويىلىپ، جۇمىسشىلاردىڭ ورنىن روبوتتار باستى. كوپتەگەن مەكەمەلەر مەن كاسىپورىنداردا جاپپاي قىسقارتۋ ءجۇرىپ، مىڭداعان جۇمىسشى كۇشى كەرەكسىز بولىپ قالدى. ەل ۇكىمەتى ءبىرقاتار جوبالاردى جۇزەگە اسىرعانىمەن، ايتارلىقتاي ناتيجە جوق. قازىر مەملەكەتتەگى جالپى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى تومەندەمەي تۇر.

 فۋ لينحۋەي، ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ رەسمي وكىلى:

 - سىرتقى ەكونوميكالىق كەرى فاكتورلار مەن كوپتەگەن قيىندىقتار بار. وتكەن ايدا قالالارداعى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى %5,1- كە جەتتى. دەي تۇرا قىتايدا جۇمىسسىزدىق ماسەلەسىن شەشۋ باعىتىندا كەشەندى شارالار قابىلدانىپ جاتىر. جىل باسىنان بەرى 10,5 ميلليون جاڭا جۇمىس ورنى اشىلدى. وسىنىڭ ارقاسىندا 31 ءىرى قالاداعى جۇمىسسىزدىق %0,1 ازايىپ وتىر.

ميللياردتان استام حالقى بار الپاۋىت ەل ءۇشىن بۇل ماردىمسىز كورسەتكىش. جالپى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى بولىپ قۇرىلعالى بەرى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى ءۇش رەت شارىقتاۋ شىعىنا جەتكەن. ءبىرىنشى 1973 پەن 1979 -جىلدارى. ول كەزدە ءبىر مەزەتتە 15 ميلليون حالىق اۋىلدان قالاعا جاپپاي كوشكەن. وعان دەموبيليزاتسيالانعان 20 ميلليونعا جۋىق اسكەري قوسىلىپ، ەلدە جۇمىسسىزدىق ورىن الدى.

ەكىنشى تولقىن 1998 بەن 2001 -جىلدارى تىركەلدى. مەملەكەتتىك كاسىپورىنداردى رەفورمالاۋ جاپپاي كەزىندە بولدى. وسى كەزەڭدەگى توقىراۋ كەزىندە 26 ميلليون ادام قىسقارىپ كەتتى. بۇل مەملەكەتتىك كاسىپورىنداردا ەڭبەك ەتەتىن جۇمىسشىلاردىڭ تورتتەن ءبىر بولىگى ەدى. ءۇشىنشىسى پاندەميا كەزىندە تىركەلدى. جالپى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ تاريحىندا ءاربىر 20 جىلدا جۇمىسسىزدىققا قاتىستى توقىراۋ بولىپ وتىرعان.

ساراپشىلار: «جىل سوڭىنا قاراي ەلدەگى جۇمىسسىزدىق تومەندەيدى»، - دەپ بولجاپ وتىر. وعان ۇكىمەت تاراپىنان قابىلدانعان كەشەندى شارالار اسەر ەتەدى دەپ ەسەپتەيدى. سونىمەن قاتار قىتاي حالقىنىڭ قارتايىپ بارا جاتقانىمەن بايلانىستىرىلادى. جۇرگىزىلگەن الەۋمەتتىك تالداۋعا سايكەس بيىل قىتايدا جۇمىسسىز جۇرگەن حالىق سانىنا قاراعاندا زەينەتكە شىعاتىندار كوپ ەكەن. ياعني جۇمىس ورىندارى بوسايدى دەگەن بولجام بار.

24.kz