قىتايعا اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى ەكى ەسە ءوستى

 اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆ قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ دەلەگاتسياسىمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى، دەپ حابارلايدى Kazinform. 

مينيسترلىكتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنەن ءمالىم ەتكەندەي، ا ش م باسشىسىمەن شيان قالاسى پارتكومىنىڭ حاتشىسى فان حۋنۆەي جانە «سيان اي جيۋي» نان جانە ماي ونەركاسىپتىك كورپوراتسياسىنىڭ ءتوراعاسى جانە باس ديرەكتورى جيا حەي كەزدەستى. كەزدەسۋدە تاراپتار ا و ك سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى، بىرلەسكەن جوبالاردى، سونداي-اق اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ەكسپورت-يمپورتىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن تالقىلادى.

ايداربەك ساپاروۆ قازاقستاننان قىتايعا 1718 وتاندىق كاسىپورىن: وسىمدىك شارۋاشىلىعى ءونىمى بويىنشا 1629 كاسىپورىن جانە مال شارۋاشىلىعى ءونىمى بويىنشا 86 كاسىپورىن ەكسپورتتالاتىنىن ەسكە سالدى. ەلدەر اراسىنداعى تاۋار اينالىمى 2023 -جىلعى قاڭتار- تامىزدا 798,9 ميلليون دوللار بولدى. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن (462,6 ميلليون دوللار) سالىستىرعاندا %72,7 عا جوعارى. قازاقستان مەن قىتاي اينالىم كولەمىن ۇلعايتۋعا نيەتتى. سوندىقتان 2023 -جىلدىڭ قاراشا ايىنىڭ باسىندا ەلگە ق ح ر باس كەدەن باسقارماسىنىڭ ساراپشىلارى كەلەدى.

ولار قازاقستاننىڭ ۆەتەريناريالىق جۇيەسىنە اۋديت جانە مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكسپورتتاۋعا مۇددەلى كاسىپورىندارعا ينسپەكتسيا جۇرگىزەدى. تەكسەرۋ بارىسىندا قىتاي تاراپى ءوندىرىستىڭ تولىق تىزبەگىن - اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىن ۇستاۋدان ءونىمدى ەكسپورتقا جونەلتۋگە دەيىنگى كەزەڭدى باعالاۋدى جوسپارلاپ وتىر. اۋديت ءساتتى وتسە، قازاقستاننان اۋسىل مەن قۇس تۇماۋىنا قويىلعان شەكتەۋلەر الىنىپ تاستالادى. ناتيجەسىندە وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەر ءۇشىن ەڭ ءىرى نارىقتاردىڭ ءبىرى قىتايعا مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى ارتادى.

ا ش م باسشىسى سونداي-اق دەلەگاتتارمەن قازاقستاننان قىتايعا اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارلارى ەكسپورتىنىڭ ەكى ەسەگە ءوسىپ، 653,3 ميلليون دوللارعا جەتكەنىن تالقىلادى:

«اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزگى ەكسپورتتالاتىن ونىمدەرى: زىعىر تۇقىمى، بيداي، ارپا، كۇنباعىس مايى، كۇنباعىس تۇقىمدارى، ءداندى نەمەسە بۇرشاق داقىلدارىن قايتا وڭدەۋ قالدىقتارى، باسقا دا مايلى داقىلداردىڭ تۇقىمدارى مەن جەمىستەرى، راپس مايى، جانۋارلاردى ازىقتاندىرۋعا ارنالعان ونىمدەر جانە تەمەكى شيكىزاتى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ايداربەك ساپاروۆ.

جالپى ەكسپورتتىڭ وسۋىنەن باسقا، مينيستر ق ح ر-دا قازاقستاندىق استىقتىڭ جىل سايىنعى تۇتىنۋىنىڭ ءوسۋ ءۇردىسىن اتاپ ءوتتى. وسىنىڭ ناتيجەسىندە، سونداي-اق گەوگرافيالىق ورنالاسۋى مەن ورتاق شەكارانىڭ بولۋىن ەسكەرە وتىرىپ، قازاقستان قىتايدى وتاندىق استىق پەن ۇندى وتكىزۋدىڭ پەرسپەكتيۆالىق نارىعى رەتىندە قاراستىرادى.

2023 -جىلعى قاڭتار- تامىزدا قازاقستانعا قىتايدان يمپورتتالعان اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارلارىنىڭ كورسەتكىشى %1,8 عا ءوسىپ، 145,6 ميلليون دوللار بولعان. نەگىزگى يمپورتتالاتىن تاۋارلار: قىزاناق، جاڭعاقتار، كوكونىستەر جانە تسيترۋستىق جەمىستەر.

سونىمەن قاتار ايداربەك ساپاروۆ دەلەگاتسيا وكىلدەرىمەن يندۋستريالاندىرۋ جانە ينۆەستيتسيا سالاسىنداعى بىرلەسكەن قازاقستان-قىتاي جوبالارىن تالقىلادى. بۇگىندە ولاردىڭ قاتارىندا جالپى سوماسى 426 ميلليون ا ق ش دوللارى بولاتىن اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى التى جوبا بار. قۇنى 139 ميلليون دوللار بولاتىن ءۇش بىرلەسكەن جوبا ازىرلەۋ ساتىسىندا.

قازىر قازاقستان قىتاي نارىعىنا وسىمدىك جانە مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ 24 ءتۇرىن، ونىڭ ىشىندە بيداي، زىعىر تۇقىمى، ارپا، جوڭىشقا، جۇگەرى، بيداي كەبەگى مەن جەمدى ەكسپورتتاۋ بويىنشا قىتايمەن قول قويىلعان حاتتامالار بار. قىتايعا اگروونەركاسىپتىك كەشەن ونىمدەرىنىڭ تاعى 12 ءتۇرىن، ونىڭ ىشىندە كارتوپ، تەرى، بيە ءسۇتى، قۇس ەتى جانە قۇس ونىمدەرىن، جىلقى ەتى، سالقىنداتىلعان سيىر ەتى، قوي ەتى مەن شوشقا ەتى، سونداي-اق ءتىرى ءى ق م ەكسپورتىنا قويىلاتىن ۆەتەريناريالىق جانە فيتوسانيتاريالىق تالاپتاردى كەلىسۋ مۇمكىندىگى پىسىقتالىپ جاتىر.

سونداي-اق مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ 2023 -جىلعى 17-18-مامىرداعى ق ح ر سيانعا رەسمي ساپارى اياسىندا تۇقىم ەكسپورتىنا قويىلاتىن سانيتاريالىق جانە فيتوسانيتارلىق تالاپتار تۋرالى، بۇرشاق پەن جاسىمىقتىڭ ەكسپورتتىق پارتيالارىنا قويىلاتىن كارانتيندىك جانە فيتوسانيتاريالىق تالاپتار تۋرالى، سۋ ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى بويىنشا حاتتامالارىنا قول قويىلدى.

اۆتور

ەلميرا ورالبايەۆا