قىتاي مەن نيدەرلاندىنىڭ Nexperia كومپانياسىنا تالاسى: جاھاندىق چيپ نارىعىنداعى داعدارىس
استانا. KAZINFORM - جاھاندىق چيپ ءوندىرىسى قىزۋ باسەكەدە تۇرعاندا، قىتاي مەن نيدەرلاندىنىڭ گوللانديالىق Nexperia كومپانياسىنا باقىلاۋ جاساۋعا تىرىسۋى الەم نازارىن اۋداردى.
باستاپقىدا كومپانيا ىشىندەگى باسقارۋ داعدارىسىنان شىققان بۇل ماسەلە تەز ارادا ساياسي شيەلەنىسكە اينالىپ، چيپ جەتكىزۋ تىزبەگىنىڭ وسالدىعىن كورسەتتى. اۆتوكولىك جانە ەلەكترونيكا سالاسىندا ماڭىزدى ءرول اتقاراتىن Nexperia نىڭ ءوندىرىسىنىڭ توقتاۋ قاۋپى جاھاندىق نارىققا ۇلكەن سىناق بولىپ تۇر.
Nexperia شتاب- پاتەرى نيدەرلاندىدا ورنالاسقان، اۆتوكولىك، ونەركاسىپ جانە ەلەكترونيكاعا قاجەتتى چيپتەر شىعاراتىن ءىرى كومپانيا. ونىڭ 12500 دەن استام قىزمەتكەرى ەۋروپا، ازيا جانە اقش- تا جۇمىس ىستەيدى. جىلىنا 1100 ميللياردتان استام چيپ شىعارىپ، تيىمدىلىگىمەن الەمدە مويىندالعان. كومپانيانىڭ ونىمدەرى، مىسالى، ديودتار مەن ترانزيستورلار كولىكتىڭ قوزعالتقىشى مەن قاۋىپسىزدىك جۇيەسىنە قاجەت.
Nexperia العاشىندا Philips كومپانياسىنىڭ ءبىر بولىگى بولدى. 2019 -جىلى ونى قىتايدىڭ Wingtech Technology كومپانياسى ساتىپ الدى، كەيبىر ۇلەسى قىتاي مەملەكەتتىك مەكەمەسىنە تيەسىلى. بۇل ساتىپ الۋ سول كەزدە قالىپتى مامىلە بولىپ كورىندى، ءبىراق ا ق ش پەن قىتاي اراسىنداعى ساۋدا قاقتىعىسى كۇشەيگەن سايىن باتىس ەلدەرى قىتايدىڭ تەحنولوگيا سالاسىنداعى ىقپالىنا الاڭداي باستادى.
2022 -جىلى ۇلىبريتانيا Nexperia نى ۋەلستەگى زاۋىتتىڭ %86 ۇلەسىن ساتۋعا ماجبۇرلەدى، سەبەبى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە قاتەر ءتوندى دەپ ەسەپتەدى. 2024 -جىلى ا ق ش Wingtech ءتى «قارا تىزىمگە» ەنگىزىپ، امەريكالىق تەحنولوگيالارعا قولجەتىمدىلىگىن شەكتەدى.
2025 -جىلى Nexperia ىشىندە باسقارۋ داعدارىسى تۋىندادى: ا ق ش كومپانيانىڭ قىتايلىق باسشىسى چجان سيۋەچجەندى اۋىستىرۋدى تالاپ ەتتى، ال Wingtech باسقا باسشىلاردى اكسيالاردى وزگەرتۋگە تىرىستى دەپ ايىپتادى. نيدەرلاند ۇكىمەتى تەحنولوگيالاردىڭ قىتايعا بەرىلۋىنەن قورىقتى.
قىركۇيەكتىڭ 30-كۇنى نيدەرلاند ءمينيسترى ۆينسەنت كاررەمانس ەسكى زاڭدى قولدانىپ، Nexperia ىسىنە ارالاستى. بۇل زاڭ مەملەكەتكە ماڭىزدى تاۋارلاردىڭ جەتكىزىلىمىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن كومپانيانى باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل مەملەكەتتەندىرۋ ەمەس، ءبىراق ۇكىمەتكە اكتيۆتەردى اۋىستىرۋ نەمەسە باسشى تاعايىنداۋ سياقتى شەشىمدەردى توقتاتۋ قۇقىعىن بەرەدى. نيدەرلاند بۇل قادامدى ەۋروپانىڭ چيپ جەتكىزىلىمىن قورعاۋ ءۇشىن جاسادى.
وقيعانىڭ سالدارى: قىتايدىڭ جاۋابى جانە كەلىسسوزدەر
نيدەرلاندىنىڭ ارەكەتى ۇلكەن داۋ تۋدىردى. قىتايدىڭ جارتىلاي وتكىزگىشتەر قاۋىمداستىعى قازاننىڭ 14- كۇنى مۇنى «ادىلەتسىز» دەپ اتاپ، «جاھاندىق ساۋدانى بۇزادى» دەپ سىنادى. قىتاي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ وكىلى لين جياڭ باتىستىڭ «ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتى سىلتاۋ ەتىپ، بەيتاراپ ەمەس ارەكەتتەرىن» سىنعا الدى.
قازاننىڭ 4- كۇنى قىتاي Nexperia-نىڭ قىتايلىق بولىمشەسىنىڭ كەيبىر چيپتەرىن (نەگىزىنەن ورالعان چيپتەردى) ەكسپورتتاۋعا تىيىم سالىپ، ونى «ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك» ءۇشىن جاسالدى دەپ مالىمدەدى. بۇل Nexperia نىڭ ازياداعى جەتكىزۋ تىزبەگىن توقتاتىپ، جاھاندىق وندىرىسكە كەدەرگى كەلتىردى.
Wingtech ءوندىرىس توقتاماعانىن ايتتى، ءبىراق باقىلاۋ شەكتەلگەنىن مويىندادى جانە زاڭدى جولدارمەن ماسەلەنى شەشۋگە تىرىسىپ جاتىر. كومپانيا باسشىسى چجان سيۋەچجەننىڭ مىندەتى سوت ارقىلى توقتاتىلدى. Nexperia ءوندىرىس جالعاسۋدا دەسە دە، Stellantis, Renault جانە Volkswagen سياقتى اۆتوكولىك كومپانيالارى بىرنەشە اپتادان كەيىن چيپ جەتكىزۋدە ماسەلە تۋىندايدى دەپ الاڭدايدى. Wingtech اكسيالارى شاڭحايدا %10 تومەندەدى. قازاننىڭ 17- كۇنى نيدەرلاند ءمينيسترى قىتايمەن كەلىسسوز جۇرگىزەتىنىن جاريالادى، ءبىراق ا ق ش پەن قىتاي اراسىنداعى شيەلەنىس كەلىسسوزدەردى قيىنداتىپ وتىر.
قازاننىڭ 19-كۇنى Nexperia نىڭ قىتايلىق بولىمشەسى WeChat ارقىلى قىزمەتكەرلەرگە حات جاريالادى. وندا كومپانيانىڭ قىتايدا تىركەلگەن، زاڭدى جانە تاۋەلسىز ەكەنى، تەك قىتايلىق زاڭدارعا باعىناتىنى ايتىلدى. قىزمەتكەرلەر تەك كومپانيا باسشىسىنىڭ نۇسقاۋلارىن ورىنداۋى كەرەك، ال باسقا سىرتقى نۇسقاۋلاردى (مىسالى، Outlook نەمەسە Teams ارقىلى كەلگەندەردى) ەلەمەۋگە بولادى. كومپانيا ءوندىرىس پەن جالاقىنىڭ قالىپتى ەكەنىن، ەشكىمنىڭ مۇددەسىنە زيان كەلمەيتىنىن مالىمدەدى.
قازىر داۋ جالعاسىپ جاتىر: نيدەرلاند سوتقا شاعىمدانا الادى، Wingtech زاڭدى جول ىزدەيدى، ال قىتايدىڭ ەكسپورت تىيىمى شىعىن كەلتىرىپ وتىر. Nexperia-نىڭ گامبۋرگ زاۋىتى (جىلىنا 10 ميلليون كرەمني پلاستينا شىعارادى) جۇمىس ىستەپ تۇر، ءبىراق وراۋ قىتايعا تاۋەلدى بولعاندىقتان، دايىن ونىمدەرجى جونەلتۋ كەشەۋىلدەپ تۇر.
Nexperia نىڭ ءوندىرىسى: چيپتەر قالاي جاسالادى؟
Nexperia نيدەرلاندىنىڭ نەيمەگەن قالاسىندا ورنالاسقان. اۆتوكولىكتەر مەن ونەركاسىپتىك جابدىقتارعا قاجەتتى كىشكەنتاي، ءبىراق ماڭىزدى بولشەكتەر - ديودتار مەن MOSFET تەردى وندىرەدى. ءوندىرىس ەكى قاراپايىم كەزەڭگە بولىنەدى:
ءچيپتىڭ نەگىزىن جاساۋ: ەۋروپاداعى (گامبۋرگ جانە مانچەستەر) زاۋىتتاردا كرەمنيدى جۇقا پلاستينا ەتىپ كەسەدى، وعان ارنايى جابدىقپەن ەلەكتر تىزبەكتەرىن «سىزادى» ، حيميالىق زاتتار قوسىپ، ولاردىڭ توك وتكىزۋ قاسيەتىن رەتتەيدى. سوڭىندا تەكسەرىستەن وتەدى. گامبۋرگ زاۋىتى جىلىنا 10 ميلليون پلاستينا شىعارادى.
ءچيپتى وراۋ: دايىن پلاستينا كىشكەنتاي چيپتەرگە بولىنەدى دە، قىتاي، مالايزيا نەمەسە فيليپپيندەگى زاۋىتتارعا جىبەرىلەدى. مۇندا چيپتەر پلاستيك قاپتاماعا سالىنىپ، قوسقىشتار ورناتىلادى، جوعارى تەمپەراتۋراعا توتەپ بەرەتىندەي ەتىلەدى جانە سوڭعى تەكسەرۋدەن كەيىن جەتكىزىلەدى.
بۇل پروتسەستىڭ تيىمدىلىگى جوعارى، ءبىراق ەۋروپادا نەگىزگى ەلەمەنتى جاسالىپ، ازيادا وراۋ جۇرگىزىلەتىندىكتەن، قىتايدىڭ تىيىمى «وراۋ كەزەڭىن» توقتاتىپ، دايىن ونىمدەردىڭ جەتكىزىلىمىن باياۋلاتتى.
جاھاندىق چيپ نارىعىنا اسەرى: اۆتوكولىك سالاسى قىسىمدا
Nexperia نىڭ چيپتەرى كىشكەنتاي بولعانىمەن، اۆتوكولىكتەردىڭ قوزعالتقىشتارى مەن قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرى ءۇشىن وتە ماڭىزدى. ولاردى باسقا چيپتەرمەن الماستىرۋ ۇزاق ۋاقىت الادى. بۇل داۋدىڭ سالدارى:
قىسقا مەرزىمدى ماسەلە: قىتايدىڭ وراۋعا تىيىم سالۋى چيپتەردى دايىنداۋدى توقتاتتى، ەۋروپاداعى زاۋىتتاردا جارتىلاي ونىمدەر جينالىپ جاتىر. جەتكىزۋ %10-20 كەشىگۋدە. Volkswagen, Renault سياقتى كومپانيالار قورلارى تاۋسىلسا، بىرنەشە اپتادا كولىك شىعارۋدى توقتاتۋى مۇمكىن.
ۇزاق مەرزىمدى قاۋىپ: بۇل وقيعا ەلدەردى ءوز چيپتەرىن شىعارۋعا يتەرمەلەيدى. ەۋروپا 500 ميلليارد ەۋرو جۇمساپ، زاۋىتتار سالىپ جاتىر، اقش تەحنولوگيا ەكسپورتىن شەكتەمەك. ءبىراق قىتاي سيرەك كەزدەسەتىن ماتەريالدار مەن وراۋدى باقىلايدى، سوندىقتان ولار جاۋاپ رەتىندە چيپ باعاسىن %5-10 قىمباتتاتۋى مۇمكىن.
نارىقتىڭ ءبولىنۋى: چيپ جەتكىزۋ تىزبەگى بولشەكتەنىپ جاتىر. اۆتوكولىك كومپانيالارى ۆەتنام نەمەسە ءۇندىستان سياقتى باسقا ەلدەردەن چيپ ىزدەيدى، ءبىراق جاڭا چيپتەردى تەكسەرۋ ۇزاق ۋاقىت الادى، بۇل ەلەكتروكولىكتەردىڭ باعاسىن وسىرەدى. 2025 -جىلى چيپ نارىعى (600 ميلليارد دوللاردان استام) تۇراقسىز بولادى، ال وڭتۇستىك- شىعىس ازيا ەلدەرى پايدا كورۋى مۇمكىن.
بۇل وقيعا چيپ نارىعىنىڭ قانشالىقتى نازىك ەكەنىن ەسكە سالادى. قىتاي مەن نيدەرلاند كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ جاتىر، ءبىراق اۆتوكولىك جانە ەلەكترونيكا سالاسىنا تۇسكەن قىسىم ازىرگە باسىلمايدى.
ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن قىتاي عالىمدارى الەمدەگى العاشقى 6G ءچيپتى تانىستىردى.
اۆتور
مۇقتار مۇرات
