قىتاي كەزەكتى عارىش ميسسياسىن ىسكە قوستى

استانا. KAZINFORM - قىتاي ءوزىنىڭ «تيانگۋڭ» وربيتالىق ستانسياسىنا «شىنجوۋ-20» جاڭا عارىش كەمەسىن ۇشىردى. بۇل 2030 -جىلعا دەيىن ايعا ادام اپارۋ جونىندەگى امبيتسيالىق ماقساتقا جەتۋ جولىنداعى كەزەكتى ماڭىزدى قادام، دەپ حابارلايدى BBC.

قىتاي «شىنجوۋ-20» عارىش كەمەسىن 17:17- دە (بەيجىڭ ۋاقىتى بويىنشا) ەلدىڭ سولتۇستىك- باتىسىنداعى جيۋچيۋان عارىش ايلاعىنان Long March-2 °F زىمىران تاسىعىشى ارقىلى ۇشىردى.

ەكيپاج وربيتادا شامامەن التى اي بولىپ، قىتايدىڭ ايدا تۇراقتى بازا سالۋ ماقساتىنا كومەكتەسەتىن عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزەدى.

ميسسيانى 46 جاستاعى بۇرىنعى ۇشقىش چىن دۋن باسقارادى. ول 2022 -جىلى وربيتادا 200 كۇننەن استام ۋاقىت وتكىزگەن العاشقى قىتايلىق استروناۆت اتانعان. ونىمەن بىرگە العاش رەت عارىشقا ۇشىپ وتىرعان 40 جاستاعى چىن جۋنرۋي جانە 35 جاستاعى ۋاڭ جە ەسىمدى ەكى تايكوناۆت بار.

قازىر «تيانگۋڭ» وربيتالىق ستانسياسىندا چاي سيۋيجە، سۋن ليندۋن جانە قىتاي تاريحىنداعى العاشقى ايەل- تايكوناۆت ۆاڭ حاۋجە جۇمىس ىستەپ جاتىر. ولار 2024 -جىلعى 30 قازاندا «شىنجوۋ-19» كەمەسىمەن ۇشىپ بارعان.

«شىنجوۋ-20» ەكيپاجى ستانسيادا ءتۇرلى عىلىمي تاجىريبەلەر جۇرگىزىپ، عارىشتىق قوقىستاردان قورعايتىن قۇرىلعىلار ورناتادى. سونداي-اق العاش رەت رەگەنەراتسيا قابىلەتى جوعارى پلاناريالار (جازىق قۇرتتار) عارىشقا جەتكىزىلەدى. بۇل تاجىريبەلەر عارىشتا العان جاراقاتتاردىڭ سالدارىن جەڭىلدەتۋگە كومەكتەسۋى مۇمكىن.

قازىر وربيتادا جۇرگەن ەكيپاج 29-ساۋىردە جەرگە ورالىپ، ستانسيانى «شىنجوۋ-20» ميسسياسىنا تاپسىرادى.

بۇل ميسسيا قىتايدىڭ ايعا ادام اپارۋ جانە بولاشاق عارىشتىق مىندەتتەرىن ورىنداۋ ءۇشىن تەحنولوگيالىق نەگىز قالاۋعا باعىتتالعان.

قىتاي 2030 -جىلعا دەيىن ايعا ادام جىبەرىپ، ونىڭ بەتىندە بازا سالۋدى كوزدەيدى.

قىتاي امەريكا قۇراما شتاتتارى مەن رەسەيگە جەتۋگە تىرىسىپ، ءوزىنىڭ عارىشتىق باعدارلاماسىنا ميللياردتاعان دوللار ينۆەستيسيا قۇيىپ وتىر.

فرانسۋز حالىقارالىق قاتىناستار ينستيتۋتىنىڭ ازيالىق زەرتتەۋلەر ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى مارك جۋليەن عارىشتىق باعدارلامانىڭ «اسەرلى» دامۋ قارقىنىنا قاراماستان، قىتاي ءالى دە امەريكا قۇراما شتاتتارىنان ايتارلىقتاي ارتتا قالىپ وتىر دەپ سانايدى.

الايدا، ا ق ش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ «كەيبىر زەرتتەۋلەر مەن عارىشتىق باعدارلامالارعا بولىنەتىن بيۋدجەتتەردى قىسقارتۋ ارقىلى قىتايعا باسىمدىق بەرۋى مۇمكىن» دەدى ول.

ۆاشينگتوندا كوپتەگەن ادام قىتايدىڭ عارىشتىق امبيتسيالارىن ناقتى قاۋىپ رەتىندە قابىلدايدى. NASA باسشىسى بيلل نەلسوننىڭ پىكىرىنشە، ا ق ش پەن قىتاي «ايعا قايتا ورالۋ جارىسىنا» ءىس جۇزىندە قاتىسىپ جاتىر، ال بەيجىڭ بۇل جەردە اۋماقتىق تالاپتارىن قويۋى مۇمكىن. وسى سەبەپتى ول قىتايدىڭ ازاماتتىق عارىش باعدارلاماسىن اسكەري باعدارلاما رەتىندە دە قاراستىرۋدى ۇسىندى.

2019 -جىلى «چانە-4» زوندى ايدىڭ ارعى بەتىنە العاش بولىپ ءساتتى قونسا، 2021 -جىلى قىتاي عارىش كەمەسىن مارسقا ءساتتى قوندىردى جانە قىزىل پلانەتانىڭ بەتىنە «جۋجۋن» روۆەرىن شىعاردى - بۇعان دەيىن تەك ا ق ش ءساتتى جاساي الدى.

2024 -جىلعى ماۋسىمدا قىتاي «چانە-6» ميسسياسى ارقىلى ايدىڭ ارعى بەتىنەن توپىراق ۇلگىلەرىن العاش رەت جەرگە جەتكىزدى. ال تامىزدا SpaceX-تىڭ Starlink جوباسىنا باسەكەلەس بولارلىق 14 مىڭ سپۋتنيكتەن تۇراتىن جۇيەنىڭ العاشقى 18 ىن ۇشىردى.

Starlink باسشىسى يلون ماسك قىتايدىڭ عارىشتىق باعدارلاماسى ادەتتەگىدەن الدەقايدا جەتىلدىرىلگەنىن مويىندادى. الايدا، پەنتاگوندا عارىشتىق تەحنولوگيانى اسكەري ماقساتتا قولدانۋعا بولادى دەپ قورقاتىن تاعى ءبىر الاڭداۋشىلىق بار.

وتكەن جەلتوقساندا ەكى تايكوناۆت توعىز ساعاتتىق عارىشتىق سەرۋەنگە شىعىپ، 2001 -جىلى امەريكالىق عارىشكەرلەر ورناتقان رەكوردتى جاڭارتتى.

قىتاي حالىقارالىق عارىش ستانتسياسىنا 2011 -جىلدان بەرى قاتىسپايدى، سەبەبى ا ق ش ناسا-عا پەكينمەن ىنتىماقتاستىقتى توقتاتۋعا تىيىم سالعان. سودان بەرى قىتاي ءوز ستانسياسىن دامىتىپ، باسقا ەلدەردى ىنتىماقتاستىققا تارتۋعا كۇش سالىپ جاتىر.

اقپان ايىندا قىتاي مەن پاكىستان العاشقى شەتەلدىك استروناۆتقا «تيانگۋڭ» عارىش ستانسياسىنا جول اشاتىن كەلىسىمگە قول قويدى. وسى پروتسەستىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە ەكى پاكىستاندىق استروناۆت تاڭدالادى، سودان كەيىن ولار قىتايدا ۇشۋعا دايىندالادى.

2021 -جىلى رەسەي مەن قىتاي 2035 -جىلعا دەيىن ايدا بىرلەسكەن ستانتسيا سالۋ جوسپارىن جاريالاعان. دەگەنمەن ساراپشىلار بۇل جوبانىڭ تەك زەرتتەۋ دەڭگەيىندە ەكەنىن، ال قاجەتتى قۇرال-جابدىقتاردىڭ ەكى ەلدىڭ جەكە باعدارلامالارى اياسىندا جاسالىپ جاتقانىن اتاپ وتۋدە.

ايتا كەتەلىك SpaceX ا ق ش-تىڭ بارلاۋ قىزمەتىنە ارنالعان سپۋتنيكتەردى عارىشقا ۇشىردى.