قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى 80 جىل بۇرىن قانداي ەدى
تۇركىستان. قازاقپارات - Kazinform اگەنتتىگىنىڭ 105 جىلدىعىنا وراي ارحيۆتەگى سيرەك تاريحي فوتوسۋرەتتەر كوپشىلىك نازارىنا ۇسىنىلدى. ونىڭ اراسىندا 1956-جىلى تۇركىستانداعى قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىندە جۇرگىزىلگەن رەستاۆراتسيا كەزىندەگى بۇرىن-سوڭدى جاريالانباعان كادرلار دا بار.
قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى رەستاۆراتسيا كەزىندە. 1956-جىل. فوتو: بۋدنيەۆيچ، سالنيكوۆ
مامانداردىڭ ايتۋىنشا، بۇل فوتوسۋرەتتەر - اسا قۇندى تاريحي دەرەككوز سانالادى.
قوجا احمەت ياساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق-تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى مۇحتار قوجانىڭ مالىمدەۋىنشە، سۋرەتتەردە سوعىسقا دەيىنگى كەزەڭنىڭ، اتاپ ايتقاندا 1937-1941-جىلدار ارالىعىنداعى جاعدايلار دا بەينەلەنگەن.
ياساۋي كەسەنەسىنىڭ وڭتۇستىك-باتىس قاسبەتىندەگى رەستاۆراتسيا. 26-قازان 1956-جىل. فوتو: بۋدنيەۆيچ ي.، سالنيكوۆ ف.
- بۇل فوتولاردى ناعىز تاريحي قۇجاتتار دەپ ايتۋعا بولادى. مىسالى، كەيبىر كادرلاردا كەسەنە اينالاسىندا ەكى قاتار قورعاننىڭ بولعانى كورىنەدى. سول قورعانداردىڭ قالدىقتارى دا بەينەلەنگەن. سونداي-اق، سول كەزدەگى مەشىت بولىگىنىڭ ارتقى جاعىندا ءتورت تىرەۋ تۇرعانى بايقالادى. كەيىنگى جوندەۋ جۇمىستارى كەزىندە ولاردىڭ بىرەۋى الىنىپ تاستالىپ، ۇشەۋى عانا ساقتالعان، - دەيدى تاريحشى.
عالىمنىڭ ايتۋىنشا، قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىنا شەتەلدەن ارنايى شەبەرلەر تارتىلعان. ولاردىڭ اراسىندا ايەلدەر دە بولعان.
سۋرەتتەردە شەبەرلەردىڭ قىش قالاپ جاتقانى، ايەل جۇمىسشىلاردىڭ ساز يلەۋ پروتسەسىنە قاتىسقانى انىق كورىنەدى.
ياساۋي كەسەنەسىنىڭ وڭتۇستىك-شىعىس قابىرعاسىن جوندەۋ جۇمىسى. 1956-جىل. فوتو: بۋدنيەۆيچ، سالنيكوۆ
سونىمەن قاتار، 1956 -جىلى تۇسىرىلگەن كەسەنەنىڭ الدىڭعى كورىنىسىندەگى ءبىر فوتوسۋرەتتە تەحنيكالىق قاتەلىك ورىن العان. فوتو پلەنكا قاعازعا تەرىس باسىلعان.
- بۇل جەردە كەسەنە بەينەسى ايناداعىداي كەرى كورىنىس بەرگەن. اياق جاعىندا تىرەۋ ورنى ءبىر جاقتا عانا بولۋى كەرەك ەدى، ءبىراق سۋرەتتە ەكى جاعىندا تۇرعانداي اسەر قالدىرادى، - دەيدى مۇحتار قوجا.
رەستاۆراتسيا جۇمىستارى كەزىندە پايدالانىلعان قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ ورنالاسۋ ءتارتىبى مەن جۇمىس تاسىلدەرى دە فوتوسۋرەتتەردەن انىق بايقالادى.
عالىمنىڭ ايتۋىنشا، سول كەزدە جەردى ارشۋ ءۇشىن تراكتور قولدانىلىپ، 2 مەترگە دەيىنگى توپىراق قاباتى الىنعان. الايدا بۇل توپىراق قاباتىندا ماڭىزدى ارحەولوگيالىق جادىگەرلەر دە بولعان.
قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى. 1947-جىل. فوتو: كازتاگ
- سول كەزەڭدەگى جوندەۋ جۇمىستارى مەن قۇرىلىس ادىستەرىن بەينەلەيتىن بۇل سۋرەتتەر - وتە قۇندى دەرەك. قازاقپارات ارحيۆىنەن الىنعان بۇل ماتەريالدار ەلىمىزدىڭ مادەني-تاريحي مۇرالارىن زەرتتەۋگە ۇلكەن ۇلەس قوسادى. بۇل فوتوسۋرەتتەر تاريحشىلار مەن عالىمدار ءۇشىن تاپتىرماس ايعاق سانالادى، - دەدى پروفەسسور.
تۇركىستان وبلىستىق اقساقالدار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى، قالانىڭ قۇرمەتتى ازاماتى جارىلقاسىن ازىرەتبەرگەنوۆ سول كەزدەگى تاريحي ساتتەرگە كۋا بولعان ازاماتتاردىڭ ءبىرى.
اقساقال 1956-جىلدى بىلايشا ەسكە الدى:
- ول كەزدە مەن پەداگوگيكالىق ۋچيليشەدە وقىپ جۇرگەنمىن. كەسەنە ماڭىنان ءجيى وتەتىنبىز. ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرىنەن قۇرالعان شەبەرلەر رەستاۆراتسيا جۇمىسىمەن اينالىسىپ جاتتى. تاس پەن توپىراقتى سىرتقا شىعارىپ، ۇلكەن دايىندىق جۇرگىزىلگەنىن ءوز كوزىمىزبەن كوردىك. ول كەزدە كەسەنەگە كەلۋشىلەر وتە سيرەك بولاتىن، - دەيدى اقساقال.
قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى. 24-اقپان 1941-جىل. فوتو: كازتاگ
ايتا كەتەيىك، بۇدان بۇرىن Kazinform اگەنتتىگى 105 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي جەكە ارحيۆتەن مەدەۋ مۇز ايدىنىنىڭ سيرەك فوتولارىن جاريالاعان بولاتىن.
