قۇم كوشكىنىنەن قانداي اۋىلدارعا قاۋىپ بار

اتىراۋ. KAZINFORM - اتىراۋ وبلىسىندا تۇرعىنداردىڭ جايلى تۇرمىسىنا كەدەرگى كەلتىرەتىن ماسەلەنىڭ ءبىرى - ەلدى مەكەندەردى قۇم باسۋ قاۋپىنىڭ ارتۋى. قۇم كوشكىنى ماسەلەسى يساتاي، قۇرمانعازى، قىزىلقوعا جانە جىلىوي اۋدانىنىڭ اۋىلدارىندا ەرەكشە وزەكتى.

بۇل دەرەكتى اتىراۋ وبلىستىق تابيعي رەسۋرستار جانە تابيعات پايدالانۋدى رەتتەۋ باسقارماسى راستادى. باسقارمانىڭ ۇسىنعان اقپاراتىنا قاراعاندا، ەلدى مەكەندەردى قۇم كوشكىنەن قورعاۋ ءىسى 2019-جىلدان بەرى تۇراقتى جۇرگىزىلىپ كەلەدى.

- ماسەلەن، 2019-2025 -جىلدارى ارالىعىندا جىلىوي، قىزىلقوعا، يساتاي جانە قۇرمانعازى اۋدانىنىڭ ەلدى مەكەندەرىندە 76,5 گەكتار اۋماقتا قۇم توقتاتۋ جۇمىسى جۇرگىزىلدى. جوبا بويىنشا سەكسەۋىل كوشەتىنىڭ شىعىمى - 40 پايىز، - دەگەن اقپارات ۇسىندى باسقارمادان.

Фото: Атырау облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы

دەرەككە جۇگىنسەك، 2019 -جىلى قىزىلقوعا اۋدانىنداعى تايسويعان اۋىلىندا قۇم كوشكىنىن توقتاتۋ جۇمىسى 3,2 گەكتارعا جۇرگىزىلگەن.

ال 2020-2021 -جىلدارى جىلىوي اۋدانىنىڭ مايكومگەن ەلدى مەكەنىندە 6 گەكتار، 2021-2022 -جىلدارى اتالعان اۋدانداعى كوبياكوۆ- زابۋرىن كانالىنىڭ بويىنداعى 7,9 گەكتار ۋچاستوكتە قۇم كوشكىنىنە قارسى جۇمىس اتقارىلعان.

قۇم كوشكىنى قاۋپى بار ەلدى مەكەننىڭ ءبىرى - ءۇشتاعان. اتىراۋ وبلىسىنىڭ رەسەي فەدەراتسياسىمەن شەكاراداعى قۇرمانعازى اۋدانىندا ورنالاسقان ەلدى مەكەندە ءتۇتىن سانى كوپ ەمەس.

Фото: Атырау облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы

بيىل اۋىلدىڭ ىرگەسى قالانعانىنا 110 جىل تولعان. مۇندا 140 تان استام وتباسى تۇرادى. ءبارىنىڭ نەگىزگى تابىس كوزى -ءتورت تۇلىك.

بۇل ەلدى مەكەندەگى تۇرعىن ۇيلەردى قورشاعان قۇمنىڭ ۇزىندىعى شامامەن 5، ەنى 2 شاقىرىمعا سوزىلعان. قۇم كوشكىنى توقتاۋسىز جىلجىپ، كەيبىر ۇيلەردىڭ تۇسىندا تاۋ سەكىلدى ءۇيىلىپ جاتىر. بۇل ەلدى مەكەننىڭ شەتىندە تۇراتىن ەرەجەپوۆتەردىڭ وتباسى ءۇشىن قاۋىپكە اينالىپ بولىپ وتىر.

- اۋىل - قازاقتىڭ التىن بەسىگى. مال وسىرۋگە شۇيگىن جايىلىمى بار. جەر استىنان تۇشى سۋ شىعادى. گاز جەلىسى تارتىلدى. ءبىر بالامىز مال وسىرەدى. ءبىزدى الاڭداتاتىن ەكى جايت بار. ءبىرى - قۇمنان تونەتىن قاۋىپ، ەكىنشىسى - اۋدان ورتالىعىنا قاتىنايتىن جولدىڭ جايى، - دەيدى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءبىرى بالعانىم قاپان قىزى.

اتىراۋ وبلىستىق تابيعي رەسۋرستار جانە تابيعات پايدالانۋدى رەتتەۋ باسقارماسىنىڭ مالىمەتىنشە، 2021 -جىلى اتالعان اۋىلدىڭ اۋماعىنداعى 33,8 گەكتار جەرگە قۇم كوشكىنىن توقتاتۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋ ماسەلەسى زەردەلەنگەن.

Фото: Атырау облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы

ال، 2022-2023 -جىلدارى ەلدى مەكەن ماڭىنداعى 10 گەكتارعا سەكسەۋىل ەگىلگەن.

مۇنداي جۇمىس بىلتىر يساتاي اۋدانىنداعى نارىن اۋىلىندا قولعا الىنعان. بيىل ەلدى مەكەنگە قاۋىپ توندىرگەن قۇم كوشكىنىن تەجەۋ ءۇشىن 8 گەكتارعا سەكسەۋىل كوشەتىن وتىرعىزۋ جالعاسىپ جاتىر.

سونداي-اق، بىلتىردان بەرى قىزىلقوعا اۋدانىندا بىرنەشە اۋىل ماڭىندا قۇم كوشكىنىنە قارسى سەكسەۋىل ەگۋ باستالعان. بۇل اۋدانداعى ساعىز، بۇيرەك، قاراكول، جاسقايرات جانە قاراباۋ اۋىلىن قۇم باسۋ قاۋپى بار.

سول سەبەپتەن اتالعان اۋىلداردا 32,4 گەكتارعا، اتاپ ايتقاندا، ساعىز ەلدى مەكەنىندە 11,5، بۇيرەكتە - 0,5، قاراكول – 14، جاسقايراتتا - 0,45، قاراباۋ اۋىلىنىڭ تۇسىندا 6 گەكتار ۋچاستوككە جۇمىس اتقارىلعان.

ماسەلەن، قىزىلقوعا اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ اكىمى زەينوللا شالىكوۆتىڭ دەرەگىنە سۇيەنسەك، قاراباۋ اۋىلىنداعى قۇم كوشكىنىنە قارسى جۇمىس مەردىگەر - «ەدىل- ستروي سەرۆيس» ج ش س- عا جۇكتەلگەن. جوبانىڭ قۇنى - 647 ميلليون 981 مىڭ 499 تەڭگە.

قاراباۋ - اۋدانداعى شەجىرەلى تاريحى قاتتالعان اۋىلدىڭ ءبىرى. وتكەن عاسىردىڭ 1952-1959 -جىلدارى قىزىلقوعا اۋدانىنىڭ ورتالىعى بولعان.

اۋداننىڭ قازىرگى ورتالىعى - ميالى اۋىلىنان 80 شاقىرىمداي قاشىقتا ورنالاسقان. بۇل وكرۋگتىڭ 1 مىڭنان استام تۇرعىنى بار.

ال، يساتاي اۋدانىنداعى يساتاي اۋىلىندا قۇم كوشكىنى باستالعالى 10 جىلدان اسقان. قازىر 300 گە جۋىق تۇرعىن مەكەن ەتەتىن بۇل اۋىلدا دا قۇم كوشكىنىن توقتاتۋ 2019 -جىلى باستالعان. سول جىلى ەگىلگەن سەكسەۋىل 2 مەترگە دەيىن وسكەن.

ال، 2021-2022 -جىلدارى يساتاي اۋدانىنىڭ يساتاي اۋىلىندا 9 گەكتارعا وكپەك جەلمەن سۋسىعان قۇم كوشكىنىن ۇستايتىن سەكسەۋىل ەگىلگەن.

وسى اۋىلدا تۇراتىن يساباي عينۋلليننىڭ ايتۋىنشا، ەگىلگەن سەكسەۋىلدىڭ ءتۇبى اشىلىپ قالادى.

- ەگىلگەن سەكسەۋىل كوشەتى تامىر جايۋى قاجەت. ءبىراق قاراۋسىز قالىپ جاتىر. سول سەبەپتەن تامىر جايىپ ۇلگەرمەيدى. الداعى ۋاقىتتا وسى جايتقا نازار اۋدارىلسا دەيمىز، - دەيدى يساباي عينۋللين.

اتالعان اۋىلدى قۇم كوشكىنىنەن قورعاۋ جوباسىنىڭ قۇنى - 600 ميلليون تەڭگە. قازىر ونىڭ 340 ميلليون تەڭگەسى يگەرىلگەن.

جىلىوي اۋدانىنداعى مايكومگەن اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى دا جىل سايىن قۇم باسۋ قاۋپىن سەزىنەدى.

اۋىلدىق وكرۋگ اكىمى نۇرجارىق ساۋىتوۆتىڭ ايتۋىنشا، تۇرعىندار 2022 -جىلدان بەرى كوشەدەن قۇم شىعارۋ ماسەلەسىن كوتەرگەن.

- بىلتىر اۋىلدى قۇمنان تازارتۋ جۇمىسىن قولعا الدىق. تۇرعىنداردىڭ وتىنىشىمەن ۇيلەردىڭ اۋماعىنان 5,5 مىڭ توننا قۇم شىعارىلدى. وعان 8 جۇمىسشى مەن 6 تەحنيكا تارتىلدى. تەحنيكاعا قۇم تيەلىپ، 550 رەيس جاسالدى، - دەدى نۇرجارىق ساۋىتوۆ.

ەسكە سالا كەتەلىك، بۇدان بۇرىن ەكولوگياسى ناشار اتىراۋ وبلىسىنداعى جاسىل جەلەك ەگۋ ماسەلەسىن كوتەرگەن بولاتىنبىز.

اۆتور

جولداسبەك شوپەعۇل