قۇدالىققا كىمدەر بارادى؟

استانا. KAZINFORM - مادەنيەت جانە ۇلتتىق سالت-ءداستۇر كۇنىنە وراي Kazinform اگەنتتىگى نازارلارىڭىزعا ۇلتىمىزدىڭ تال بەسىكتەن جەر بەسىككە دەيىنگى عۇمىرىنداعى ماڭىزدى سالت-داستۇرلەرىن ۇسىنادى.

قۇدالاسۋ سالتى

ۇكى تاعۋ سالتىن وتكىزگەن سوڭ جىگىتتىڭ اتا- اناسى باۋىر-تۋىس، قۇدا-جەگجاتتارىن شاقىرىپ كەڭەس قۇرىپ، قۇدالىققا بارۋدىڭ قامىنا كىرىسەدى. قۇدا-قۇداعيلارعا مىندىرەتىن ات، كيدىرەتىن شاپان سەكىلدى باعالى زاتتارىن ازىرلەيدى، سونداي-اق، قۇدا-قۇداعي بولىپ باراتىن ادامدارىن ىرىكتەيدى. قۇدالىققا كورگەنى كوپ، ءارتۇرلى ونەرگە جەتىك، سالت-داستۇرگە جۇيرىك، شەشەن دە ىسكەر ءبىر ادام باس قۇدا بولىپ تاعايىندالادى دا، كۇننىڭ ءساتىن تالعاپ، قۇدالىققا اتتانادى.

قۇدالىققا بارعان ادامداردى قىز اۋىلى شاشۋ شاشىپ قارسى الادى. شاشۋدى سول اۋىلداعى ەڭ ۇلگى-ونەگەلى، بەتتى-بەدەلدى بايبىشەنىڭ ءبىرى باستاپ شاشادى. ونى باسقا ابىسىندارى مەن كەلىندەرى جالعاستىرادى. شاشۋعا كوبىندە جەرگە تۇسسە بىلعانبايتىن كەپكەن قۇرت، ىرىمشىك، قانت، كامپيت سەكىلدى ءتاتتى-ءدامدى نارسەلەر شاشىلادى. ونى جينالعان جۇرت كۇلىپ-ويناپ، تالاسا-تارماسا تەرىپ جەيدى. قۇدالار ۇيگە كىرىپ وتىرىپ العان سوڭ دا سىيلى-بەدەلدى بايبىشەلەر شاشۋىن الا كەلىپ شاشىپ جاتادى. بۇل - وسى اۋىلداعى بارشا ادامنىڭ «قۇدالىق قۇتتى بولسىن»، «قۋانىش بارىمىزگە ورتاق» دەگەن ىزگى نيەتتەرىنىڭ بەلگىسى.

تابالدىرىق اتتار

قازاق سالتىندا قۇدالىققا كەلگەن ادامداردى بىردەن ۇيگە كىرگىزبەيدى. اۋىلدىڭ سەرگەك تە شەشەن ءبىر ايەلى ۇيگە كىرەردە ولاردىڭ الدىن توسىپ: «تابالدىرىق اتتارلارىڭىزدى بەرىڭىزدەر، بولماسا ۇيگە كىرگىزبەيمىز» دەيدى. قۇدا-قۇداعيلار «تابالدىرىق اتتار» كادەسىن (جولىن) بەرگەن سوڭ، ەسىك اشىپ ۇيگە كىرگىزەدى. بۇل «تابالدىرىق اتتار» دەلىنەدى.

سىباعا اسۋ

قۇدا-قۇداعيلار ۇيگە كىرىپ جايعاسىپ وتىرعان سوڭ «ەسكە العان ەسكى اسىنان ساقتايدى» دەپ، ءسۇر ەتتەن (ۇيدە بار دايىن ەت) ولارعا سىباعا اسادى. قازاقتا، اقساقالدار مەن قۇدا-جەكجاتتارعا سىباعا ساقتاۋ - بۇزىلمايتىن زاڭ ىسپەتتى. مۇندا، مالدىڭ بارلىق مۇشەسىنىڭ ادامداردىڭ اتاق-دارەجەسىنە قاراي تارتىلاتىن ورنى بار. ولاردان قاتەلەسۋ قوناق يەسى ءۇشىن ۇلكەن ايىپ، ءتىپتى ولاردىڭ ورنىن اۋىستىرسا نەمەسە ءبىرىنىڭ ەتىن بىرىنە شاتاستىرسا، ياعني، باس تارتاتىن ادامعا جامباس، جامباس تارتاتىن ادامعا جىلىك تارتسا، مىندەتتى تۇردە ايىپ تولەيدى. سەبەبى سىباعالى سۇيەكتەردى دۇرىس تارتۋ-تارتپاۋ - ادامنىڭ قادىر-قاسيەتىنە ساياتىن ماسەلە. ار ادامنىڭ جولى، جاسى، اتاق-داڭقىنا قاراي سىباعالى ەنشىسىن بەرمەۋ، سول ادامعا قاراتا ايتقاندا مەنسىنبەۋ، ادەيى ساعىن سىندىرۋ، ءتىپتى قورلاۋ بولىپ ەسەپتەلەدى.

ماتەريال ايىپ ءنۇسىپوقاس ۇلىنىڭ «تال بەسىكتەن جەر بەسىككە دەيىن» اتتى كىنابىنا نەگىزدەلىپ دايىندالدى.

اۆتور

ريزابەك نۇسىپبەك ۇلى