قازاقتىڭ گەنەتيكاسى جايلى نە بىلەمىز؟

استانا. قازاقپارات - الەم حالىقتارىنىڭ انتروپولوگيالىق جىكتەمەسى بويىنشا قازاقتار ەكى ۇلكەن ءناسىل: موڭعولويد پەن ەۋروپەويدتىڭ ارالاسۋىنان قالىپتاسقان ۇلتقا جاتادى. قازاقتاردا موڭعولويدتىق ءناسىل كەلبەتى باسىم. 

قازاقتاردىڭ ەتنوگەنەزىندە قولا داۋىرىندەگى ەجەلگى ەۋروپەويد ناسىلىنە جاتاتىن ءۇندى-يران تايپالارى ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ءبىزدىڭ ەرامىزعا دەيىنگى V عاسىردان باستاپ قازىرگى قازاقستان اۋماعىنا ازيات ءناسىلدىڭ وكىلدەرى ەنە باستادى. كەلگەن تايپالار مەن جەرگىلىكتى تايپالاردىڭ ارالاسۋى 20 عاسىرعا سوزىلدى. 14-15-عاسىرلاردا قازىرگى قازاقتارعا ءتان وڭتۇستىك ءسىبىر ءناسىلى پايدا بولدى. ولاردا موڭعولويدتىق ءناسىل كەلبەتى باسىم كورىندى.

سالىستىرمالى تۇردە الساق قازىرگى قازاقتارداعى انتروپولوگيالىق ءتۇر كەلەسىدەي بولماق: ەۋروپەويد - %30، موڭعولويد - %70.

قازىرگى قازاقتاردىڭ انتروپولوگيالىق ءتيپى: بويى ورتاشا (ەرلەر - 171-175 س م، ايەلدەر - 160-165 س م)؛ باسىنىڭ ۇزىندىعى ورتاشا (ەرلەردە - 85 م م، ايەلدەردە - 85,5 م م)، بەتى ۇزىن (ەرلەردە - 128,5 م م، ايەلدەردە - 121,3 م م) جانە جالپاق (ەرلەردە - 148,6 م م، ايەلدەردە - 139,3 س س). جاق سۇيەگى ورتاشا شىعىڭقى.

دەرماتوگليفيكالىق زەرتتەۋلەر (الاقان مەن ساۋساق تەرىسىنىڭ رەلەفى) قازاقتاردىڭ ەۋروپەويد پەن موڭعولويد ناسىلدەرىنىڭ قوسىندىسى ەكەنىن كورسەتتى.

قازاقتار قان توبى بويىنشا كەلەسىدەي بولىنگەن: I- توپ - %34,0، II- توپ - %28,9، III- توپ - %29,5، IV- توپ - %7,6.

قازاقتاردىڭ اراسىندا تەرىس رەزۋس فاكتور جيىلىگى از (%3).

جوعارىدا اتالعان بارلىق انتروپولوگيالىق كورسەتكىشتەر بويىنشا ەۋرازيا حالىقتارىنىڭ انتروپولوگيالىق تيپتەرىنىڭ اراسىندا قازىرگى قازاقتاردىڭ فيزيولوگيالىق ءتيپىنىڭ ءوز ستاتۋسى بار.