قازاقتار قانداي اۋرۋعا جيى شالدىعادى؟

استانا. KAZINFORM - قازىرگى تاڭدا قازاقتار اراسىندا جيى كەزدەسەتىن اۋرۋلار سانى ارتىپ كەلەدى. بۇل - ءومىر سالتى، تاماقتانۋ مادەنيەتى مەن ەكولوگيا سياقتى ءبىرقاتار فاكتورلاردىڭ اسەرى.

El.kz ينتەرنەت پورتالىنىڭ تىلشىسىنە نۋتريتسيولوگ مامان گيۋزەل قايرات قىزى وسى ماسەلەگە قاتىستى پىكىرىن ءبىلدىرىپ، ناقتى ۇسىنىستارىمەن ءبولىستى.

ءجيى كەزدەسەتىن اۋرۋ تۇرلەرى

گيۋزەل قايرات قىزىنىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى تاڭدا قازاق حالقى اراسىندا ءجيى تىركەلەتىن اۋرۋلار مىنالار:

قان قىسىمىنىڭ جوعارىلاۋى (گيپەرتونيا)

قانت ديابەتى (اسىرەسە 2-تيپ)

سەمىزدىك

اسقازان-ىشەك اۋرۋلارى

جۇرەك-قان تامىر جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى

وكپە اۋرۋلارى - سوزىلمالى برونحيت، دەمىكپە

نۋتريتسيولوگتىڭ ايتۋىنشا، بۇل اۋرۋلاردىڭ جيىلەۋىنە بايلانىستى حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى دا تومەندەپ بارادى.

اۋرۋدىڭ باستى سەبەپتەرى

ماماننىڭ سوزىنشە، قازاقتار اراسىندا ەڭ ءجيى تىركەلەتىن اۋرۋ ءتۇرى - جۇرەك-قان تامىر اۋرۋلارى. بۇل - ينفاركت، ينسۋلت، گيپەرتونيا سياقتى دەرتتەردىڭ جيى كەزدەسۋىمەن بايلانىستى. مۇنداي اۋرۋلارعا نەگىزىنەن قيمىل-قوزعالىستىڭ ازدىعى، دۇرىس تاماقتانباۋ، سوزىلمالى سترەسس جانە گەنەتيكالىق بەيىمدىلىك سەبەپ بولادى.

اۋرۋلاردىڭ تارالۋىنا ءبىرقاتار فاكتورلاردىڭ تىكەلەي اسەرى بار ەكەنىن ايتادى. اتاپ ايتقاندا:

قوزعالىسسىز ءومىر سالتى، كوپ وتىرۋ، فيزيكالىق بەلسەندىلىكتىڭ ازدىعى

مايلى، تۇزدى، ءتاتتى تاعامداردى ءجيى تۇتىنۋ

گەنەتيكالىق بەيىمدىلىك، مىسالى، ديابەتكە تۋىستىق بايلانىس ارقىلى بەرىلەتىن ىقتيمالدىلىق

كەشكىسىن تويىپ، اۋىر تاماقتانۋ

سۋدى از ءىشۋ، جەمىس-جيدەك پەن كوكونىستى از تۇتىنۋ

وكىنىشكە قاراي، ءبىزدىڭ حالىقتا ءداستۇرلى تاعامدار - ەت، تۇزدى، مايلى اس كوپ تۇتىنىلادى. بۇل - حولەستەريننىڭ كوبەيۋىنە، ارتەريالىق قىسىمنىڭ جوعارىلاۋىنا الىپ كەلەدى. قيمىل از، جۇمىس كوبىنە وتىرىپ جاسالادى، ال دەنە بەلسەندىلىگى جوق جەردە جۇرەك اۋرۋى مىندەتتى تۇردە پايدا بولادى، - دەيدى مامان.

تاعام مەن ءداستۇردىڭ دۇرىس جانە بۇرىس جاقتارى

نۋتريتسيولوگ مامان قازاقتىڭ ءداستۇرلى تاعامدارىنىڭ ىشىندە پايدالىسى دا، شامادان تىس تۇتىنىلسا زياندىسى دا بارىن تىلگە تيەك ەتتى.

ەت - اقۋىزعا باي، پايدالى تاعام. ءبىراق ارتىق جەسە، بۇيرەك پەن باۋىرعا سالماق تۇسىرەدى.

قىمىز - وتە پايدالى پروبيوتيك، اس قورىتۋ مەن يممۋنيتەتتى جاقسارتادى.

باۋىرساق - ۇن مەن مايعا قۋىرىلعان، ارتىق مولشەردە تۇتىنىلسا سەمىزدىك پەن قانت ديابەتىنە سەبەپ بولۋى مۇمكىن.

نەگىزى، كەز كەلگەن تاعام ەگەر ول شامادان تىس بولسا - زيان. ەت - پايدالى، ءبىراق تەڭەستىرىلگەن راتسيوندا عانا. ءبارى مولشەرمەن بولعانى ابزال، - دەپ اتاپ ءوتتى گيۋزەل قايرات قىزى.

قاتە تاماقتانۋ ادەتتەرى

گيۋزەل قايرات قىزى كوپتەگەن اۋرۋ تۇرلەرىنىڭ تارالۋىنا حالىق اراسىندا كەڭ تاراعان كەلەسى ادەتتەر دە اسەر ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.

ءتاتتى شايدى كوپ ءىشۋ، ونىمەن بىرگە نان جەۋ - ينسۋليننىڭ كۇرت كوتەرىلۋىنە، ديابەتكە اكەلۋى مۇمكىن

سۋدى از ءىشۋ، ونىڭ ورنىنا گازدى نەمەسە ءتاتتى سۋسىندارعا اۋەستىك

جەمىس-كوكونىستى از تۇتىنۋ، اسىرەسە ماۋسىمدىق ونىمدەردەن باس تارتۋ

كەشكى ۋاقىتتا تويىپ، كەش تاماقتانۋ

ءتاتتى شاي مەن اق نان - ءداستۇرلى داستارحانىمىزدىڭ ءبىر بولىگى. الايدا ولاردىڭ اعزاعا ناقتى پايداسى جوق. ونىڭ ورنىنا ءشوپ شاي نە جاي سۋ ىشكەن دۇرىس. بۇل - قانت ديابەتىنىڭ الدىن الۋ جولى، - دەيدى مامان.

دەنساۋلىققا پايدالى كەڭەستەر

نۋتريتسيولوگ مامان حالىققا مىناداي پايدالى كەڭەستەر ۇسىنادى:

كۇندەلىكتى قوزعالىستى ارتتىرۋ، كەمىندە 30 مينۋت جاياۋ ءجۇرۋ

ماۋسىمدىق جەمىس-جيدەكتەر مەن كوكونىستەردى ءجيى تۇتىنۋ

كۇنى بويى سۋ ءىشۋ، سۋ بالانسىن ساقتاۋ

تۇسكى اس - نەگىزگى تاماق، كەشكى استى جەڭىل ەتۋ

سترەستى باسقارۋ، پسيحولوگيالىق تۇراقتىلىققا ءمان بەرۋ

گيۋزەل قايرات قىزىنىڭ پىكىرىنشە، قازاق حالقىنىڭ دەنساۋلىعىنا ەڭ ۇلكەن قاۋىپ - سالاماتتى ءومىر سالتىن ساقتاماۋ، مەديتسينالىق ساۋاتتىلىقتىڭ تومەندىگى جانە دەر كەزىندە دارىگەرگە جۇگىنبەۋ. ونىڭ ايتۋىنشا، كەز كەلگەن اۋرۋدىڭ الدىن الۋ - ونى ەمدەۋدەن الدەقايدا ءتيىمدى.

حالىقتىڭ دەنساۋلىعى - ۇلتتىڭ قاۋىپسىزدىگى. ءاربىر ادام ءوز دەنساۋلىعىنا جاۋاپتى ەكەنىن ۇمىتپاۋى كەرەك. دەنساۋلىق ساقتاۋ - تەك دارىگەردىڭ ەمەس، بۇكىل قوعامنىڭ ءىسى، - دەيدى مامان.

قازاق حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعىن ارتتىرىپ، ساپالى ءومىر سۇرۋگە مۇمكىندىك جاساۋ ءۇشىن ءاربىر ازاماتتىڭ دەنساۋلىعىن جاقسارتۋ باستى ماقسات بولۋى ءتيىس. بۇل - تەك بۇگىننىڭ ەمەس، ەرتەڭگى بولاشاقتىڭ دا قامى.

ەڭ باستىسى - ءوز اعزاڭدى تىڭداي ءبىلۋ. قاي تاعام جاقسى اسەر ەتەدى، قايسىسى اۋىرلىق تۇسىرەدى - سونى سەزىنۋ. سالاۋاتتى ءومىر سالتى - بۇگىنگى ەمەس، بولاشاق ۇرپاققا قالدىرار ەڭ قۇندى مۇرامىز، - دەدى نۋتريتسيولوگ مامان.

سونداي-اق ماماندار ونكولوگيالىق اۋرۋلار دا قازاقتار اراسىندا ءجيى كەزدەسەتىنىن ايتادى. ەڭ ۇلكەن پروبلەما - ۋاقىتىندا دارىگەرگە قارالماۋ. قازاق حالقىندا «ءبارى اللانىڭ قولىندا» دەگەن تۇسىنىكپەن دەر كەزىندە ەمدەلۋدەن قاشۋ، اۋرۋدى جاسىرۋ، وزدىگىنەن ەمدەلۋ سىندى ادەتتەر كەڭ تارالعان.

ەگەر ءبىز جىلىنا ءبىر رەت سكرينينگتەن ءوتىپ، ءوز دەنساۋلىعىمىزعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراساق، كوپتەگەن ونكولوگيالىق اۋرۋلاردى ەرتە انىقتاپ، ەمدەۋگە مۇمكىندىك بولار ەدى، - دەيدى مامان.

اۋرۋدىڭ الدىن الۋ - ونى ەمدەۋدەن الدەقايدا وڭاي. تاماق تانۋ مادەنيەتىن وزگەرتۋ، قوزعالىس دەڭگەيىن ارتتىرۋ جانە دۇرىس كۇن ءتارتىبىن ساقتاۋ - ءار ادامنىڭ ءوز قولىنداعى مۇمكىندىك.