قازاقستاندىقتار تابىسىنىڭ 25 پايىزىن ەتكە جۇمسايدى
استانا. قازاقپارات - قازاق جاڭاجىلدىق داستارحانعا الدىمەن ەت قويادى. سەبەبى ەت - سىيلى قوناققا ۇسىنىلاتىن باستى تاعام. مەرەكە عانا ەمەس، كۇندەلىكتى استىڭ ءوزىن ەتسىز ەلەستەتۋ قيىن. وتكەن توقساندا ەلدە ءار ادام ورتاشا ەسەپپەن 21 كەلى ەت جەگەن.
قازاقستاندىقتار ازىق- تۇلىككە جوسپارلاعان قارجىسىنىڭ 25 پايىزىنا ەت الادى. جىلدىڭ ءۇشىنشى توقسانىندا ءار ادام قۇنارلى ءونىم ءۇشىن 45 مىڭ تەڭگەسىن سارپ ەتكەن. بىلتىر بۇل سوما 42 مىڭ تەڭگەدەن ءسال اسىپتى. نارىقتا سيىردىڭ ءتوس ەتى 4700 تەڭگە شاماسىندا. ءونىم كەلىسى وتكەن جىلى 2,5 مىڭ تەڭگەدەن ساتىلعان. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەگىنە سۇيەنسەك ەت جانە ەت ونىمدەرىن ءجيى تۇتىناتىندار جامبىل وڭىرىندە تۇرادى.
مۇنداعى وتباسىلاردىڭ ءار مۇشەسىنە شامامەن 8 كەلى ەت ساتىپ الىنعان. ەڭ از كورسەتكىش شىمكەنتتە تىركەلىپتى. ءبىر ايداعى تۇتىنۋ كورسەتكىشى 5 كەلى توڭىرەگىندە. ال بالىق ونىمدەرىن جاقسى كورەتىندەردىڭ دەنى تەرىسكەيدە تۇرادى. مۇنداعى ءار ازامات ايىنا 2 كەلى بالىق جەيدى ەكەن. بالىق شارۋاشىلىعىنا قولداۋ قاجەت بالىق دەمەكشى، ەلدەگى بالىق شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋ قارقىنى باسەڭ. قۇزىرلى مينيستر ايداربەك ساپاروۆ وسىعان الاڭدايدى. كەيىنگى 5 جىلدا وتاندىق بالىق ءوندىرۋ ىسىنە 2 ترلن تەڭگەدەن اسا سۋبسيديا بەرىلدى. ونىڭ ىشىندە جەمدى سۋبسيديالاۋ، دارىلىك پرەپاراتتاردى ساتىپ الۋ، بالىق ءوسىرۋ شارۋاشىلىقتارىن قۇرۋ، جابدىقتار مەن تەحنيكانى ساتىپ الۋ كەزىندەگى ينۆەستيتسيالىق شىعىنداردىڭ %25- ن وتەۋ سىندى قولداۋ قاراستىرىلعان.
تاياۋدا ءماجىلىس «اكۆامادەنيەت تۋرالى» زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى. ول دا مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىن كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ەڭ الدىمەن ءىرى ينۆەستورلار ءۇشىن بالىق وسىرۋگە ارنالعان سۋ ايدىندارىن ۇسىنۋعا باعىتتالعان. ايتپاقشى، ەلدە جىلىنا 31 مىڭ تونناعا دەيىن بالىق وسىرەتىن 71 جوبا جۇزەگە اسادى. اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆ الداعى 3 جىلدا شارۋاشىلىقتاردىڭ 25 پايىزعا كوبەيەتىنىن حابارلادى. ال ءوندىرىس 20 مىڭ توننادان 50 مىڭ تونناعا دەيىن ارتادى.
ايداربەك ساپاروۆ، ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى:
- بالىق شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋى جالپى اگروونەركاسىپ كەشەنىنىڭ دامۋىنا اسەر ەتەدى. بالىق شارۋاشىلىعى كوميتەتىنىڭ مينيسترلىكتىڭ قۇزىرىنا وتكەنىنە ءبىر جىل بولدى. جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر. ءبىراق ءبىز ەرەكشە وزگەرىستەردى كورمەيمىز. بالىق ونەركاسىبىن دامىتۋ بويىنشا ناتيجەلەر قويىلعان ماقساتتارعا جەتۋ ءۇشىن جەتكىلىكسىز. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ەسكەرە وتىرىپ، بارلىق سالادا بەلسەندىلىك تانىتۋ قاجەت. مال وسىرسەڭ، قوي ءوسىر... ماماندار قوي ەتى ەكسپورتىن ارتتىراتىن ۋاقىت جەتتى دەيدى. اۋىل پارتياسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى تولەۋتاي راحىمبەكوۆتىڭ ەسەبىنشە مۇنداي تاسىمالدان جىلىنا 2 ميلليارد دوللار تابىس تابۋعا بولادى. بيىلعى 10 ايدا ەلىمىز سىرتقى نارىققا جاڭا پىسكەن جانە سالقىنداتىلعان قوي ەتىنىڭ 13 مىڭ تونناسىن شىعارىپ، 45 ميلليون دوللار كىرىس كورگەن. بۇل بىلتىرعىدان 64- كە كوپ.
تولەۋتاي راحىمبەكوۆتىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، قوي سانىن كوبەيتۋدىڭ قيىندىعى جوق، ءتىپتى جايىلىم بولسا، جەم- ءشوپ جيناۋدى دا تالاپ ەتپەيدى. ەسەسىنە ەت قۇنىن تومەندەتىپ، ونى ەكسپورتتا باسەكەگە قابىلەتتى ەتۋگە بولادى.
ساراپشى «بورداقىلاۋ الاڭىندا يمپورتتىق مالدى ەمەس، جەكە شارۋا قوجالىقتارى مەن شاعىن فەرمەرلەردىڭ تۇلىگىن شوعىرلاندىرۋ قاجەت»، - دەيدى. قولدان ۇرىقتاندىرۋ، ازىقتاندىرۋ راتسيونىن ساقتاۋ جانە ۆەتەريناريالىق قامتاماسىز ەتۋدى جاقسارتۋ دا مالدىڭ ساپاسىن ارتتىرادى. تولەۋتاي راحىمبەكوۆ قوي شارۋاشىلىعىندا وتارلى باعىتتى ەستەن شىعارماۋعا كەڭەس بەرەدى. سول سەبەپتى جايىلىمعا جەر ءبولۋ جانە ونى تولىقتاي مەملەكەت ەسەبىنەن سۋلاندىرۋ ماسەلەسىن شەشۋدى ۇسىندى.
تولەۋتاي راحىمبەكوۆ، «اۋىل» ح د پ پ ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى:
- قازاقستاندا جايىلىمدار جەتىسپەيتىن سياقتى. ءبىراق ەلدە جەر قورلارىنا جاتقىزىلعان 100 ميلليون گەكتارعا جۋىق پايدالانىلماعان جايىلىمدار بار! بۇل ءالى شەك ەمەس! شىن مانىندە پايدالانىلماعان جايىلىمدار 1,5 ەسە كوپ بولۋى مۇمكىن. بۇل جەرلەردى قاي باعىتتا قولدانۋعا بولادى؟ قوي شارۋاشىلىعى جاقسى، دالىرەك ايتقاندا قوزى ەتىنىڭ ءوندىرىسى. قوي شارۋاشىلىعى - جەرگىلىكتى تۇرعىندار ءۇشىن ءداستۇرلى مال شارۋاشىلىعى ءتۇرى، ال قىتاي مەن اراب ەلدەرىنىڭ قوزى ەتىنە دەگەن سۇرانىسى 300 پايىز تابىستىلىق بەرەدى.
