قازاقستاندىقتار بيىل ناننان تارىقپايدى - ءاليحان سمايىلوۆ
ەلىمىزدە ەگىن جيناۋ ناۋقانى اياسىندا رەسپۋبليكانىڭ نان مەن ۇنعا دەگەن قاجەتتىلىگىن تولىق قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى استىق جينالدى. بۇل تۋرالى ۇكىمەت وتىرىسى بارىسىندا بەلگىلى بولدى، دەپ حابارلايدى Kazinform.
اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆتىڭ ايتۋىنشا، بيىل اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارى جينالاتىن القاپ 24 ميلليون گەكتاردى قۇرادى، بۇل 2022 -جىلمەن سالىستىرعاندا 652 مىڭ گەكتارعا ارتىق. بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە استىق جيناۋ ناۋقانى اياقتالۋدا. وبلىس اكىمدىكتەرىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا 16,9 ميلليون گەكتار (%98,7) جينالدى. ورتاشا ونىمدىلىگى 9,7 س/گ ا باستاپقى سالماقتا 16,4 ميلليون توننا استىق، ونىڭ ىشىندە 11,4 ميلليون توننا بيداي باستىرىلدى.
ۇكىمەتتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنەن ءمالىم ەتكەندەي، جالپى، اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعىنا قاراماستان، كۇتىلەتىن جالپى استىق ءتۇسىمى 16 ميلليون توننا. بۇل 3 ميلليون توننا كولەمىندەگى اۋىسپالى قالدىقتاردى ەسكەرە وتىرىپ، ەلدى نانمەن جانە ۇنمەن تولىق قامتاماسىز ەتۋگە جەتكىلىكتى. سونىمەن قاتار ەلىمىزدە 4,3 ميلليون توننا كوكونىس داقىلدارى، 3,5 ميلليون توننا كارتوپ جانە 1,6 ميلليون توننا مايلى داقىلدار جينالدى. اتاپ ايتقاندا 747,5 مىڭ توننا كۇنباعىس باستىرىلدى.
مينيستر ەگىن جيناۋ جۇمىستارىن ۋاقتىلى جۇرگىزۋ ءۇشىن اۋىل شارۋاشىلىعى ۇيىمدارىنا ليترىنە 250 تەڭگەدەن 426 مىڭ توننا جەڭىلدەتىلگەن ديزەل وتىنى بولىنگەنىن ايتتى. سونىمەن قاتار اعىمداعى جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، ءداندى جانە مايلى داقىلداردى كەپتىرۋ ءۇشىن قوسىمشا 62,5 مىڭ توننا جەڭىلدەتىلگەن ديزەل وتىنىن ءبولۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان. سونداي- اق قوستاناي وبلىسىنىڭ اكىمى قۇمار اقساقالوۆ، اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى مارات احمەتجانوۆ، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى عاۋەز نۇرمۇحامبەتوۆ پەن قاراعاندى وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى باۋىرجان اسانوۆ ەگىن وراعى ناۋقانىن وتكىزۋ ناتيجەلەرىنە توقتالدى.
پرەمەر- مينيستر بيىل ەلىمىزدىڭ ەگىنشىلەرى ءۇشىن وتە قيىن جىل بولعانىن اتاپ ءوتتى. جازدىڭ اپتاپ ىستىعى مەن قۇرعاقشىلىقتان القاپتاعى ەگىن قاتتى زارداپ شەكتى. ودان كەيىن تامىزدان باستاپ وسى كۇنگە دەيىن ۇزدىكسىز جاۋعان جاۋىن- شاشىن استىقتىڭ ساپاسى مەن ءتۇسىمىن تومەندەتىپ جىبەردى.
«قولايسىز اۋارايى ديقانعا دا، تەحنيكاعا دا قولبايلاۋ بولدى. ەگىن وراعى ۇزاققا سوزىلىپ كەتتى. ەليەۆاتورلارعا تۇسكەن بيدايدىڭ %40 عا جۋىعى ەشقانداي كلاسقا جاتپايدى. الايدا قازاقستاندىقتار بيىل ناننان تارىقپايدى. وتكەن جىلدان قالعان قوردى ەسكەرەتىن بولساق، جينالعان ءونىم كولەمى ىشكى نارىقتى تولىقتاي قامتاماسىز ەتۋگە جەتكىلىكتى»، - دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
ول وتاندىق فەرمەرلەرگە مەملەكەت تاراپىنان قاجەتتى قولداۋ شارالارى كورسەتىلگەنىن ەسكە سالدى. اتاپ ايتقاندا، ءادىل ساتىپ الۋ باعاسى بەلگىلەندى. ايىپپۇل سانكسيالارىن قولدانباي، نەسيەلەر مەن قارىزداردى قايتارۋ مەرزىمدەرى ۇزارتىلدى. جەڭىلدەتىلگەن ديزەل وتىنى، ونىڭ ىشىندە استىقتى كەپتىرۋ ءۇشىن قاجەتتى وتىن كولەمى ءبولىندى.
سونىمەن قاتار سۋبسيديالاردى تولەۋ بويىنشا مىندەتتەمەلەردى تولىق كولەمدە ورىنداۋ ءۇشىن شارالار قابىلدانىپ جاتىر. وسىلايشا، وسىمدىك شارۋاشىلىعى بويىنشا العاشقى 30 ميلليارد تەڭگە سۋبسيديالارى ءبولىندى. سونىمەن قاتار بيدايدى تىكەلەي ساتىپ الۋ ءۇشىن ءتيىستى قارجى ءبولۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.
«تاعى دا اتاپ وتكىم كەلەدى. ىشكى نارىقتا بيدايمەن پروبلەما بولماۋى كەرەك. ۇن جانە نان ونىمدەرى ازىق- تۇلىك كورپوراتسياسى مەن وڭىرلىك تۇراقتاندىرۋ قورلارىنىڭ رەزەرۆتەرى ارقىلى قامتاماسىز ەتىلگەن»، - دەپ اتاپ ءوتتى پرەمەر- مينيستر.
سونىمەن قاتار ۇكىمەت باسشىسى زاماناۋي سۋارۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ بويىنشا جۇمىستى جانداندىرۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. بۇل سۋ شىعىنىن ازايتىپ، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
«ەلىمىزدىڭ قۇبىلمالى كليماتىنا بەيىمدەلگەن جەرگىلىكتى سورتتاردى وسىرۋگە ەرەكشە كوڭىل ءبولۋ كەرەك. بيدايدىڭ جاڭا سورتتارىن ءوسىرۋ جۇمىستارى ناشار ءجرىپ جاتىرە. اگرارلىق عىلىمي جۇيەنى تۇبەگەيلى قايتا قاراۋ قاجەت»، - دەدى ول.
پرەمەر-ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىنىڭ پاركىن جاڭارتۋ ماسەلەسى دە وزەكتى، ويتكەنى ابدەن توزىعى جەتكەن تەحنيكا ەگىس جۇمىستارىنىڭ ساپاسىنا دا اسەر ەتەدى.
وسىعان بايلانىستى ءاليحان سمايىلوۆ اگروونەركاسىپ كەشەننىڭ، ونىڭ ىشىندە ءداندى داقىلداردىڭ وتاندىق سەلەكتسياسىنىڭ عىلىمي الەۋەتىن دامىتۋ جونىندە ناقتى ۇسىنىستار، سونداي-اق اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسى پاركىن جاڭارتۋ بويىنشا قوسىمشا ىنتالاندىرۋ شارالارىن ازىرلەۋدى تاپسىردى.
