قازاقستاندا قار بارىسىنىڭ سانى رەكوردتىق دەڭگەيدە ازايدى

بيىل قاراشادا ۇلتتىق ستاتبيۋرو قىزىل كىتاپقا ەنگەن اڭ سانى تۋرالى سوڭعى دەرەكتەردى جاريالادى.

ق ر ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە رەفورمالار اگەنتتىگىنىڭ ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى جيناقتارىندا ەكولوگيا جانە تابيعات رەسۋرستارى مينيسترلىگىنىڭ ورمان شارۋاشىلىعى كوميتەتىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، قازاقستاندا 2021-2022-جىلدار ارالىعىندا قار بارىسىنىڭ سانى 170 تەن 99 عا دەيىن ازايعانى جازىلعان.

Kazinform بۇل تۋرالى Energyprom سايتىنا سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.

2018-جىلى قازاقستاننىڭ تاۋ بوكتەرىن 223 بارىس مەكەندەسە، بىلتىر ولاردىڭ سانى ەكى ەسە قىسقارىپ، عالىمدار، ەكولوگتار مەن قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ كۇش سالۋىنا قاراماستان رەكوردتىق تومەن دەڭگەيگە جەتكەن.

بەيىندى كوميتەت سايتىندا بۇل جاعدايعا ەشقانداي تۇسىنىكتەمە بەرىلمەگەن. جەتۋ قيىن تاۋ بوكتەرىندە جۇرەتىن قار بارىستارىن تىركەۋ ەرەكشەلىگىن ەسكەرسەك، ولاردى قوعاداي جاپىرىپ جاتىر دەۋگە كەلمەيدى.

ماسەلە مىنادا، ولاردىڭ سانىن ەسەپتەۋ جانە قاي تۇرگە جاتاتىنىن زەرتتەۋ ولار مەكەن ەتەتىن جەرلەرگە قويىلعان فوتوتۇزاق، ولاردىڭ ءىزىن، بەلگىلەرىن تالدايتىن زوولوگتاردىڭ زەرتتەۋلەرى ارقىلى جۇزەگە اسادى.

وسىلايشا قورىتىندى ەسەپ ولاردىڭ ءىزى ادام نازارىنا قانشالىقتى تۇسەتىنىنە بايلانىستى بولىپ تۇر.

2021-جىلى دەمەۋشىلەردىڭ كومەگىمەن تاۋلارعا قوسىمشا فوتوتۇزاقتار ورناتىلىپ، ناقتى ەسەپ جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەردى. بىلتىر بارىستاردىڭ فوتوتۇزاقپەن «كەزدەسۋى» از بولۋى دا مۇمكىن.

ورمان شارۋاشىلىعى كوميتەتىنىڭ اقپاراتى بويىنشا، قازاقستاندا قار بارىسى بىرنەشە ءوڭىردىڭ تاۋلى وڭىرلەرىن مەكەن ەتەدى.

جابايى مىسىقتىڭ نەگىزگى تاراعان ايماقتارى - ىلە الاتاۋى، جوڭعار الاتاۋى، كولساي كولدەرى، قاتونقاراعاي، سايرام-وگەم، شارىن، التىنەمەل ۇلتتىق پاركتەرى مەن الماتى جانە اقسۋ-جاباعىلى قورىقتارى.

بۇل ايماقتاردىڭ كوبى شەكارادا بولعاندىقتان، بارىستار قىتاي، قىرعىزستان مەن رەسەيگە ءوتىپ كەتۋى دە ىقتيمال.

WWF ورتالىق ازيا باعدارلاماسىنىڭ دەرەگى بويىنشا، قازاقستان ۇلەسىندە ءىلبىس پوپۋلياتسياسىنىڭ %3 عانا بار. رەسپۋبليكامىز قار بارىسى ءۇشىن ەكولوگيالىق ءدالىز مىندەتىن ورىندادى.

بۇل اڭنىڭ تارالۋ ايماعىن مەملەكەتتەر بويىنشا بولۋگە بولمايدى. سول سەبەپتى ءار ەلدەردەگى قار بارىستارى تۋرالى دەرەكتەردى جاريالاعاندا ساراپشىلار جانۋارلار ميگراتسياسى بولاتىنىن اتاپ ءوتىپ، سانداردىڭ ناقتى بولماۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتەدى.

سەبەبى كەيبىرى ءار ۋاقىتتا ەكى ەلدە دە ەسەپتەلىپ كەتۋى مۇمكىن.

قار بارىسىن ساقتاپ قالۋ جانە ونىڭ ەكوجۇيەسى جاھاندىق باعدارلاماسىنىڭ (GSLEP) دەرەگى بويىنشا، الەمدە ونىڭ سانى 3 مىڭنان 5,4 مىڭعا دەيىن جەتۋى ىقتيمال. ياعني ناقتىلىق جوق.

جالپى ءىلبىس الەمنىڭ 12 ەلىندە ءومىر سۇرەدى. وسى مەملەكەتتەردىڭ بارىندە ول قىزىل كىتاپقا ەنىپ، جويىلىپ كەتۋدەن ساقتاۋ باعدارلامالارى جاسالعان.

الدىن الا ەسەپ بويىنشا، جابايى مىسىقتىڭ كوپ بولىگى، ياعني 2,5 مىڭعا دەيىن ءتۇرى قىتاي تاۋلارىندا تىرشىلىك ەتەدى.

موڭعوليا مەن ءۇندىستانداعى سانىن دا كوپ دەپ ايتۋعا بولادى - 1 مىڭ جانە 600 گە جۋىق. قازاقستان 100-110 سانىمەن (2021-جىلعى دەرەكتەر) 10-ورىندا تۇر.

بۇل اڭ ءۇشىن نەگىزگى سترەسس-فاكتور - ولار مەكەندەيتىن ورىنعا ادامداردىڭ جەتۋى.

بىرىنشىدەن، تاۋلى ايماقتاردى زەرتتەۋ، ەكىنشىدەن، ول جەرلەردە تۇراقسىز تۋريزمنىڭ دامۋى اسەر ەتەدى.

جابايى تاۋ بوكتەرىندە ادامنىڭ پايدا بولۋى اڭداردى ۇركىتىپ جىبەرۋى، سول سەبەپتى ولار الىسىراق جاققا كەتىپ قالۋى مۇمكىن.

ولاردىڭ ازايۋىنا ىقپال ەتەتىن تاعى ءبىر فاكتور - زاڭسىز اڭ اۋلاۋ.

سونداي-اق ولار مەكەندەيتىن اۋماقتارعا ءتورت تۇلىك مالدى جايا باستاعاندا دا جابايى اڭدار باسقا جاققا ىعىسادى.