قازاقستاندا جۇمىسقا تۇرۋ ەرەجەلەرى وزگەرەدى

استانا. KAZINFORM - قازاقستاندا جۇمىس بەرۋشى مەن قىزمەتكەر اراسىنداعى ەڭبەكشارتتارىن رەتتەيتىن ەرەجەلەر وزگەرمەك.

ءتيىستى زاڭ جوباسى ماجىلىستە ءبىرىنشى وقىلىمدا قارالىپ جاتىر.

ءماجىلىس دەپۋتاتى اسحات ايماعامبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە كوپتەگەن جۇمىس بەرۋشى شىعىندى ازايتۋ جانە الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەردەن قاشۋ ءۇشىن ەڭبەك شارتىن جاساماي، ونىڭ ورنىنا ازاماتتىق-قۇقىقتىق كەلىسىمشارت (ا ق ك/گ پ ح) ۇسىنادى. مۇنداي جاعدايدا قىزمەتكەر ءىس جۇزىندە جۇمىس تارتىبىنە باعىنادى، كەستە بويىنشا جۇمىس ىستەيدى، باسشىسى بار، ءبىراق قۇجات جۇزىندە «قىزمەتكەر» ەمەس، «مەردىگەر» بولىپ كورىنەدى.

بۇل نەسىمەن قاۋىپتى؟ ا ق ك نەگىزىندە جۇمىس ىستەيتىن ادام الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەردەن ايىرىلعان: اقىلى ەڭبەك دەمالىسى جوق، ايەلدەرگە جۇكتىلىك جانە بوسانۋعا بايلانىستى تولەم بەرىلمەيدى، زەينەتاقى جارنالارى اۋدارىلمايدى، مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ دا بولمايدى. ءبىز وسىعان ناقتى شەكتەۋ ەنگىزىپ وتىرمىز. ەگەر ەڭبەك قاتىناسىندا ەڭبەك شارتىنىڭ كەم دەگەندە ءبىر بەلگىسى بولسا، ا ق ك جاساۋعا تىيىم سالىنادى. سونىڭ ناتيجەسىندە ونداعان مىڭ ازامات تولىققاندى الەۋمەتتىك قورعاۋعا قول جەتكىزەدى، - دەدى ايماعامبەتوۆ ءماجىلىس وتىرىسىندا.

دەپۋتات ارمان قالىقوۆ تا زاڭ جوباسىن قولداپ، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى وكىلىنە ناقتىلاۋشى سۇراق قويدى.

بۇل نورما كولەڭكەلى جۇمىسپەن قامتۋدى ازايتىپ، قىزمەتكەرلەردىڭ الەۋمەتتىك جانە ەڭبەك قۇقىقتارىن قورعاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ءبىراق ازاماتتىق-قۇقىقتىق كەلىسىمشارت قانداي جاعدايدا ەڭبەك شارتى رەتىندە تانىلۋى مۇمكىن؟ ەڭبەك شارتى قانداي نەگىزگى بەلگىلەرگە يە بولۋى ءتيىس؟ - دەپ سۇرادى ول.

ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى اسقاربەك ەرتايەۆ ەڭبەك كودەكسىنىڭ 27-بابىنا سۇيەنە وتىرىپ، ەڭبەك شارتى مەن باسقا كەلىسىمدەر اراسىنداعى ايىرماشىلىقتاردى ءتۇسىندىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، ەڭبەك شارتىنىڭ ءۇش نەگىزگى بەلگىسى بار:

قىزمەتكەر بەلگىلى ءبىر بىلىكتىلىك نەمەسە ماماندىق بويىنشا جۇمىس فۋنكسياسىن ورىندايدى؛

جۇمىستى جەكە ءوزى ورىنداپ، تىكەلەي باسشىلىققا باعىنادى؛

جالاقى الادى.

ەندى بۇل تالاپتاردى قالاي قولدانامىز؟ بىرىنشىدەن، جۇمىس بەرۋشى بارلىق ا ق ك كەلىسىمدەرىن تەكسەرىپ، ەگەر ولار ەڭبەك شارتىنىڭ بەلگىلەرىنە سايكەس كەلسە، تەك ەڭبەك شارتىن جاساسۋى ءتيىس. ەكىنشىدەن، ەڭبەك ينسپەكسياسى مەملەكەتتىك باقىلاۋدى جۇزەگە اسىرادى، - دەدى ەرتايەۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا ەڭبەك شارتتارىنىڭ ءبىرىڭعاي ەلەكتروندىق دەرەكقورى بار، وعان جۇمىس بەرۋشىلەر ا ق ك كەلىسىمدەرىن دە جۇكتەي الادى.

قازىر جۇيەدە شامامەن 300 ا ق ك كەلىسىمى بار. ءبىز ولاردى مونيتورينگتەن وتكىزىپ وتىرمىز. ەگەر ەڭبەك ينسپەكتورى كەلىسىمدە ەڭبەك شارتىنىڭ بەلگىلەرى بار ەكەنىن انىقتاسا، مىندەتتى تۇردە جۇمىس بەرۋشىگە ونى ەڭبەك شارتىنا اۋىستىرۋ تۋرالى نۇسقاما بەرىلەدى، - دەپ قوستى ۆيتسە-مينيستر.