قازاقستان مۇناي وڭدەۋ سالاسىن 2040 -جىلعا دەيىن دامىتۋ ستراتەگياسىن بەكىتتى

قازاقستان مۇناي وڭدەۋ سالاسىن 2040 -جىلعا دەيىن دامىتۋ ستراتەگياسىن بەكىتتىاستانا. KAZINFORM - قازاقستان ۇكىمەتى جاھاندىق ەنەرگەتيكالىق وزگەرىستەر جاعدايىندا سالانىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان 2025- 2040 -جىلدارعا ارنالعان مۇناي وڭدەۋ سالاسىن دامىتۋدىڭ ۇزاقمەرزىمدى تۇجىرىمداماسىن بەكىتتى.

ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى ازىرلەگەن قۇجات ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋعا، ەكسپورتتى كەڭەيتۋگە جانە تۇراقتى تاجىريبەلەردى ەنگىزۋگە ينۆەستيتسيا سالۋدى كوزدەيدى. بۇل ەلدىڭ ورتالىق جانە وڭتۇستىك ازيا نارىعىندا پوزيتسياسىن نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

سوڭعى جەتىستىكتەرگە نەگىزدەلگەن ستراتەگيا: اتىراۋ، پاۆلودار جانە شىمكەنتتەگى ءۇش نەگىزگى  م ءو ز- ءدى جاڭعىرتۋدان كەيىن مۇناي وڭدەۋدىڭ جالپى قۋاتى جىلىنا 17 ميلليون تونناعا جەتتى. وڭدەۋ تەرەڭدىگى %89- عا دەيىن ارتتى، ال موتور جاعارمايىن ءوندىرۋ Euro-4 جانە ودان جوعارى ستاندارتتارعا سايكەس كەلەدى. بۇل وزگەرىستەر ىشكى سۇرانىستى %90- 95 قامتاماسىز ەتىپ، جوعارى قوسىلعان قۇنى بار ءونىمدى ەكسپورتتاۋعا نەگىز بولدى.

قۇجاتتا قازىرگى جاھاندىق سىن-قاتەرلەرگە بەيىمدەلۋ قاجەتتىلىگى كورسەتىلگەن. ولاردىڭ قاتارىنا ازيادا مۇناي ونىمدەرىنە دەگەن سۇرانىستىڭ ارتۋى مەن دەكاربونيزاتسيا قىسىمى كىرەدى. حالىقارالىق ەنەرگەتيكالىق اگەنتتىكتىڭ (ح ە ا) باعالاۋى بويىنشا، ازياداعى سۇرانىس 2030 -جىلعا دەيىن جىل سايىن %2- 3 دەڭگەيىندە وسەدى دەپ كۇتىلەدى. وسىعان بايلانىستى قازاقستان سالانى ESG قاعيداتتارىمەن ينتەگراتسيالاۋدى، سونداي-اق وندىرىستە جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىنە كوشۋدى جوسپارلاپ وتىر.

ستراتەگيانىڭ نەگىزگى باسىمدىقتارى:

ۋربانيزاتسيا مەن ونەركاسىپتىڭ دامۋىنا بايلانىستى مۇناي ونىمدەرىنە سۇرانىس جىل سايىن %1,5- 2 وسەدى دەپ كۇتىلەدى. وسىعان بايلانىستى ەل ىشىندەگى نارىقتى ساپالى مۇناي ونىمدەرىمەن تولىق قامتاماسىز ەتۋ كوزدەلىپ وتىر.

قىتاي، ءۇندىستان جانە ورتالىق ازيا ەلدەرىنە باعىتتالعان ەكسپورتتى ۇلعايتۋ جوسپارلانعان. 2040 -جىلعا قاراي ەكسپورتتىڭ جالپى وندىرىستەگى ۇلەسىن %30- عا دەيىن جەتكىزۋ ماقساتى قويىلعان.

پوليمەرلەر مەن تىڭايتقىشتار ءوندىرىسى سياقتى جاڭا وندىرىستىك تىزبەكتەر قۇرۋ ارقىلى سالادا مۇناي-گاز حيمياسىن دامىتۋ كوزدەلەدى. بۇل باعىتتا الدىن الا باعالاۋ بويىنشا 5 ميلليارد ا ق ش دوللارىنا دەيىن ينۆەستيتسيا تارتۋ جوسپارلانىپ وتىر.
مۇنايدى تەرەڭ وڭدەۋ جانە جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋ ارقىلى ىشكى جالپى ونىمگە قوسىلاتىن ۇلەستى ارتتىرۋ جوسپارلانعان.
سالانىڭ قۇقىقتىق بازاسىن جەتىلدىرۋ جانە بىلىكتى كادرلار دايارلاۋ ماڭىزدى باعىت رەتىندە بەلگىلەنگەن. بۇل رەتتە حالىقارالىق كومپانيالارمەن سەرىكتەستىك ورناتىپ، وزىق تەحنولوگيالارمەن الماسۋ كوزدەلىپ وتىر.
تۇجىرىمدامانى ازىرلەۋگە مەملەكەتتىك ورگاندار، «سامۇرىق-قازىنا» قورى، «قازمۇنايگاز» ۇلتتىق كومپانياسى، «KAZENERGY» قاۋىمداستىعى جانە سالالىق ساراپشىلار قاتىسقان. قۇجات ب ۇ ۇ- نىڭ تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنىڭ ءتورت باعىتىنا ساي: ت د م 8 (لايىقتى جۇمىس جانە ەكونوميكالىق ءوسۋ)، ت د م 9 (يننوۆاتسيالار مەە ينفراقۇرىلىم)، ت  د م 12 (جاۋاپتى تۇتىنۋ مەن ءوندىرۋ) جانە ت د م 13 (كليماتتىڭ وزگەرۋىنە قارسى كۇرەس).

اتالعان قۇجات قازاقستاننىڭ مۇناي قورى 30 ميلليارد باررەل ەكەندىگىن قاپەرگە الا وتىرىپ، شەتەلدىك ينۆەستيتسيالار مەن سەرىكتەستەردى تارتۋعا جول اشادى.

الەمدىك «جاسىل» ەنەرگياعا كوشۋ ۇدەرىسىندە بۇل ەلدى شيكىزات ەكسپورتىنان جوعارى تەحنولوگيالى قايتا وڭدەۋشى رەتىندە وڭىرلىك كوشباسشىعا اينالۋىنا جاعداي جاسايدى. بۇل ءوز كەزەگىندە ەل ەكونوميكاسىنىڭ مۇناي باعاسىنىڭ قۇبىلمالىلىعىنا توزىمدىلىگىن ارتتىرۋى مۇمكىن. قۇجات 2025 -جىلى مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىن تسيفرلاندىرۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبا رەتىندە ىسكە قوسىلادى.

ايتا كەتەلىك قازاقستان باكۋ- تبيليسي- جەيحان قۇبىرى ارقىلى مۇناي تاسىمالداۋ كولەمىن ۇلعايتادى.

اۆتور

نازىم بولەسوۆا