قازاقستان مەن قىتاي ش ى ۇ-نى جاڭا بيىككە كوتەرۋ جولىندا بىرلەسە قىزمەت ەتەدى - شاحرات نۇرىشەۆ

Шахрат Нұрышев
فوتو: cgtn.com

بەيجىڭ. KAZINFORM - قازاقستان مەن قىتاي اراسىندا ءوزارا سەنىم مەن تەرەڭ قۇرمەت جىلدان-جىلعا نىعايىپ كەلەدى. ق ح ر ءتوراعاسى شي جينپيڭنىڭ استاناداعى ش ى ۇ سامميتىنە قاتىسۋى ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستىڭ قارقىندى دامۋىن كورسەتەدى. قازاقستاننىڭ قىتايداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى شاحرات نۇرىشەۆ CGTN حالىقارالىق تەلەارناسىنا سۇحبات بەرىپ، وي ءبولىستى.

ديپلوماتتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان وتكەن جىلدىڭ شىلدە ايىندا ش ى ۇ ۇيىمىنىڭ ءتوراعالىعىن قابىلدادى. ءتوراعا رەتىندە الداعى ش ى ۇ سامميتىنە دايىندالۋ ءۇشىن 140 تان استام ءىس-شارا وتكىزدى. بۇل سامميت ش ى ۇ ءۇشىن دە، سونىمەن بىرگە قازاقستان ءۇشىن دە تاريحي ءسات. بەلارۋس رەسپۋبليكاسى ش ى ۇ-نىڭ ونىنشى مۇشەسى رەتىندە قابىلدانادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.

مۇشە مەملەكەتتەردىڭ سانى ارتۋىمەن بىرگە، الداعى سامميتتە ايماقتىق، حالىقارالىق ساياساتتى جانە قازىرگى كەزدەگى گەوساياسي جانە ەكونوميكالىق جاعداي تالقىلانادى.

قازىر حالىقارالىق جانە ايماقتىق كەيبىر ماسەلەلەر وزەكتى بولىپ تۇر. دەگەنمەن ش ى ۇ ءارقاشان جان-جاقتى ىنتىماقتاستىق ۇيىمى رەتىندەگى پوزيتسياسىن ۇستاندى. كەي تاراپ ش ى ۇ-نى قانداي دا ءبىر جانجالعا تارتقىسى كەلسە دە، ولاي ەتە المادى. ش ى ۇ ەشقاشان ءوزىن اسكەري وداق رەتىندە كورسەتكەن ەمەس.

ش ى ۇ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى - قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق. ونىڭ اياسىندا مۇشە مەملەكەتتەر تەرروريزمگە، سەپاراتيزمگە، ەكسترەميزمگە، ۇيىمداسقان قىلمىسقا جانە ەسىرتكىنىڭ زاڭسىز اينالىمىنا قارسى بىرلەسىپ كۇرەسۋ جونىندە قۇندى ۇسىنىستار بەرىپ، كيبەرشابۋىلدار، ۇيىمداسقان قىلمىس جانە ەسىرتكى قىلمىستارى سىن-قاتەرلەرىنە قالاي جۇمىلا ارەكەت ەتۋ كەرەكتىگىن تالقىلايدى.

وسى سامميتتەن كەيىن شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ ءتوراعالىعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنان قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنا اۋىسادى.

«قىتايدىڭ ءتوراعالىق مەرزىمى ىشىندە سامميتتە قول جەتكىزىلگەن كونسەنسۋس پەن ناتيجەلەردى ىلگەرىلەتۋدى اسىعا كۇتەمىز»، - دەدى شاحرات نۇرىشەۆ.

قازاقستان - «ءبىر بەلدەۋ - ءبىر جول» باستاماسىنىڭ باستاماشىسى جانە ماڭىزدى سەرىكتەسى. 2013 -جىلى ق ح ر ءتوراعاسى شي جينپيڭ قازاقستاننىڭ ەلورداسىندا «جىبەك جولىنىڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋى» باستاماسىن ۇسىندى. 20 جىلدان استام دامىپ كەلە جاتقان ش ى ۇ ماڭىزدى حالىقارالىق ىقپالى بار ايماقتىق حالىقارالىق ۇيىمعا اينالدى. وعان مۇشە مەملەكەتتەردىڭ كوپشىلىگى «ءبىر بەلدەۋ - ءبىر جول» باستاماسى اياسىندا قىتايمەن بەلسەندى ءوزارا ارەكەتتەسىپ، ىنتىماقتاسادى. بۇل ش ى ۇ-نى وسى باستامانى بىرلەسە قۇرۋدىڭ ماڭىزدى الاڭىنا اينالدىرادى.

قازاقستان پرەزيدەنتى ءتۇرلى حالىقارالىق فورۋمدا قازاقستاننىڭ «ءبىر بەلدەۋ - ءبىر جول» باستاماسى اياسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى قولدايتىنىن جانە ودان ءارى جۇزەگە اسىرۋعا دايىن ەكەنىن بىرنەشە رەت اتاپ ءوتتى. قازاقستان ءۇشىن بۇل باستامانىڭ ستراتەگيالىق ماڭىزى زور. قازاقستان - تەڭىزگە شىعا المايتىن مەملەكەت جانە ەۋرازيانىڭ قاق ورتاسىندا ورنالاسقان، ەۋروپا مەن ازيانى، سونداي-اق سولتۇستىك پەن وڭتۇستىكتى بايلانىستىراتىن كوپىر. ءوز اۋماعىنداعى ترانزيتتىك تاسىمال مۇمكىندىگىن پايدالانا وتىرىپ، قازاقستان «ءبىر بەلدەۋ - ءبىر جول» باستاماسى ارقىلى ەكونوميكالىق دامۋدىڭ جاڭا كوكجيەگىنە ۇمىتتەنەدى. باستاما اياسىندا قىتاي مەن قازاقستان ىنتىماقتاستىعى تاماشا ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەردى. قازىرگى تاڭدا ەكى ەل قازاقستانداعى اياگوزدەن قىتايداعى تاچىڭعا دەيىنگى ءۇشىنشى ترانسشەكارالىق تەمىر جولدى سالىپ جاتىر. بۇل ىنتىماقتاستىق جوبالارى «ءبىر بەلدەۋ - ءبىر جول» باستاماسى اياسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ كەڭ كەلەشەگى مەن زور الەۋەتىن تولىق كورسەتەدى.

جان- جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەس ەكى ەل اراسىنداعى قارىم- قاتىناستىڭ بۇرىن- سوڭدى بولماعان بيىككە كوتەرىلگەنىن بايقاتادى.

«مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ديپلوماتياسى ارقاسىندا قىتاي مەن قازاقستان ءبىر-ءبىرىن قۇرمەتتەيدى جانە ءوزارا سەنىم جوعارى. ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ستراتەگيالىق باسشىلىعىمەن قىتاي مەن قازاقستان ەكى ەلدىڭ بولاشاعى ورتاق قوعامداستىعىن بەلسەندى تۇردە قۇرىپ كەلەدى. قازاقستان پرەزيدەنتى وتكەن جىلدىڭ مامىرى مەن بيىلعى ناۋرىز ايلارى ارالىعىندا قىتايعا ءۇش رەت باردى. قىتاي ءتوراعاسى قازاقستانعا باردى جانە ش ى ۇ سامميتىنە دە قاتىسادى. بۇل - ونىڭ قازاقستانعا جاساعان بەسىنشى ساپارى. مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ءجيى ءوزارا ءىس-قيمىلدارى ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستىڭ دامۋىنا كۇشتى سەرپىن بەردى»، - دەدى ديپلومات.

ق ح ر ءتوراعاسى شي جينپيڭ 2022 -جىلدىڭ قىركۇيەگىندە قازاقستانعا ساپارى كەزىندە ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستىڭ كەلەسى «التىن وتىز جىلى» تۋرالى مالىمدەگەن ەدى. بۇل قىتاي مەن قازاقستاننىڭ وتىز جىلدىق التىن جولدى ءساتتى ءجۇرىپ وتكەنىن جانە بولاشاققا زور ۇمىتپەن قارايتىنىن كورسەتەدى.

كەيىنگى جىلدارى قىتاي مەن قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكا، كولىك، ينۆەستيسيا، قارجى جانە باسقا سالالارداعى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىعى ۇزدىكسىز تەرەڭدەي ءتۇستى. سونىمەن قاتار، قىتاي مەن قازاقستان مادەني جانە حالىقتار اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى دا بەلسەندى تۇردە كەڭەيتىپ كەلەدى. بۇل كۇش-جىگەر قىتاي مەن قازاقستان اراسىنداعى الداعى «التىن وتىز جىل» ەكى جاققا دا ءتيىمدى بولىپ، ەكى ەل اراسىنداعى تاتۋ كورشىلىك، ءوزارا سىيلاستىق ودان ءارى نىعايا تۇسەدى دەۋگە نەگىز بەرەدى.

اۆتور
مۇقتار مۇرات

سوڭعى جاڭالىقتار
telegram