قازاقستان مەن قىرعىزستان ساۋدا-لوگيستيكالىق يندۋستريالىق كەشەندى تەز ارادا ىسكە قوسۋ جونىندە ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزدى
استانا. KAZINFORM - مەملەكەت باسشىسى قولدا بار مۇمكىندىكتى بارىنشا پايدالانۋ، اسىرەسە، ۇكىمەتارالىق كەڭەس پەن ايماقارالىق فورۋمنىڭ جۇمىسىن جانداندىرۋ، شەكارادا سالىنىپ جاتقان ساۋدا- لوگيستيكالىق يندۋستريالىق كەشەندى تەز ارادا ىسكە قوسۋ جونىندە ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزگەنىن ايتتى. بۇل تۋرالى اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى ءمالىم ەتتى.
بۇدان بولەك، كەلىسسوزدەر بارىسىندا اگروونەركاسىپ سەكتورىنداعى مۇمكىندىكتەر تالقىلاندى.
- بىلتىر ەكى مەملەكەتتىڭ وسى سالاداعى تاۋار اينالىمى 10 پايىزعا ارتىپ، 300 ميلليون دوللارعا جەتتى. ءبىزدىڭ ەلدەرىمىز ءۇشىن ءونىم كولەمىن ۇلعايتۋ، بىرلەسكەن كاسىپورىندار اشۋ، عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى اراسىندا بايلانىس ورناتۋ وتە ماڭىزدى. وسى ورايدا ەكى ەلدىڭ ۇكىمەتىنە جول كارتاسىن قابىلداۋ تۋرالى تاپسىرما بەرىلدى،- دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، قازاق ينۆەستورلارى قىرعىز ەكونوميكاسىنىڭ ماڭىزدى سەكتورلارىن دامىتۋعا ۇلەس قوسىپ كەلەدى. بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى قازاقستان كاسىپكەرلەرىنىڭ قارجىسىنا ىستىقكول وبلىسىندا كۇن ەنەرگياسى ستانتسياسىن سالۋ جوسپارلانعانىن، سونداي-اق جالال-اباد وبلىسىندا فەرروقورىتپا زاۋىتىن سالۋ جونىندە كەلىسسوز ءجۇرىپ جاتقانىن مىسالعا كەلتىردى.
- بىرلەسكەن كاسىپورىندار ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن قولايلى جاعداي جاساۋعا كەلىستىك. وسى ورايدا بۇگىن ءوزارا ينۆەستيتسيالاردى قورعاۋ جونىندە كەلىسىمگە قول قويىلدى. وعان وزدەرىڭىز كۋا بولدىڭىزدار. سونداي- اق ەلەكتروندى ۇكىمەت جۇيەسىن ەنگىزۋگە جانە دامىتۋعا ۋاعدالاستىق. ەكونوميكانى سيفرلاندىرۋ ءۇشىن تاجىريبە الماسۋ جانە اقپارات سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ تۋرالى كەلىستىك. ەكى ەل اراسىنداعى الىس- بەرىستى جانداندىرۋ - ماڭىزدى مىندەتتىڭ ءبىرى. وسى ورايدا شەكارا ارقىلى جۇك وتكىزۋ مۇمكىندىگىن ارتتىرۋ جانە ونى راسىمدەۋدى جەتىلدىرۋ ءۇشىن ناقتى شارالار قابىلدانىپ جاتىر. مىسالى، ەلىمىز «قاراسۋ» «بەساعاش»، «اۋحاتتى»، «سارتوبە» «ايشا ءبيبى»، «سىپاتاي باتىر»، «كەگەن» بەكەتتەرىن جاڭعىرتۋعا كىرىستى. وسى بەكەتتەردىڭ بارىندە تسيفرلىق تەحنولوگيا ەنگىزىلەدى. بۇل اۋقىمدى جۇمىستى 2028 -جىلعا دەيىن اياقتايمىز دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز،- دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى سۋ-ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى قارىم-قاتىناستى ۇيلەستىرۋ ماڭىزدى دەپ سانايدى.
- سوڭعى جىلدارى ترانسشەكارالىق سۋ رەسۋرستارىن ءتيىمدى ءارى ءادىل پايدالانۋدىڭ وزەكتىلىگى ارتا ءتۇستى. وسى ورايدا ءوزارا ۇيلەسىمدى جۇمىستى جالعاستىرامىز دەپ كەلىستىك. بۇل باعىتتاعى تۇيتكىلدەردى تەزىرەك شەشۋ ءۇشىن بىرلەسكەن شارالار قابىلداۋ قاجەت. سوندىقتان مەملەكەتارالىق سۋ شارۋاشىلىعى قۇرىلىمدارىنىڭ جۇمىس كەستەسىن جاقىن ارادا بەكىتۋگە جانە ونى ۋاقتىلى ورىنداۋعا ۋاعدالاستىق. قازاقستان بارلىق مىندەتتەمەنى تولىق ورىنداۋعا جانە ماڭىزدى جوبالاردى بىرلەسە ىسكە اسىرۋعا دايىن،- دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم-جومارت توقايەۆ جوعارى مەملەكەتارالىق كەڭەس بارىسىندا مادەني- گۋمانيتارلىق بايلانىستارعا دا باسا ءمان بەرىلگەنىن اتاپ ءوتىپ، وسى كۇندەرى استانادا ءوتىپ جاتقان مادەني شارالار ورتاق رۋحاني قۇندىلىقتارىمىزدى ودان ءارى بايىتا تۇسەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.
- باۋىرلاس ەكى ەلدى جاقىنداستىراتىن قۇندىلىقتاردىڭ تامىرى تەرەڭدە جاتىر. حالىقتارىمىزدىڭ تاريحي، مادەني جانە رۋحاني باستاۋى دا -ورتاق. جامبىل مەن توقتاعۇلدىڭ، كەنەن مەن وسمانقۇلدىڭ شىنايى دوستىعى قازاق پەن قىرعىز قاتىناسىن نىعايتا ءتۇستى. قىرعىز دالاسىندا تۋىپ، ەكى ەلگە بىردەي ەڭبەگى سىڭگەن ازاماتتار از ەمەس. قازاق قالامگەرلەرى «ادامزاتتىڭ ايتماتوۆى» دەپ اتاپ كەتكەن زاڭعار جازۋشىنىڭ شىعارماسىن وقىماعان ادام كەمدە-كەم. تولومۋش وكەيەۆ، بولوت شامشيەۆ، سۇيمەنقۇل چوكموروۆ سىندى قىرعىز كينوسىنىڭ كورنەكتى وكىلدەرى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ تۋىندىلارىن ەكرانعا شىعارۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوستى. قىرعىز مەملەكەتتىلىگىنىڭ نەگىزىن قالاۋعا زور ەڭبەك سىڭىرگەن ابدىكەريم سىدىقوۆ، قاسىم تىنىستانوۆ سىندى تۇلعالار الاش يدەياسىنا ادال بولدى. الەمدەگى ەڭ كولەمدى ەپوس رەتىندە تانىلعان «ماناس» جىرى -كۇللى تۇركى جۇرتىنىڭ قۇندى قازىناسى. ماناس - باۋىرلاس قىرعىز حالقىنىڭ بەرەكەلى بىرلىگىنىڭ سيمۆولى. وزدەرىڭىزگە ءمالىم، وسىدان ءۇش جىل بۇرىن بىشكەكتە ابايدىڭ، ال استانادا ماناس پەن شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ ەسكەرتكىشتەرىن ورناتۋ تۋرالى مامىلەگە كەلدىك. وسىعان وراي بۇگىن ەلوردا تورىندە ايگىلى ماناسقا ارنالعان ەسكەرتكىش اشىلادى. ورتاق تاريحىمىزعا قۇرمەت كورسەتىپ، قىرعىزستاننىڭ مادەني مۇراسىن پاش ەتكەنى ءۇشىن سادىر نۋرگوجويەۆيچكە جانە بارشا قىرعىز حالقىنا ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن،- دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنتتىڭ پىكىرىنشە، ەكى ەلدىڭ مادەني-گۋمانيتارلىق، تۋريزم جانە سپورت سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىعى تابىستى جۇزەگە اسىپ كەلەدى.
اتاپ ايتقاندا، بىشكەكتە ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيليالى، وش قالاسىندا ليەۆ گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بولىمشەسى جۇمىس ىستەي باستادى. بۇدان بولەك، قازاقستان ۇكىمەتى قىرعىز ستۋدەنتتەرى ءۇشىن 50 گرانت ءبولىپ وتىر. مادەني-گۋمانيتارلىق بايلانىستى نىعايتۋ ءۇشىن جىل سايىن ەكى ەل زيالىلارىنىڭ فورۋمى وتەدى.
مەملەكەت باسشىسى ەكى ەلدىڭ حالىقارالىق تۇيتكىلدى ماسەلەلەرگە قاتىستى ۇستانىمدارى ورتاق ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، كەلىسسوز بارىسىندا ورتالىق ازياداعى ىقپالداستىقتى تەرەڭدەتۋگە نازار اۋدارىلعانىن جەتكىزدى.
- بيىل استانادا وتەتىن ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى باسشىلارىنىڭ كەزەكتى 6- كونسۋلتاتيۆتىك كەزدەسۋىنە بەلسەنە اتسالىسۋعا ۋاعدالاستىق. قازاقستاننىڭ ءبىرقاتار حالىقارالىق ۇيىمنىڭ ءتوراعاسى رەتىندە كوتەرگەن باستامالارىن قولداعانى ءۇشىن قىرعىز باۋىرلارعا ريزاشىلىق بىلدىرەمىز. بۇگىنگى ساپار ەكى ەلدىڭ ىنتىماقتاستىعىن ودان ءارى نىعايتا تۇسەتىنى انىق،- دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
سادىر جاپاروۆ استاناعا رەسمي ساپارمەن كەلۋگە شاقىرىپ، قىرعىز دەلەگاتسياسىنا كورسەتىلىپ جاتقان مەيماندوستىق سىي-قۇرمەتى ءۇشىن العىس ايتتى.
قىرعىز پرەزيدەنتى بۇگىنگى كەزدەسۋ ەكى مەملەكەت اراسىنداعى وداقتاستىق جانە ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى مۇلدەم جاڭا دەڭگەيگە شىعارۋعا ءارى ونىڭ مازمۇنىن بايىتۋعا ىقپال ەتەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.
- ءبىز قۇرمەتتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلىمەن بىرگە ساياسي-ەكونوميكالىق، ينۆەستيتسيالىق، مادەني-گۋمانيتارلىق ماسەلەلەردى كەڭىنەن تالقىلادىق. جوعارى مەملەكەتارالىق كەڭەستىڭ كەزەكتى جيىنىن وتكىزىپ، ءوزارا سەرىكتەستىگىمىزدى نىعايتۋعا جانە كۇن تارتىبىندەگى ماسەلەلەردى شەشۋگە باعىتتالعان ءبىرقاتار ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزدىك. بۇگىنگى كەلىسسوزدەردىڭ ناتيجەسىندە ەكى ەلدىڭ تۇپكى مۇددەلەرىنە ساي كەلەتىن وداقتاستىق قاتىناستاردى تەرەڭدەتۋ جانە كەڭەيتۋ جونىندەگى كەلىسىمگە قول قويدىق. ەكونوميكا، ساۋدا، ينۆەستيتسيا جانە اۋىل شارۋاشىلىعى سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىعىمىزدى ودان ءارى وركەندەتۋ، كولىك جانە كوممۋنيكاتسيا، تسيفرلاندىرۋ باعىتتارىندا بىرلەسكەن جوبالاردى ىسكە اسىرۋ، ايماقتاعى سۋ- ەنەرگەتيكا رەسۋرستارىن بىرلەسە ءتيىمدى پايدالانۋ ماسەلەلەرىن قاراستىردىق، - دەدى سادىر جاپاروۆ.
قىرعىز ەلىنىڭ باسشىسى استاناعا رەسمي ساپارى قارساڭىندا وتكەن قازاقستان- قىرعىزستان بيزنەس- فورۋمى شەڭبەرىندە، سونداي-اق بىلتىر تارازدا وتكەن قازاقستان مەن قىرعىزستان اراسىنداعى ءوڭىرارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمى اياسىندا ىسكەرلىك بايلانىستار نىعايىپ، ماڭىزدى ينۆەستيتسيالىق كەلىسىمدەر جاسالعانىن ايتتى. سونىمەن قاتار كەلەسى ءوڭىرارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمى بيىل قىرعىزستاندا وتەتىنىن مالىمدەدى.
ەكىجاقتى كەلىسسوزدىڭ، سونداي-اق قازاقستان مەن قىرعىزستاننىڭ جوعارى مەملەكەتارالىق كەڭەسى التىنشى وتىرىسىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا مىناداي قۇجاتتارعا قول قويىلدى:
1.قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن قىرعىز رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى وداقتاستىق قاتىناستاردى تەرەڭدەتۋ جانە كەڭەيتۋ تۋرالى شارت؛
2. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جانە قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ جوعارى مەملەكەتارالىق كەڭەسىنىڭ التىنشى وتىرىسىنىڭ شەشىمى؛
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى مەن قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ مينيسترلەر كابينەتى اراسىنداعى ينۆەستيتسيالاردى كوتەرمەلەۋ جانە ءوزارا قورعاۋ تۋرالى كەلىسىم؛
4. 2003 -جىلعى 25-جەلتوقسانداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى مەن قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى اراسىنداعى مەملەكەتتىك شەكارا ارقىلى وتكىزۋ پۋنكتتەرى تۋرالى كەلىسىمگە وزگەرىس ەنگىزۋ تۋرالى حاتتاما؛
5. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى مەن قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ مينيسترلەر كابينەتى جانىنداعى جەكە دەرەكتەردى قورعاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك اگەنتتىگى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم؛
6. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگى مەن قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ مينيسترلەر كابينەتى جانىنداعى مەملەكەتتىك ساۋلەت، قۇرىلىس جانە تۇرعىن ءۇي- كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق اگەنتتىگى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك جانە ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋم؛
7. قازاقستان-قىرعىزستان مەملەكەتتىك شەكاراسىندا اۆتوموبيل وتكىزۋ پۋنكتتەرىن دامىتۋ جونىندەگى 2024-2027 -جىلدارعا ارنالعان ءىس- شارالار جوسپارى (جول كارتاسى) .
