قازاقستان جىلدار بويى الەمگە ۇلى بوكسشىلاردى سىيلاپ كەلەدى - كىشى روي دجونس
استانا. KAZINFORM - الەمگە تانىمال بوكسشى كىشى روي دجونس Kazinform اگەنتتىگىنە بەرگەن ەكسكليۋزيۆ سۇحباتىندا ورتالىق ازيا وڭىرىندە كاسىبي بوكس ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ جونىندەگى ويلارىن، جاس تالانتتارعا تانىلۋ مەن جەتىستىككە جەتۋگە كومەكتەسۋ جوسپارلارى تۋرالى اڭگىمەلەدى.
كىشى روي دجونس استانادا ءبىرقاتار كەزدەسۋ مەن شەبەرلىك ساعاتىن وتكىزەدى جانە سپورتتى دامىتۋداعى بولاشاق ىنتىماقتاستىقتى تالقىلايدى. ونىڭ بۇل ساپارى قازاقستاننىڭ بوكس الەۋەتىنە دەگەن حالىقارالىق قىزىعۋشىلىقتىڭ ارتقانىن جانە ەلدىڭ جاھاندىق ارەناداعى ورنىن كۇشەيتۋگە ۇمتىلىسىن كورسەتەدى.
— دجونس مىرزا، قازاقستانعا قوش كەلدىڭىز. بۇل ساپارىڭىزدا قانداي كەزدەسۋ مەن جوبالاردى جوسپارلاپ وتىرمىز؟
— قازاقستاندا دوستارىم كوپ، ونىڭ ىشىندە مەديا سالاسىندا ىستەيتىندەر بار. ولار مەنى قازاقستانعا شاقىرىپ، بالالارعا شەبەرلىك ساباعىن وتكىزۋىمدى سۇرادى. كەيىنىرەك مۇندا زال اشۋ مۇمكىندىگىن تالقىلاي باستادى جانە بۇل ىسكە سەرىك ساپيەۆ، ۆاسيلي جيروۆ جانە باسقا سپورتشىلاردى تارتتى. سوندىقتان مەنى جاس سپورتشىلارعا شەبەرلىك ساباقتارىن وتكىزۋگە شاقىرعانىنا قۋانىشتى بولدىم. بۇل وڭىردە بوكس وتە تانىمال، ال مەن بوكستى سۇيەتىن جەردە بولعاندى جاقسى كورەمىن. سول سەبەپتى قازاقستانعا قايتا كەلۋ مۇمكىندىگى تۋعاندا «نەگە كەلمەسكە؟» دەپ ويلادىم.
— ءسىز قازاقستانعا بىرنەشە رەت كەلدىڭىز، جەرگىلىكتى جانكۇيەرلەرمەن تىعىز بايلانىس ورناتتىڭىز. بۇگىن قازاقستان جانە ونىڭ سپورتتىق مادەنيەتى تۋرالى اسەرىڭىزدى قالاي سيپاتتار ەدىڭىز؟
— قازاقستان — سپورت تۋرالى، اسىرەسە بوكس تۋرالى ايتقاندا، الەمدەگى ەڭ ۇزدىك ەلدەردىڭ ءبىرى. ءبىز ءبارىمىز ءوز سالامىزدىڭ شەبەرىمىز جانە ءبىزدى وسى نارسە بىرىكتىرەدى. كوپ ادام سپورتتىڭ ءدىن مەن ناسىلدەن جوعارى تۇراتىنىن تۇسىنبەيدى. ەگەر سەن ءوز ىسىڭدە مىقتى بولساڭ، ادامدارعا باسقا ەشتەڭە ماڭىزدى ەمەس. ولار تەك سەنىڭ تاريحىڭدى جانە قۇداي بەرگەن تالانتىڭدى قالاي اشقانىڭدى بىلگىسى كەلەدى. سپورت ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدىڭ ءارقاشان قۇدايدىڭ قولىندا ەكەنىن ۇيرەتەدى. سوندىقتان بىزدە ءناسىلشىل بولۋعا نەمەسە بىرەۋگە الدىن الا باعا بەرۋگە ۋاقىت جوق. ءبىز — باۋىرلارمىز جانە ءبىر- ءبىرىمىزدى قۇرمەتتەيمىز.
— جاقىندا گەننادي گولوۆكين World Boxing ۇيىمىنىڭ پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى. ونىڭ سپورتقا اسەرىن قالاي باعالايسىز جانە ونى اتالعان رولگە لايىق ەتەتىن قانداي قاسيەتتەرى بار؟
— مەنىڭشە، گولوۆكين كانديداتۋراسى ەڭ ۇزدىك تاڭداۋ بولدى. بۇل ءوڭىردىڭ بوكسشىلارىنىڭ ىشىندە گولوۆكين — ەڭ تانىمال جانە ەڭ تابىستى تۇلعا. ارينە، لوماچەنكو مەن ۋسيك سياقتى ۇلى بوكسشىلار بولدى، ءبىراق گولوۆكين ەڭ تانىمال ءارى تۇراقتىسى بولا الدى. مەنىڭ ويىمشا، گولوۆكيننىڭ امەريكالىق باپكەرى ونىڭ تولىق الەۋەتىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرمەدى. ول جىلدار بويى ورتا سالماقتا قالدى، ايتپەسە اۋىر سالماققا كوتەرىلىپ، سۋپەرورتا سالماقتا اندرە ۋوردقا قارسى شىعا الار ەدى. ەگەر ول ۋوردتى جەڭگەندە، سالماق دارەجەسىنە قاراماستان الەمنىڭ ءنومىر ءبىرىنشى بوكسشىسى اتانار ەدى. ءبىراق سوعان قاراماستان، گولوۆكين — تاماشا سپورتشى. ول بوكستى بارلىق جاعىنان تۇسىنەدى جانە ونىڭ World Boxing پرەزيدەنتى رەتىندە كەرەمەت باسشى بولاتىنىنا سەنىمدىمىن.
— قازاقستانداعى كوپتەگەن جاس سپورتشى ءسىزدى ءتارتىپ پەن سپورتتا ۇزاق ءجۇرۋدىڭ ۇلگىسى دەپ سانايدى. كاسىبي سپورتتا تۇراقتى ءارى تابىستى مانساپ قۇرعىسى كەلەتىندەرگە قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭىز؟
— مەن ۇنەمى ارداگەر بوكسشىلارعا جانە ولاردىڭ ءجۇرىپ وتكەن جولىنا قارايمىن. كوپ ەڭبەكتەنۋ كەرەك جانە ەڭ ۇزدىك بولۋدى قالاۋ قاجەت. ەگەر ەڭ ۇزدىك بولعىڭ كەلمەسە، وندا بۇل ىسپەن نەگە اينالىساسىڭ؟ بارلىق ادام اقشا تاپقىسى كەلەدى، ءبىراق ەڭ الدىمەن ۇزدىك بولۋعا ۇمتىلىس تۇرۋى كەرەك، ويتكەنى ەڭ مىقتىسى بولساڭ، اقشا ءوزى كەلەدى. قازىر كوپتەگەن بوكسشى الدىمەن اقشا تۋرالى ويلايدى، ال ۇزدىك بولۋعا ۇمتىلمايدى. سونىڭ كەسىرىنەن سپورت زارداپ شەگەدى. رەتتىلىكتى بۇزۋعا بولمايدى. بالالار مەنى قانشا اقشا تاپقانىم ءۇشىن ەمەس، ەڭ جاقسى بولعانىم ءۇشىن قۇرمەتتەيدى. بۇل ءوڭىردىڭ بوكسشىلارى ءالى دە ءدال سولاي ويلايدى. ولار بارىنەن بۇرىن ۇلىلىقتى قالايدى. مەن مۇنى قۇرمەتتەيمىن.
— قازاقستان حالىقارالىق بوكستا ءوز پوزيتسياسىن نىعايتۋدى جالعاستىرىپ كەلەدى. ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، قازاقستاندىق بوكسشىلاردىڭ جاڭا بۋىنىنىڭ الەۋەتى قانداي جانە قانداي قاسيەتتەر ولاردى جوعارى دەڭگەيدە باسەكەگە قابىلەتتى ەتەدى؟
— ولاردىڭ كۇشى — مىقتى نەگىزگى دايىندىقتا. ولاردىڭ ءبارى اياقپەن كەرەمەت جۇمىس ىستەيدى، سوققى تەحنيكاسى مىقتى جانە بوكس ينتەللەكتى جوعارى. مىسالى، بۇگىنگى كۋبالىق بوكسقا قاراساڭىز، ولاردا بۇرىنعىداي اياقپەن جۇمىسى جوق. ال قازاقستاندىقتاردىڭ اياقپەن جۇمىسى الدەقايدا تارتىپكە سالىنعان. قازاقستان مەن وزبەكستان تەحنيكالىق شەبەرلىك جاعىنان الەمدەگى ەڭ ۇزدىك ەلدەردىڭ قاتارىندا. نەگىزدى جوعالتساڭ — قۇلايسىڭ. قازاقستان، وزبەكستان جانە رەسەي مىقتى، سەبەبى ولار بازالىق پرينتسيپتەردى ساقتايدى. سول سەبەپتى جانىبەك ءالىمحان ۇلى سياقتى بوكسشىلار الەم چەمپيونى اتانادى.
قازىر مەن قازاقستاندا ءىرى جەكپە- جەكتەر وتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن پلاتفورما جاساۋعا كومەكتەسكىم كەلەدى. GGG سياقتى چەمپيوندار مەن بولاشاق جۇلدىزداردىڭ تەك شەتەلدە عانا ەمەس، ءوز وتانىندا دا جۇدىرىقتاسۋعا مۇمكىندىگى بولۋى كەرەك. بۇل — مەنىڭ ماقساتتارىمنىڭ ءبىرى.
— بۇل ءسىزدىڭ قازىرگى باستى جوباڭىز با؟
— بۇل نەگىزگى جوبالارىمنىڭ ءبىرى. مەن بوس نارسە ءۇشىن ءومىر سۇرمەيمىن، مەن بوكس ءۇشىن ءومىر سۇرەمىن. قۇداي مەنى بوكس ونەرىمەن جارىلقادى جانە مەن بۇل سپورتتىڭ دامىعانىن قالايمىن. ەگەر دۇرىس سەرىكتەستەر مەن ينۆەستورلار تاپسام، بوكستى لايىقتى دەڭگەيىنە قايتا كوتەرە الامىز. قازاقستاندا سەرىك ساپييەۆ سياقتى كەرەمەت سپورتشىلار بار، ول وليمپيادا التىنىن جەڭىپ العان. ول دا كۇشتى كاسىبي مانساپ قۇرا الاتىن ەدى، ءبىراق مۇندا كاسىپقوي بوكس دامىمادى، ال ءوزى ەلىنەن كەتكىسى كەلمەدى. سوندىقتان قازىر بولاشاق تالانتتارعا كاسىبي مانساپتى ءوز ەلىندە قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جاعداي جاساۋىمىز كەرەك.
— جانىبەك ءالىمحان ۇلى تۋرالى ايتار بولساق، ونىڭ دوپينگ ءىسى قالاي اياقتالادى دەپ ويلايسىز؟
— جانىبەك — مۇنداي جاعدايعا تاپ بولعان ءبىرىنشى بوكسشى ەمەس. بۇل جاعداي كانەلومەن دە بولدى، ءبىر كەزدەرى مەنىمەن دە جانە باسقا دا كوپتەگەن سپورتشىنىڭ باسىنان وتكەن. ەگەر بۇل قاتەلىك بولسا جانە ول ونى نە تۋدىرعانىن تۇسىنسە، مۇنى ەندى قايتالامايدى. ماڭىزدىسى وسى. كانەلو «لاستانعان ەتتەن پروبلەما بولدى» دەپ ايتتى. مەنىڭ جاعدايىمدا مەن بىردە Ripped Fuel دەگەن جاڭا قوسپانى قابىلدادىم دا، وڭ ناتيجە شىقتى. ەگەر جانىبەك نە بولعانىن ءتۇسىنىپ، بولاشاقتا بۇدان ساقتانسا، ءبارى جاقسى بولادى. بۇل جاعدايعا تاپ بولعان العاشقى دا، سوڭعى دا سپورتشى ەمەس.
— ءسىز جاتتىقتىرۋشى، پروموۋتەر جانە قوعام قايراتكەرى رەتىندە بەلسەندى جۇمىس ىستەپ كەلەسىز. قازىر قانداي جوبالارعا كوڭىل ءبولىپ وتىرسىز؟
— مەنىڭ ارمانىم — بوكستى بۇكىل الەمگە جەتكىزەتىن پلاتفورما قۇرۋ. مەن قازاقستاننان، ءابۋ- دابيدەن، دۋبايدان، افريكادان — بارلىق جەردەن جەكپە- جەكتەر ۇيىمداستىرعىم كەلەدى. بۇل شارالار ترانسلياتسيالانىپ، ادامدار جاس بوكسشىلاردىڭ ءوسىپ كەلە جاتقانىن باقىلاي الاتىنداي بولعانىن قالايمىن. ەگەر ءبىز اۋەسقوي دەڭگەيدەن باستاپ سپورتشىلاردى باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جۇيە قۇرساق، ولاردى الەم تانيدى، قولدايدى، تۇسىنەدى. قازىر بوكستا مۇنداي جۇيە جوق. ءبىر كەزدە ءبىر بوكسشى شىعا كەلەدى دە، ادامدار «بۇل كىم؟» دەپ سۇرايدى.
پابلو كورسو دا سولاي. ول كوپتەگەن مىقتى قارسىلاسىن جەڭدى، ءبىراق كوپشىلىك ونى ءالى تانىمايدى، كەنەتتەن پايدا بولعانداي كورىنەدى. ءبىراق ەگەر ءسىز بوكستى مۇقيات باقىلاپ جۇرسەڭىز، ونىڭ ۇزاق جىلدان بەرى جوعارىعا كوتەرىلىپ كەلە جاتقانىن بىلەسىز. سپورت جانكۇيەرلەرگە جاس بوكسشىلاردىڭ ءوسۋ جولىن قادام- قادامىمەن باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى. ولاردىڭ جولىن تۇراقتى تۇردە كورسەتەتىن مەديا جوق. مۇنى وزگەرتۋ قاجەت.
مەن ءدال وسىنى جاساعىم كەلەدى. دۇرىس ينۆەستيتسيا بولسا، ءبىز قازاقستاننان، رەسەيدەن، وزبەكستاننان — قالاعان جەردەن تۇراقتى تۇردە كاسىپقوي بوكس كەشتەرىن وتكىزە الامىز. سوندا بۇكىل الەم جاڭا چەمپيونداردىڭ قالاي پايدا بولاتىنىن كورە الادى.
— بۇل جوبالاردىڭ جۇزەگە اسۋى ءدال قازاقستاندا باستالعانىنا قۋانىشتىمىز. ءبىز مۇنى وتە جوعارى باعالايمىز. سۇحبات سوڭىندا ايتقىڭىز كەلگەن قوسىمشا ءبىر نارسە بار ما؟
— ءيا. قازاقستان كوپ جىل بويى الەمگە ۇلى بوكسشىلاردى سىيلاپ كەلەدى. بولاشاق چەمپيونداردى ەڭ باسىنان باستاپ دامىتۋعا كومەكتەسۋ — مەن ءۇشىن كەرەمەت مۇمكىندىك. مەن بۇدان جاقسى ەل تاڭداي الماس ەدىم، ويتكەنى قازاقستاندىق بوكس مەكتەبى وتە مىقتى ىرگەتاس قالىپتاستىرعان. مەن وسى جولدىڭ ءبىر بولىگى بولعانىما قۋانىشتىمىن جانە باستاۋعا اسىعىپ ءجۇرمىن. مەن قازاقستاندى جاقسى كورەمىن، قازاقستان جۇرتى مەنى جاقسى كورەدى.
ايجان سەرىكجان قىزى
