قازاق ءتىلىن جاساندى ينتەللەكت ارقىلى ۇيرەنۋگە بولادى

استانا. KAZINFORM - ەندى قازاق ءتىلىن جاساندى ينتەللەكت ۇيرەتەدى. ول ءۇشىن «ءتىل- قازىنا» ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ ماماندارى وتاندىق ونەرتاپقىشتارمەن بىرىگىپ، جاڭا موبيلدى قوسىمشا ويلاپ تاپتى.

بيىل قىركۇيەكتە ىسكە قوسىلاتىن تىڭ جوبا نەسىمەن ەرەكشە؟ نيەت بولسا، قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋ قيىن ەمەس. اياگوز ىسقاقوۆا وسىلاي دەيدى. جات جەردە تۋىپ- وسكەن كەيىپكەرىمىز انا تىلىندە انىق سويلەۋدى ارماندايدى. سول ءۇشىن كۇندە قازاقشا ءان تىڭداپ، ءتىل مەكتەبىنە بارىپ ءجۇر.

اياگوز ىسقاقوۆا، استانا قالاسىنىڭ تۇرعىنى:

- ءدال قازىر ءتىل ۇيرەنىپ ءجۇرمىن. دەگەمەن مەنىڭ كەمشىلىكتەرىمدى انىقتاپ، سوعان ساي باعىت-باعدار بەرەتىن ينتەللەكت-جاتتىقتىرۋشى قاجەت. قانشا دەگەنمەن تەك ءتىل كلۋبتارىنا بارۋ جەتكىلىكسىز. سونىمەن بىرگە گرامماتيكانى جان-جاقتى ءتۇسىندىرىپ، مەنىڭ قارقىنىما ساي جۇمىس ىستەيتىن جۇيە بولسا دەيمىن. الايدا مۇنىڭ دا كۇنى الىس ەمەس.

«ءتىل-قازىنا» ورتالىعىنىڭ ماماندارى وتاندىق ونەرتاپقىشتارمەن بىرلەسە جاڭا موبيلدى قوسىمشا ويلاپ تاپتى. ۇيالى تەلەفونعا ارنالعان باعدارلاما جاساندى ينتەللەكت نەگىزىندە جۇمىس ىستەيدى. قولدانۋشى تىلدىك قورىن تولىقتىرىپ قانا قويماي، قاتەمەن جۇمىس ىستەپ، تولعاندىرعان ساۋالدارىنا لەزدە جاۋاپ الا الادى.

ماقپال جۇماباي، ش. شاياحمەتوۆ اتىنداعى «ءتىل-قازىنا» ۇ ع پ ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى:

- بۇل جۇيە وسى كۇنگە دەيىنگى قازاق ءتىلى باعىتىنداعى، قازاق ءتىلى ادىستەمەسى باعىتىنداعى ەڭ وزىق ۇلگىلەرلى وزىنە سىڭىرگەن. بۇل موبيلدى قوسىمشانىڭ تاعى ءبىر ارتىقشىلىعى - ول مۇعالىمدەرگە ارنالعاندىعى. ياعني جەكە كابينەت ارقىلى كەز كەلگەن قازاق ءتىلىن ۇيرەتەتىن مۇعالىم ساباق بارىسىندا قولداناتىن كوركەمدىك قۇرالدارىن جاساندى ينتەللەكت ارقىلى جاساي الادى. بۇل ۇلكەن كولەمدەگى سانسىز ماتىندەر، كۇن سايىن جاڭا ماتىندەر تابۋ وڭاي ەمەس. ءبىزدىڭ داۋىستىق كومەكشىمىز ونى گەنەراتسيالاپ، دايىنداپ بەرەدى.

موبيلدى قوسىمشا بۇعان دەيىنگى ءتىل ۇيرەنۋدىڭ بارلىق وزىق ءتاسىلىن توپتاستىرعان. ول ءۇشىن ەلدەگى 30-دان استام عالىمنىڭ ءتىل توڭىرەگىندەگى ماقالالارى زەرتتەلىپتى. «ءتىپتى مادەني ەرەكشەلىگىمىز دە ەسكەرىلدى»، - دەيدى مامان.

بەيبىت باقتىعاليەۆ، ش. شاياحمەتوۆ اتىنداعى «ءتىل-قازىنا» ۇ ع پ ورتالىعىنىڭ جاساندى ينتەللەكت بويىنشا ساراپشىسى:

- ەڭ ۇلكەن ەرەكشەلىگى - بۇل پەرسوناليزاتسيا. ءبىز جاساندى ينتەللەكتىنىڭ ارقاسىندا ادامنىڭ دەڭگەيىنە بايلانىستى، سول ادامعا كەرەك تاپسىرمالاردى بەرەمىز. ەكىنشىدەن، بۇل الەمدىك دەڭگەي بويىنشا، ءتىپتى «دۋولينگودا» مۇنداي جوق. بۇل ايتقانىڭدى ءتۇسىنۋى، بۇل اكسەنتىڭدى، ءسوزدى دىبىستاۋىڭدى تەكسەرۋ. ادامنىڭ ايتقانىن تىڭداپ، سوعان ساي كەرى بايلانىس بەرەدى.

ال اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك شە؟ بۇل ورايدا جوبا اۆتورلارى قولدانۋشىنىڭ جەكە باس مالىمەتى قۇپيا ءارى قاتاڭ قورعالاتانىن جەتكىزدى. باستى ماقسات - قازاق ءتىلىنىڭ اياسىن كەڭەيتىپ، ونى بارشاعا قولجەتىمدى ەتۋ. سەبەبى انا تىلىمىزگە قىزىعۋشىلىق ءوزىمىز تۇرماق، وزگە ۇلت وكىلدەرى اراسىندا دا ارتىپ كەلەدى.

دەنيەل دجەيمس، الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى:

- اكەم نيگەريادان، انام پولشادان. ءبىراق ءوزىمدى قازاقپىن دەپ ەسەپتەيمىن. سىرتى افرولىق بولسا دا، ءىشى قازاق. قاي جەرگە بارماسام دا، كۇندەلىكتى ومىردە مەن كىشىگىرىم ءتىل ءبىلدىم. دۇكەنگە بارعاندا «نان بەرىڭىزشى»، - دەپ سۇراي الدىم نەمەسە «قارا بالا» ماعىناسىن ءبىلدىم. ءتىل - ول حالىقتىڭ كىلتى.

قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋگە ارنالعان قوسىمشا قىركۇيەك ايىندا ىسكە قوسىلادى. دەسە دە ونەرتاپقىشتار مۇنىمەن توقتاپ قالماق ەمەس. «قازگرامما» جوباسىن جارىققا شىعارماق. جاڭا باعدارلاما ەملە قاتەسىن تەكسەرىپ قانا قويماي، ءماتىندى ساۋاتتى جازۋعا ۇيرەتەدى.