قانەكەڭ مەن الەكەڭ

قانىش ساتبايەۆ پەن الكەي مارعۇلان جاس شاعىنان ءبىر-بىرىمەن سىيلاسقان. جاقىن ارالاسقان كەزى - سەمەي مۇعالىمدەر سەمينارياسىندا قاتار وقىعان شاعى. بۇل ورتادا جۇسىپبەك ايماۋىت ۇلى مەن مۇحتار اۋەزوۆ تە بار.

ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە تولى 30-جىلدار دا، قيىن-قىستاۋ 40-جىلدار دا ءوتتى. الاشتان، ەلشىل تالاي ازاماتتان ايىرىلدى...

قانەكەڭ، مۇقاڭ، الەكەڭ باسى سوعىستان سوڭ قازاقستان عىلىم اكادەمياسىندا توعىستى.

ق. ساتبايەۆ - اكادەميا پرەزيدەنتى. م. اۋەزوۆ - جازۋشىلىق پەن ادەبيەتتانۋ عىلىمىندا كوشباسشى.

ءا. مارعۇلان - جاڭا عانا ەنشى العان قازاق عىلىم ورداسى ارحەولوگيا ءبولىمىنىڭ باسشىسى. كەيىن ەتنوگرافيا بولىمىنە جەتەكشىلىك ەتتى.

اكادەميا قۇرىلا سالا كوررەسپوندەنت- مۇشە بولىپ سايلانعان الەكەڭ 1958 -جىلى تولىق مۇشەلىككە (اكادەميك) ءوتىپ، عىلىم تورىندەگى قانەكەڭ مەن مۇقاڭنىڭ جانىنا ساتىمەن جايعاستى.

اكادەميك الكەي مارعۇلان ءبىرتۋار قانىش ساتبايەۆ جونىندە بىلاي دەپتى: «ەگەر قانىش گەولوگيانىڭ سوڭىنا تۇسپەي، ءبىرىڭعاي ادەبيەت سالاسىمەن كەتسە، اسا تالانتتى جازۋشىنىڭ ءبىرى بولار ەدى. مۇنى جاس كەزىندە جازعان نوۆەللالارى، ادەبيەت، مۋزىكا، بي ونەرى تۋرالى ماقالالارى، اباي، جامبىل، مۇحتار حاقىنداعى جازبالارى ايقىن كورسەتەدى».

مۇقاڭ مەن الەكەڭنەن «وسى قانىش گەولوگيادا ارتىنا قانداي مۇرا قالدىردى؟» دەپ سۇراعاندا، ولار ءبۇي دەپ جاۋاپ قاتقان: «اكادەميك قانىش ساتبايەۆتىڭ زەرتتەۋى وتە كوپ. ايتكەنمەن ءبىر ۋاقىتتا ول قازاقستاننىڭ جەراستى قازبا بايلىعى قۇپياسىن تۇگەل اشۋدى ماقساتتى تۇردە كىدىرتكەن. ءسىرا، ەل بولاشاعىن ويلاسا كەرەك. دانا عوي. جارىقتىق ءسوزىن «قازاقستان قازىناسى ۇرپاعىمىز ءۇشىن قاجەت!.. » دەپ تۇيىندەۋشى ەدى».

قانەكەڭ كوزى تىرىسىندە م. اۋەزوۆ پەن ءا. مارعۇلاندى لايىقتى باعالاعان.

ۇلتتىڭ تۇڭعىش اكادەميگى عىلىم ماڭداي تەرمەن كەلەتىنىن ءجيى قاپەرگە سالعان. الەكەڭ امانداسا بارعان جاستارعا: «قانىش اعالارىڭ «ەڭبەك شيراتادى، ءومىر ۇيرەتەدى» دەپ وتىراتىن. بۇرىنعىدان قالعان «كوپ ىزدەگەن كومبەنىڭ ۇستىنەن شىعادى» دەگەندى زەرتتەۋمەن، جازۋمەن بايلانىستىرىپ ايتاتىن» دەگەن ەكەن.

سابىر ءشارىپ، PhD

Egemen Qazaqstan